İçeriğe atla

İlham Aliyev

Vikipedi, özgür ansiklopedi
İlham Aliyev
İlham Heydər oğlu Əliyev (Azerice)
Aliyev, 2024
4. Azerbaycan Cumhurbaşkanı
Görevde
Makama geliş
31 Ekim 2003
Başbakan Artur Rasizade (2003-2018)
Nevruz Memmedov (2018-2019)
Ali Asadov (2019-)
Yardımcı Mihriban Aliyeva
Yerine geldiği Haydar Aliyev
7. Azerbaycan Başbakanı
Görev süresi
4 Ağustos 2003 - 31 Ekim 2003
Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev
Yerine geldiği Artur Rasizade
Yerine gelen Artur Rasizade
Azerbaycan Millî Meclisi 1. dönem ve 2. dönem milletvekili
Görev süresi
12 Kasım 1995 - 4 Ağustos 2003
2. Yeni Azerbaycan Partisi Genel Başkanı
Görev süresi
2005 - Görevde
Yerine geldiği Haydar Aliyev
Azerbaycan Millî Olimpiyat Komitesi başkanı
Görev süresi
31 Temmuz 1997 - Görevde
Başkan Haydar Aliyev
Yeni Azerbaycan Partisi Genel Başkan 1. Yardımcısı
Görev süresi
21 Kasım 2001 - 26 Mart 2005
Yeni Azerbaycan Partisi Genel Başkan Yardımcısı
Görev süresi
21 Aralık 1999 - 21 Kasım 2001
Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Petrol Şirketi Başkan Yardımcısı
Görev süresi
1994 - 3 Ağustos 2003
Başkan Natig Aliyev
Bağlantısızlar Hareketi Genel Sekreteri
Görevde
Makama geliş
2019
Kişisel bilgiler
Doğum 24 Aralık 1961 (63 yaşında)
Bakü, Azerbaycan SSC, SSCB
Milliyeti Azerbaycanlı
Partisi Yeni Azerbaycan Partisi
Evlilik(ler) Mihriban Aliyeva
Çocuk(lar) Leyla, Arzu, Haydar
Ebeveyn(ler) Haydar Aliyev
Zarife Aliyeva
Bitirdiği okul Moskova Devlet Diplomasi Enstitüsü
Mesleği Öğretim görevlisi
Dini Şii İslam
İmzası
Resmî site İlham Aliyev
Askerî hizmeti
Rütbesi Başkomutan

İlham Haydar oğlu Aliyev (Azerice: İlham Heydər oğlu Əliyev; d. 24 Aralık 1961; Bakü), Azerbaycanlı siyasetçi ve iş insanıdır. 2003'ten itibaren Azerbaycan'ın dördüncü ve mevcut cumhurbaşkanıdır. Önceki Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev'in oğludur. Ayrıca Yeni Azerbaycan Partisinin genel başkanlığını yürütmektedir.[1]

Eski Azerbaycan lideri Haydar Aliyev'in oğlu ve ikinci çocuğu olan Aliyev, 2003 yılında babasının ölümünün ardından yapılan cumhurbaşkanlığı seçimi ile beraber Azerbaycan'ın cumhurbaşkanı oldu.[2] 2008 yılında ikinci dönem için yeniden seçildi. 2009 anayasa referandumu ile devlet başkanları için dönem sınırlamalarını kaldıran düzenleme sonucunda süresiz olarak seçimlere katılma hakkı kazandı. 2013 ve 2018 yıllarında yapılan seçimlerde tekrar seçildi. Seçim kampanyaları boyunca Aliyev, 2005 yılından bu yana genel başkanı olduğu Yeni Azerbaycan Partisi'nin bir üyesi olarak görev yaptı.

Uluslararası gözlemcilere göre Aliyev ailesi, devlet destekli kuruluşlarla olan bağlantıları aracılığıyla kendilerini zenginleştirdi. Aile, Azerbaycan bankalarının, inşaat firmalarının ve telekomünikasyon firmalarının önemli kısımlarını ellerinde bulundurmaktadır.[3] Muhalifleri İlham Aliyev'i bir diktatör olarak görmektedir.[4][5][6][7][8][9]

İlk yılları

[değiştir | kaynağı değiştir]

1967-1977 yılları arasında Bakü'de ilk, orta ve lise eğitimi aldı. 1977 yılında Moskova Devlet Uluslararası İlişkiler Enstitüsünü kazandı. 1982 yılında Moskova Devlet Uluslararası İlişkiler Enstitüsünü başarıyla bitirerek aynı okulda doktoraya başladı. 1985 yılında doktorasını başarıyla tamamlayarak tarih doktoru unvanı aldı. 1985-1990 yılları arasında Moskova Devlet Uluslararası İlişkiler Enstitüsü'nde öğretim görevlisi olarak çalıştı. 1990-1994 yılları arasında iş hayatına atıldı. Birtakım ithalat-ihracat şirketlerinin yönetim kurulu başkanlığını yaptı.

Siyasi yaşamı

[değiştir | kaynağı değiştir]
Aliyev, 2015'te Moskova'da düzenlenen Rusya Zafer Bayramı etkinliğinde

1994-2003 yılları arasında Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Petrol Şirketinin başkan yardımcılığını yaptı. Haydar Aliyev'in yeni petrol stratejisinnin hayata geçirilmesinde önemli bir rol üstlendi. Azerbaycan Cumhuriyeti’nin petrol politikasının jeopolitik yönleriyle ilgili birçok araştırması bulunmaktadır. Bilimler doktorudur.

İlk olarak 1995 yılında daha sonra ise 2000 yılında Azerbaycan Millî Meclisi'ne yapılan seçimlerde milletvekili seçildi. 2003 yılında Azerbaycan cumhurbaşkanı tarafından başbakanlık görevine tayin edilmesiyle milletvekilliği sona erdi.

1997-1999 arası

[değiştir | kaynağı değiştir]

1997 yılından itibaren Azerbaycan Milli Olimpiyat Komitesi başkanlığını yürütmektedir. Sporun gelişmesinde büyük hizmetler gösterdiği için Uluslararası Olimpiyat Komitesi Şeref Madalyası'yla taltif edildi. 1990 yılında Yeni Azerbaycan Partisinin başkan yardımcılığına, 2001 yılında birinci yardımcılığına, 2005 yılında ise başkanlığına seçildi.

2000'ler

[değiştir | kaynağı değiştir]

2001-2003 yılları arasında Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisinde Azerbaycan Millî Meclisi delegasyonunun başkanı oldu ve Ocak 2003 tarihinde Avrupa Parlamenterler Asamblesi'nin başkan yardımcısı ve Büro üyesi seçildi. Avrupa Parlamenterler Asamblesi'nin çalışmalarına aktif katılımı ve Avrupa ilkelerine uyumundan dolayı Avrupa Parlamenterler Asamblesi'nin fahri üyesi diploması ve Avrupa Parlamenterler Meclisi madalyonuyla Nisan 2004 tarihinde taltif edildi.

Seçimler

[değiştir | kaynağı değiştir]

1999 yılında, İlham Aliyev, iktidardaki Yeni Azerbaycan Partisi'nin genel başkan yardımcısı olarak seçildi ve 2001 yılında Parti'nin İkinci Kongresi'nde genel başkan yardımcılığı görevine seçildi. Yeni Azerbaycan Partisi'nin 26 Mart 2005 tarihinde düzenlenen üçüncü Kongresi'nde, Aliyev oybirliğiyle parti genel başkanlığına seçildi. Partinin 2008 ve 2013 yıllarında düzenlenen dördüncü ve beşinci kongreleri, bir sonraki başkanlık dönemi için adaylığını oybirliğiyle destekledi.[10][11]

1995 yılında Aliyev, Azerbaycan Cumhuriyeti Parlamentosu'na seçildi; daha sonra Azerbaycan Ulusal Olimpiyat Komitesi başkanı oldu (hala görevde).

2001'den 2003'e kadar Aliyev, Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi'nde (PACE) bulunan Azerbaycan heyetinin başkanıydı.[12][13]

İlham Aliyev- Azerbaycan Cumhurbaşkanı

Ağustos 2003'te, babası Haydar Aliyev hala resmi olarak Azerbaycan'ın cumhurbaşkanıydı ancak hastalığı nedeniyle görevlerini yerine getirmiyordu. Bunun üzerine İlham Aliyev Başbakan olarak atandı.[14][15]

2003 seçimleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana madde: 2003 Azerbaycan cumhurbaşkanlığı seçimi

15 Ekim 2003 seçimlerinin resmi sonuçları, İlham Aliyev'in zaferini ilan etti; Aliyev oyların %76,84'ünü kazandı. Siyasi gözlemciler tarafından seçimlerin hileli olduğu gözlemlendi.[16][17][18][19][14] İnsan Hakları İzleme Örgütü ve Doğu Avrupa'da Demokrasi Enstitüsü, muhalefet partilerinin adaylarının tutuklanmasını, gazetecilere ve seçim mitinglerine katılanlara yönelik polis şiddetini ve seçimlerin "yaygın sahtekârlık ve kötüye kullanım" içerdiğini belgeledi.[18][19]

2008 seçimleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana madde: 2008 Azerbaycan cumhurbaşkanlığı seçimi

İlham Aliyev, 2008'de oyların %87'si ile yeniden seçildi. Seçimde toplam yedi aday yarışmak için 40.000 seçmen imzası topladı. Avrupa Parlamentosu Seçim Gözlem Delegasyonu raporuna göre, seçimlerde bildirilen bir huzursuzluk olmadı ve az sayıda küçük seçim ihlali meydana geldi. Rapor ayrıca, OSCE ve Avrupa Konseyi gereksinimleri ve standartlarına uygun olarak Seçim Kanunu'nda yapılan bir dizi reformu vurguladı.[20][21]

2009'da yapılan anayasa referandumunda, başkanlık için dönem sınırlamaları kaldırıldı. Muhalefet, bunun Azerbaycan anayasasını ve İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi'ni ihlal ettiğini iddia etti. Avrupa Komisyonu referandumun "demokraside ciddi bir gerilemeyi işaret ettiğini" açıkladı.[22][23][24]

2013 seçimleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana madde: 2013 Azerbaycan cumhurbaşkanlığı seçimi

9 Ekim'de yapılan 2013 Cumhurbabaşkanlığı seçimlerinde, Aliyev oyların açılmasından önce kazandığını iddia ederek oyların %85'ini alarak üçüncü beş yıllık dönemini güvence altına aldı. Seçim sonuçları kazara oylar açılmadan önce açıklandı.[25][26]

Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi ve Avrupa Parlamentosu seçim gözlem heyetleri, oy verme sürecinin baskı veya tehdit belirtisi olmadan özgür, adil ve şeffaf olduğunu belirtti. Ancak oy verme işlemi başlamadan bir gün önce Merkezi Seçim Komitesi, vatandaşların oy sayımını gerçek zamanlı olarak izlemelerine izin vermek için yeni bir akıllı telefon uygulaması yayınladı ve istemeden seçim sonuçlarını seçimden önce gösterdi. Merkezi Seçim Komitesi, başlangıçta gösterilen sonuçların 2008 seçiminin sonuçları olduğunu, ancak ikinci sıradaki Jamil Hasanli dahil adayların 2013 seçimlerinden geldiğini iddia etti. Ancak Aliyev'in seçimdeki başlıca rakipleri Jamil Hasanli ve Igbal Agazade'ydi.[27][28][29]

Aliyev 2018 seçimlerindeki zaferini kutluyor.

2013 yılında Amnesty International, Anar Mammadli adlı önde gelen insan hakları aktivisti ve bağımsız Seçim Gözlemevi ve Demokrasi Araştırmaları Merkezi'nin başkanının gözaltına alınmasıyla ilgili batılı liderlere seslenerek, örgütünün seçim sırasında yaygın ihlalleri rapor ettikten sonra vergi kaçakçılığı ve yasa dışı iş faaliyeti ile yanlış bir şekilde suçlandığını söyledi.[30]

OSCE/ODIHR gözlemcileri, seçimler sırasında ifade özgürlüğüne kısıtlamalar olduğunu belirtti. ABD Dışişleri Bakanlığı, seçimlerin uluslararası standartları karşılamadığını ve ODIHR'nin değerlendirmesine destek verdiklerini ifade etti.[31][32][33]

2018 seçimleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana madde: 2018 Azerbaycan cumhurbaşkanlığı seçimi

2018 cumhurbaşkanlığı seçimlerinde İlham Aliyev oyların %86,02'sini aldı. Ana muhalefet partileri seçime katılmadı ve seçimlerin hileli olduğunu gösteren kanıtlar bulundu.[34][35][36][37]

Dış ilişkileri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Birleşmiş Milletler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Azerbaycan cumhurbaşkanı olarak İlham Aliyev ilk defa Eylül 2004'te Birleşmiş Milletlerin (BM) 59. genel kurulunda müzakerelere katılmış ve o zamanki BM genel sekreteri Kofi Annan'la görüşmüştür.[38] Eylül 2010'da BM'nin 65. genel kuruluna ve Eylül 2017'de BM'nin 72. genel kuruluna katılmış ve Azerbaycan ülke olarak İlham Aliyev'in cumhurbaşkanlığı döneminde BM İnsan Hakları Konseyine (2006-2009), BM Güvenlik Konseyine (2012-2013) ve BM Ekonomik ve Sosyal Konseyine (2017-2019) üye olmuştur.[39][40]

Türkiye

[değiştir | kaynağı değiştir]
İlham Aliyev Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile bir görüşme gerçekleştirirken, Bakü, Azerbaycan

2010 yılında İlham Aliyev'in cumhurbaşkanlığı döneminde Türkiye ve Azerbaycan arasında Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi (YDSK) mekanizması tesis edilmiştir.[41] 13 Kasım 2013'te o zamanki Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in liderliğinde yapılan Türkiye-Azerbaycan Yüksek Stratejik Konseyi 3. Toplantısı'nda, iki ülke arasında teknolojik işbirliği protokolü, bilim, teknoloji, sanayi ve girişimcilik alanında işbirliğini güçlendirmeye yönelik mutabakat zaptı, uluslararası kombine yük taşımacılığı anlaşması, güvenlik işbirliği anlaşması, iş gününü karşılıklı istihdamına dair anlaşma başta olmak üzere 7 protokol ve anlaşma imzalandı.[42]

Türkiye ile Azerbaycan arasındaki Bakü'de yapılması planlanan Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi 5. Toplantısı, Ankara'da 17 Şubat 2016'da bombalı araçla meydana gelen saldırıya denk gelmiş ve Erdoğan Azerbaycan ziyaretini erteleme durumunda kalmıştır. Bunun üzerine, İlham Aliyev'in önerisiyle toplantı Bakü yerine Ankara'da yapılmıştır. Erdoğan Türkiye'yle somut dayanışma sergileme çerçevesinde yapılan bu öneriyi kabul ederek, bu jestten dolayı İlham Aliyev'e teşekkürlerini iletmiştir.[43]

ABD

[değiştir | kaynağı değiştir]

Cumhurbaşkanı olduktan sonra İlham Aliyev ABD ile ilişkileri genişletmeye çalışmıştır. Bu bağlamda, 25-28 Nisan 2006'da eski ABD Başkanı George W. Bush'un daveti üzerine Washington'a ilk resmi ziyaretini yaptı. Toplantıda petrol ve gaz endüstrisi, bölgesel ve küresel enerji güvenliği konuları ele alınmıştır.[44]

24 Eylül 2010'da İlham Aliyev, BM Genel Kurulu 65. toplantısı için ABD ziyareti sırasında New York'ta o zamanki ABD Cumhurbaşkanı Barack Obama ile bir araya gelmiştir. 31 Mart-1 Nisan 2016 tarihlerinde Barack Obama'nın daveti üzerine Nükleer Güvenlik Zirvesine katılmıştır.[45]

Son olarak, İlham Aliyev, 20 Eylül 2017'de New York'ta ABD'nin o dönemdeki başkanı Donald Trump ile bir araya gelmiştir.[46] Donald Trump İlham Aliyev'e Güney Gaz Koridoru projesinin ABD tarafından desteklendiğini ve bu projenin Avrupa'nın enerji güvenliği açısından çok önemli olduğuna vurgu yapmıştır.[47]

Rusya

[değiştir | kaynağı değiştir]
Vladimir Putin ile birlikte

İlham Aliyev Rusya'yı stratejik ortak olarak nitelendirmiştir.[48] 11 Ağustos 2004'te İlham Aliyev Putin tarafından 2005 yılının "Rusya'da Azerbaycan yılı" düzenlenmesi kararı sonrasında 2006 yılında "Azerbaycan'da Rusya yılı"nın düzenlenmesi kararını kabul etmiştir.[49]

Avrupa Birliği

[değiştir | kaynağı değiştir]

Cumhurbaşkanı olduktan sonra İlham Aliyev Avrupa Birliği ile ilişkileri genişletmeye başlamıştır. İlham Aliyev cumhurbaşkanı olduktan sonra Azerbaycan 2004'te Avrupa Birliğinin (AB) dış politika programı olan Avrupa Komşuluk Politikasına katılmıştır.[50] 2 yıl sonra, 2006'da, Azerbaycan adına İlham Aliyev, Avrupa Devlet ve Hükûmet Başkanları Konseyi adına dönem başkanı Matti Vanhanen ve Avrupa Birliği Komisyonu adına dönem başkanı José Manuel Barroso, Azerbaycan'la Avrupa Birliği arasında Stratejik Enerji Mutabakat Zaptı'nı imzaladılar.[51]

2009'da Azerbaycan Avrupa Birliğinin Doğu Ortaklığı politikasına katıldı.[52] 2011'de İlham Aliyev ve Avrupa Birliği dönem başkanı José Manuel Barroso Azerbaycanın başkenti Bakü'de Güney Gaz Koridoru Ortak Deklarasyonu'nu imzaladılar.[53] Bununla Şah Deniz 2. Faz sahasından yılda 16 milyar metreküp gaz üretilmesi ve bu gazın 6 milyar metreküpünün Türkiye’ye, 10 milyar metreküpünün de Türkiye üzerinden transit geçerek Avrupa pazarlarına satılması planlanmaktadır.[54]

Davos-Dünya Ekonomik Forumu

[değiştir | kaynağı değiştir]

2013 yılından itibaren İlham Aliyev her yıl İsviçrenin Davos kentinde düzenlenen Dünya Ekonomik Forumuna katılmıştır.[55][56][57][58][59][60]

Olaylar

[değiştir | kaynağı değiştir]

İtirazlar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ülkenin ana muhalefet partileri 2003, 2005 (parlamento seçimleri), 2008 seçimlerinde yolsuzluk yapıldığını iddia etmektedir. 2003 cumhurbaşkanlığı seçim sonuçlarını tanımayan muhalefet, seçim sabahı kitlesel gösteriler düzenlemiş, çok sayıda protestocu tutuklanmıştır.

WikiLeaks

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana madde: Amerika Birleşik Devletleri diplomatik belge sızıntısı

WikiLeaks tarafından açıklanan Amerika Birleşik Devletleri diplomatik belge sızıntısında eşi Mihriban Aliyeva ile ilgili ayrıntılı bilgiler yer almakta, ülkeyi yöneten az sayıda güçlü ailenin Orta Çağ'daki gibi feodal bir biçimde ülkeyi yönettiği iddia edilmektedir.[61]

Ayrıca İlham Aliyev'in Türkiye'nin bölgedeki enerji merkezi olmasını istemediği ve bunu engellemek için Rusya ile gaz anlaşması yaptığı da WikiLeaks belgelerinde ileri sürülen iddialar arasındadır.[62]

İlham Aliyev

2023 Türkiye Cumhurbaşkanlığı seçimleri hakkında iddialar

[değiştir | kaynağı değiştir]

2023 Türkiye Cumhurbaşkanlığı seçimleri döneminde gazeteci Barçın Yinanç tarafından kaleme alınan bir yazıda bulunan iddia Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in, Cumhurbaşkanı adayı olan Sinan Oğan'a telefon açarak Erdoğan'la görüşmesini tavsiye ettiği yönünde oldu.[63] Tele1'in haberine göre, Azerbaycan Milli Meclis Başkanvekili Adil Aliyev, Iğdır'da AK Parti lehine propaganda faaliyetlerinde bulunmuş ve bu kampanyaya MHP'li Melekli Belediye Başkanı Eray Çoşar ile AK Parti Milletvekili Cantürk Alagöz de eşlik etmiştir. Gazeteye göre bu durum, ATA İttifakı'ndan ayrılan Cumhurbaşkanı adayı Sinan Oğan'ın AK Parti'li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a destek vermesinin arkasında Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in etkili olduğu iddialarını beraberinde getirmiştir.[64]

Eleştiriler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Haksız kazanç ve yolsuzluk

[değiştir | kaynağı değiştir]

Eleştirmenlere göre Aliyev ailesi, devlet işletmelerine olan bağlantıları aracılığıyla kendilerini zenginleştirmiştir. Büyük Azerbaycan bankalarının, inşaat firmalarının ve telekomünikasyon şirketlerinin önemli bir kısmına sahiptirler ve ülkenin petrol ve gaz endüstrilerinin kısmi sahibidirler. Bu zenginliğin büyük bir kısmı offshore şirketlerinde gizlenmektedir.[65] 2021 yılında ortaya çıkan Pandora Papers sızıntıları, Aliyev ailesinin paralarını gizlemek için geniş bir offshore ağı kurduklarını gösterdi. Sızıntılara göre aile ve yakın çevreleri, İngiltere'de 400 milyon sterlin değerinde gayrimenkul işlemlerine gizlice yatırım yapmıştır.[66][67][68]

Aliyev ailesi, 2018

2010 yılında The Washington Post'ta yazan Andrew Higgins, İlham Aliyev'in üç çocuğunun adıyla aynı isme sahip bazı Azerbaycanlıların Dubai'de 75 milyon dolar değerinde gayrimenkul sahibi olduğunu belirtmiştir. Higgins, bazı aile üyelerinin zengin olduklarını ifade etmiştir; örneğin, başkanın büyük kızı Leyla, Rus bir milyarder olan Emin Agalarov ile evlidir.[69]

2012 yılında Organize Suç ve Yolsuzlukla Mücadele Projesi (OCCRP), İlham Aliyev'i organize suç ve yolsuzluk alanında yılın kişisi olarak adlandırdı.[70] Ayrıca, 2012 yılında CNBC, Aliyev ailesinden bahseden yolsuzluk üzerine Filthy Rich adlı bir film çekti.

2013 yılında Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu (ICIJ) tarafından yapılan bir soruşturma sonucunda, Aliyev ailesinin en az dört offshore şirkete doğrudan bağlantılı olduğu tespit edildi ve bu şirketler Hassan Gozal ile ilişkilendirildi.[71] ICIJ, Aliyev ailesi üyelerinin Aliyevlerin offshore şirketlerini hiçbir zaman bildirmediğini, İlham ve Mehriban Aliyev'in offshore şirket açma yasal hakları olmadığını ve bu şirketlerin açılması sırasında gerçek sahipleri gizlemek için önlemler alındığını belirtti. Şirketleri kaydederken, Aliyev'in kızları yaklaşık 6 milyon dolar değerinde gayrimenkul beyan etmişlerdi.[72][73] İsveç televizyonunun yaptığı soruşturma, Aliyevler tarafından kontrol edilen offshore şirketlerin, İsveçli telekomünikasyon şirketi TeliaSonera'dan, 2005 tahminine göre sadece 6.5 milyon dolar karşılığında satın alınan Azercell cep operatörü hisseleri şeklinde rüşvet olarak 600-700 milyon dolarlık hisse aldığını gösterdi.[74][75][76] 10 Eylül 2015 tarihli bir kararla Avrupa Parlamentosu, İlham Aliyev ve ailesine yönelik yapılan yolsuzluk iddialarının detaylı bir soruşturmasının yapılması için AB yetkililerine çağrıda bulundu.[77]

ABD hükûmeti tarafından finanse edilen Radio Free Europe/Radio Liberty'de çalışan gazeteci Hatice İsmailova, gazetecilik çalışmaları yürüttü ve Aliyev ailesinin "Azerfon" ve "Azenco" gibi şirketleri kontrol ettiğini ve en büyük Azerbaycan bankalarında 3 milyar dolarlık varlığa sahip olduklarını iddia etti.[3][78]

İsmailova, Aralık 2014'te tutuklandı ve çeşitli suçlamalarla Eylül 2015'te yedi buçuk yıl hapis cezasına çarptırıldı. Mayıs 2016'da şartlı olarak serbest bırakıldı, ancak 2020 yılında seyahat yasağına tabi tutuldu ve ülkeyi terk etme başvurularına rağmen birçok kez ülkeyi terk edemedi. Avukatlar, İsmailova'nın, OCCRP'nin kurucu ortağı ve yürütme direktörü olan Rumen gazeteci Paul Radu'nun Londra'da ifade vermek üzere İngiltere'ye seyahat izni talep etti. Radu, Azerbaycan Milletvekili Cevanşir Feyziyev tarafından Londra'da iftira nedeniyle mahkemeye verildi, OCCRP'nin ödüllü Azerbaycan Laundromat serisindeki iki makale nedeniyle suçlandı. OCCRP'nin Azerbaycan'daki baş muhabiri olan İsmailova, davada önemli bir tanıktır.[79]

Aliyev, Acil Durumlar Bakanı Kamaladdin Heydarov, Cumhurbaşkanlığı İdaresi Başkanı Ramiz Mehdiyev ve Mehriban Aliyeva ile birlikte milletvekili adaylarından 1.000.000 dolar rüşvet kabul etmekle suçlanan kişiler listesine dahil edildi. Eleştirmenler "seçim zaferini" ve parlamentoya dahil olmalarını garanti etmek amacıyla yapılan suçlamara dahil etti.[80]

Lobicilik ve kara para aklama

[değiştir | kaynağı değiştir]

Azerbaycan'ın petrol zenginliği, rejimin geniş çaplı lobi faaliyetlerine katılmasını mümkün kılmıştır. 2017 yılında, Aliyev ailesi, kendilerine yönelik eleştirileri savuşturmak ve rejimin olumlu bir imajını yaymak amacıyla önde gelen Avrupa siyasetçilerine rüşvet vermek için bir para aklama iddiası olan "Azerbaycan Laundromat" skandalıyla ilişkilendirildi.[81][82]

Otoriteryanizm

[değiştir | kaynağı değiştir]
Aliyev ve Kürdistan Bölgesel Yönetimi Cumhurbaşkanı Neçirvan Barzani Münih, Almanya

Aliyev yönetimi, Azerbaycan'da otoriter bir rejim olarak tanımlanmaktadır. Seçimler özgür ve adil değildir, güç Aliyev ve genişletilmiş çevresinin elinde toplanmıştır, yolsuzluk yaygındır ve işkence, keyfi tutuklamalar, gazetecilere ve sivil toplum kuruluşlarına yönelik taciz dahil olmak üzere insan hakları ihlalleri ciddi boyuttadır. Birçok eleştirmen Aliyev'i bir diktatör olarak görmektedir.[83][84][85][86][87][88][89][90][91][92][93][94][95][96][97][98][99]

İnsan hakları ihlalleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Aliyev'in başkanlığı döneminde Azerbaycan'da insan hakları ihlalleri arasında işkence, keyfi tutuklamalar, istismar ve gazetecilere ile sivil toplum kuruluşlarına yönelik tacizler bulunmaktadır.[91][98]

Muhalefet partilerinin bastırılması ve özgür basının durumu

[değiştir | kaynağı değiştir]

2020 Ermenistan-Azerbaycan çatışmaları sırasında 15 Temmuz 2020 tarihinde yaptığı bir konuşmada, Cumhurbaşkanı Aliyev en büyük muhalefet partisi olan Azerbaycan Halk Cephesi'ni hedef aldı. Halk Cephesi'nin "Ermenilerden daha kötü" olduğunu beyan etti. Azerbaycan kaynaklarına göre, şu anda parti yöneticileri ve gazeteciler dahil olmak üzere yaklaşık 120 kişi hapiste tutulmaktadır. 20 Temmuz'da ABD Dışişleri Bakanlığı, Azerbaycan'ın pandemiyi kullanarak "sivil toplum savunuculuğunu, muhalefet seslerini veya kamu tartışmalarını susturmaktan kaçınmasını" istedi. Bu eylemler genellikle "demokrasi yanlısı savunucuları ve siyasi rakipleri tamamen ortadan kaldırma" girişimi olarak görülmektedir. RFE/RL'ye göre, "Aliyev'in otoriter yönetimi bağımsız medya kuruluşlarını yok etmiş ve uluslararası gözlem grupları tarafından gerçek muhalefet olarak tanımlanan muhalefet partilerini bastırmıştır".[100][101]

Özel hayatı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Mihriban Aliyeva ile 1983 yılında evlenmiştir. Leyla, Arzu ve Heydar Aliyev adlı üç çocuk babasıdır. Beş torun sahibidir. Çok iyi derecede Rusça, İngilizce, Türkçe ve Fransızca bilmektedir.[102] Eşi Mihriban Aliyeva Azerbaycan'ın ilk cumhurbaşkanı yardımcısıdır.[103]

Ödül ve madalyaları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ulusal

[değiştir | kaynağı değiştir]
İlham Aliyev'e Polonya ziyareti sırasında verilen Liyakat Nişanı.

Uluslararası

[değiştir | kaynağı değiştir]
Uluslararası Organizasyonlar
  •  BDT - Sınırları Koruma ve Güç ve İş Birliği Anlaşması Madalyası (2008) °[110]
Diğer

Fahrî Doktoralar

[değiştir | kaynağı değiştir]

° işareti aldığı ödül ve unvanların resmi web sitesinde olduğunu gösterir[114]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "İlham Heydər oğlu Əliyev". 28 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2010. 
  2. ^ "İLHAM ALİYEV". 25 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2018. 
  3. ^ a b ""Ilham Aliyev, 2012 Person of the Year in organised crime and corruption". Organized Crime and Corruption Reporting Project. 11 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2023. 
  4. ^ Turp-Balazs, Craig (17 Mart 2021). "Alexander Lukashenko is a dictator, but he is not Europe's last". Emerging Europe (İngilizce). 17 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2022. 
  5. ^ Neukirch, Ralf (4 Ocak 2012). "A Dictator's Dream: Azerbaijan Seeks to Burnish Image Ahead of Eurovision". Der Spiegel (İngilizce). ISSN 2195-1349. 17 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2022. 
  6. ^ Rubin, Michael (22 Ekim 2021). "Azerbaijan's Aliyev is a strategic liability, not an asset". The National Interest (İngilizce). 22 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2022. 
  7. ^ "French court backs media description of Aliyev as a "dictator"". The Central Asia & South Caucasus Bulletin (İngilizce). 14 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2022. 
  8. ^ "Autocrats take advantage of coronavirus". Council on Foreign Relations (İngilizce). 10 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2022. 
  9. ^ Hunder, Max. "Azerbaijan's dissenting voices face imprisonment and worse". Kyiv Post. 13 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2023. 
  10. ^ /humans.txt. "Chairman". /. 4 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2018. 
  11. ^ "www.yap.org.az/en/view/pages/5". yap.org.az. 4 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2017. 
  12. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; :1 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  13. ^ Media, Blue Water. "Ilham Aliyev". www.usacc.org. 28 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2017. 
  14. ^ a b Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; HRW_AZ_pres_elec2003 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  15. ^ "Ilham Heydar oghlu Aliyev". Official web-site of President of Azerbaijan Republic. 20 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2014. 
  16. ^ "Republic of Azerbaijan Presidential Election". OSCE. 13 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2014. 
  17. ^ Radnitz, Scott (2012). "Oil in the family: managing presidential succession in Azerbaijan". Democratization. 19 (1): 60-77. doi:10.1080/13510347.2012.641300. ISSN 1351-0347. 15 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2023. 
  18. ^ a b Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; HRW_AZ_pres_elec2003_full_pdf isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  19. ^ a b Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; IDEE_AZ_preselec2003 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  20. ^ "Azerbaijan's Presidential Election Campaign Kicks Off - Eurasia Daily Monitor". 27 Eylül 2008. 27 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2017. 
  21. ^ Presidential Elections in Azerbaijan Election Observation Delegation –13 16 October 2008. Report by Mrs Marie Anne Isler Beguin - Chairperson of the Delegation. 
  22. ^ Caviar Diplomacy. How Azerbaijan silenced the Council of Europe 11 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. // ESI, 24 May 2012
  23. ^ Azerbaijan: Vulnerable Stability 18 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. // International Crisis Group, September 2010
  24. ^ Hasanli, Jamil (8 Ekim 2013). "Azerbaijan must use this election to end the Aliyev dynasty". The Guardian. 9 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2013. 
  25. ^ Clinch, Matt (10 Ekim 2013). "Azerbaijan releases election results...before election". CNBC (İngilizce). 17 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2021. 
  26. ^ Mehdiyeva, Thomas Grove (9 Ekim 2013). "Aliyev wins third term as president of Azerbaijan". Reuters. 25 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2016. 
  27. ^ Cheeseman, Nicholas; Klaas, Brian (2018). How to Rig an Election. New Haven and London: Yale University Press. s. 1. ISBN 9780300204438. 
  28. ^ "PACE: News". www.assembly.coe.int. 12 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2017. 
  29. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; wapo_oops isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  30. ^ "Azerbaijan detains election watchdog chief". Reuters. 17 Aralık 2013. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2013. 
  31. ^ Azerbaijan Presidential Election (Press Statement) 11 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. // U.S. Department of State, October 10, 2013
  32. ^ Наблюдательная миссия ОБСЕ подвергла резкой критике выборы 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. // RFE/RL, 10.10.2013
  33. ^ Кэтрин Эштон и Штефан Фюле раскритиковали президентские выборы в Азербайджане // Регнум, 11 Октября 2013 (копия)
  34. ^ "Azerbaijan's President Secures Fourth Term In Vote Criticized As Uncompetitive". Radio Free Europe/Radio Liberty (İngilizce). 12 Nisan 2018. 11 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2021. 
  35. ^ Azeri president's supporters heckle as observers declare election unfair 22 Şubat 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Reuters, 12 April 2018
  36. ^ Protocol on the voting results by central election commission of the Republic of Azerbaijan. 26 Eylül 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 11 April 2018. Accessed on 2 May 2018.
  37. ^ Bagirova, Nailia (11 Nisan 2018). "Azerbaijan's Aliyev wins fourth term as president". Reuters (İngilizce). 14 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2021. 
  38. ^ "Speeches of the President of Azerbaijan Ilham Aliyev - library of President's Administration" 22 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Erişim tarihi: 2 Şubat 1988
  39. ^ "World of Diplomacy Journal of Ministry of Foreign Affairs" 23 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Erişim tarihi: 5 Şubat 2018
  40. ^ FS. "The Republic of Azerbaijan was elected a member of the United Nations Economic and Social Council (ECOSOC) for the period of 2017-2019" 15 Kasım 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. mfa.gov.az. Retrieved 2017-11-15.
  41. ^ Türkiye - Azerbaycan Siyasi İlişkileri. 14 Şubat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Erişim tarihi: 14.02.2017.
  42. ^ T.C Başbakanlık Kamu Diplomasisi Koordinatörlüğü. Yüksek Düzeyli İşbirliği Mekanizmaları. 14 Şubat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Erişim tarihi: 14.02.2018
  43. ^ Büyük Jest! Erdoğan Gidemedi, Aliyev Geldi. 14 Şubat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Erişim tarihi: 14.02.2018
  44. ^ President Bush Welcomes President Aliyev of Azerbaijan to the White House. 1 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2018.
  45. ^ Official web-site of President of Azerbaijan Republic - NEWS» Events Ilham Aliyev attends fourth Nuclear Security Summit in Washington. 22 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2018.
  46. ^ "President of Azerbaijan Ilham Aliyev met President Donald Trump | U.S. Embassy in Azerbaijan" 15 Kasım 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. U.S. Embassy in Azerbaijan. 2017-09-21. Erişim tarihi: 28 Şubat 2018.
  47. ^ "Official web-site of President of Azerbaijan Republic - DOCUMENTS» Letters From Donald J. Trump, President of the United States of America" 23 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Erişim tarihi: 24 Şubat 2018.
  48. ^ Official web-site of President of Azerbaijan Republic - NEWS » Interviews Ilham Aliyev was interviewed by “Russia-24” television channel. 16 Kasım 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2018.
  49. ^ "352 - 2005-ci ildə Rusiya Federasiyasında Azərbaycan Respublikası İlinin və 2006-cı ildə Azərbaycan Respublikasında Rusiya Federasiyası İlinin keçirilməsi haqqında" 16 Kasım 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. www.e-qanun.az. Erişim tarihi: 24 Şubat 2018.
  50. ^ "EU-Azerbaijan relations, Bruxelles, 01/11/2017". 11 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2018. 
  51. ^ Memorandum of Understanding on a Strategic Partnership between the European Union and the Republic of Azerbaijan in the Field of Energy. 11 Kasım 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 7 november 2006 Brussels. Erişim tarihi: 29 Mart 2018.
  52. ^ Eastern Partnership, EU relations with Region. 3 Nisan 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 19 Ekim 2016 Brüssel. Erişim tarihi: 30 Mart 2018.
  53. ^ Joint Declaration on the Southern Gas Corridor. 28 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 13 Ocak 2011 Bakü. Erişim tarihi: 31 Mart 2018.
  54. ^ Güney Gaz Koridoru Projesi. 1 Nisan 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2018.
  55. ^ World Economic Forum Annual Meeting, List of Participants 2013 15 Kasım 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Erişim tarihi 28 Ocak 2019.
  56. ^ World Economic Forum Annual Meeting, List of Participants 2014. 12 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Erişim tarihi 28 Ocak 2019.
  57. ^ World Economic Forum Annual Meeting, List of Participants 2015. 22 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Erişim tarihi 28 Ocak 2019.
  58. ^ World Economic Forum Annual Meeting, List of Participants 2016. 17 Mayıs 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Erişim tarihi 28 Ocak 2019.
  59. ^ World Economic Forum Annual Meeting, List of Participants 2017. 15 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Erişim tarihi 28 Ocak 2019.
  60. ^ "Official web-site of President of Azerbaijan Republic - NEWS » Events" (İngilizce). Erişim tarihi: 2019-01-28.  28 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. "Ilham Aliyev attended "Strategic Outlook: Eurasia" interactive session as part of World Economic Forum". 28 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2019. 
  61. ^ 12 Aralık 2010 tarihli 14 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. The Guardian haberi (İngilizce) 14 Aralık 2010 tarihinde erişilmiştir
  62. ^ 1 Aralık 2010 tarihli 16 Nisan 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Hürriyet haberi (Türkçe) 27 Mayıs 2011 tarihinde erişilmiştir
  63. ^ Yinanç, Barçın (24 Mayıs 2023). "Seçimlere Üç Dış Müdahale". Daktilo 1984. 26 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2023. 
  64. ^ Altun, Aziz Turgut (23 Mayıs 2023). "Aliyev'den Türkiye'deki seçimlere doğrudan müdahale". Tele1. 24 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2023. 
  65. ^ "Azerbaijan's president has chosen a new VP — his wife". The Washington Post (İngilizce). ISSN 0190-8286. 23 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2021. 
  66. ^ "Pandora Papers: Secret wealth and dealings of world leaders exposed". BBC News (İngilizce). 3 Ekim 2021. 5 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2021. 
  67. ^ Stocks, Miranda Patrucic, Ilya Lozovsky, Kelly Bloss, and Tom. "Azerbaijan's Ruling Aliyev Family and Their Associates Acquired Dozens of Prime London Properties Worth Nearly $700 Million". OCCRP. 31 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2023. 
  68. ^ Stocks, Tom; Bloss, Kelly; Patrucic, Miranda; Lozovsky, Ilya. "Azerbaijan's Ruling Aliyev Family and Their Associates Acquired Dozens of Prime London Properties Worth Nearly $700 Million". OCCRP (İngilizce). 3 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2022. 
  69. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; wapo_dubai_deals isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  70. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; :2 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  71. ^ "How Family that Runs Azerbaijan Built an Empire of Hidden Wealth - ICIJ" (İngilizce). 4 Nisan 2016. 27 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2021. 
  72. ^ Stefan Candea (3 Nisan 2013). "Offshore companies provide link between corporate mogul and Azerbaijan's president – Secrecy for Sale: Inside the Global Offshore Money Maze". International Consortium of Investigative Journalists (İngilizce). 3 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2013. 
  73. ^ "Panama Papers: What We've Learned So Far From Huge Leak". NBC News. 6 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  74. ^ Professor: «Inled förundersökning» 11 Şubat 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. // Svt.se, 27 maj 2015
  75. ^ Offshores Close to President Paid Nothing for State Share of Telecom 19 Ağustos 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. // OCCRP, 27 May 2015
  76. ^ Telia Sonera medger nytt samarbete med diktatur 6 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. // Sveriges Television, 8 April 2015
  77. ^ "European Parliament resolution of 10 September 2015 on Azerbaijan (2015/2840(RSP))". 16 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2020. 
  78. ^ Audrey L. Altstadt. Frustrated Democracy in Post-Soviet Azerbaijan // Columbia University Press, 2017, 0231801416, 9780231801416
  79. ^ "Reporters Without Borders, Index on Censorship and Transparency International UK urge Azerbaijan to lift journalist's travel ban | Reporters without borders". RSF. 15 Ocak 2020. 19 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2020. 
  80. ^ "Gülər Əhmədova ilə bağlı yeni video yayıldı". Azadlıq Radiosu (Azerice). 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2021. 
  81. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; :11 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  82. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; :13 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  83. ^ Turp-Balazs, Craig (17 Mart 2021). "Alexander Lukashenko is a dictator, but he is not Europe's last". Emerging Europe (İngilizce). 17 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2022. 
  84. ^ Neukirch, Ralf (4 Ocak 2012). "A Dictator's Dream: Azerbaijan Seeks to Burnish Image Ahead of Eurovision". Der Spiegel (İngilizce). ISSN 2195-1349. 17 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2022. 
  85. ^ Rubin, Michael (22 Ekim 2021). "Azerbaijan's Aliyev is a Strategic Liability, Not an Asset". The National Interest (İngilizce). 22 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2022. 
  86. ^ "French court backs media description of Aliyev as a "dictator" | The Central Asia & South Caucasus Bulletin" (İngilizce). 14 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2022. 
  87. ^ "Autocrats Take Advantage of Coronavirus". Council on Foreign Relations (İngilizce). 10 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2022. 
  88. ^ "World in Ukraine: Azerbaijan". 8 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2022 – PressReader vasıtasıyla. 
  89. ^ Altstadt, Audrey L. (2017). Frustrated Democracy in Post-Soviet Azerbaijan (İngilizce). Columbia University Press. ISBN 978-0-231-80141-6. 13 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2023. 
  90. ^ Gogia, Giorgi (25 Temmuz 2018). "Torture is 'Systemic and Endemic' in Azerbaijan". hrw.org. Human Rights Watch. 6 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2021. 
  91. ^ a b Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; Musicians isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  92. ^ Vincent, Rebecca (19 Mayıs 2013). "When the music dies: Azerbaijan one year after Eurovision". Al Jazeera. 7 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2013. Over the past several years, Azerbaijan has become increasingly authoritarian, as the authorities have used tactics such as harassment, intimidation, blackmail, attack and imprisonment to silence the regime's critics, whether journalists, bloggers, human rights defenders, political activists, or ordinary people taking to the streets in protest. 
  93. ^ McGuinness, Damien (28 Mayıs 2013). "Cracking down on dissent in Ilham Aliyev's Azerbaijan". BBC News. 11 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2013. But according to human rights groups, the charges are trumped up - an authoritarian government's attempt to stamp out any Arab Spring-style uprising, they say. 
  94. ^ Herron, Erik S. (2011). "Measuring Dissent in Electoral Authoritarian Societies: Lessons From Azerbaijan's 2008 Presidential Election and 2009 Referendum". Comparative Political Studies (İngilizce). 44 (11): 1557-1583. doi:10.1177/0010414011410171. ISSN 0010-4140. 13 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2023. 
  95. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; :5 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  96. ^ "Everything you need to know about human rights in Azerbaijan". www.amnesty.org (İngilizce). 10 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2021. 
  97. ^ "World Report 2021: Rights Trends in Azerbaijan". Human Rights Watch (İngilizce). 10 Aralık 2020. 13 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2021. 
  98. ^ a b Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; hrw2013 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  99. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; NYT_Ilham_Aliyev_profile isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  100. ^ Azerbaijan's Despotic Ruler Throws 'Tantrum' In Unprecedented Crackdown On Pro-Democracy Rivals 8 Ocak 2021 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi, RFE/RL, By Ron Synovitz, July 30, 2020
  101. ^ Azerbaijan's president aims to finish off the political opposition 30 Temmuz 2020 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi, Editorial Board, Washington Post, 29/07/20
  102. ^ "President Biography". Government of Azerbaijan. 29 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2013. 
  103. ^ "Meeting of Security Council under chairmanship of Ilham Aliyev was held". 22 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2017. 
  104. ^ Указ Президента України № 458/2008 від 19 травня 2008 року «Про нагородження І. Алієва орденом князя Ярослава Мудрого» 15 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.(Ukraynaca)
  105. ^ "Official State visit of Azerbaijan (Photo)". Presidency of Republic of Turkey. 12 Kasım 2013. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2013. 
  106. ^ Указ Президента України № 639/2013 від 18 листопада 2013 року «Про нагородження І.Алієва орденом Свободи» 23 Kasım 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.(Ukraynaca)
  107. ^ "Nikolić ordenja deli u tri smene". 19 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2016. 
  108. ^ "Award ceremony was held as part of Italian President's official visit to Azerbaijan". Azerbaycan Cumhurbaşkanlığı. 3 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ekim 2018. 
  109. ^ "Türkiyə mediası Prezident İlham Əliyevin Qazaxıstanın "Qızıl qartal" ali ordeni ilə təltif olunmasına geniş yer ayırıb". Azerbaycan Devlet Haber Ajansı. 26 Ağustos 2022. Erişim tarihi: 20 Eylül 2022. 
  110. ^ "Ильхам Алиев награжден высшими наградами Совета командующих пограничными войсками СНГ" (Rusça). Regionplus.az. 11 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2010. 
  111. ^ a b c "ПРЕЗИДЕНТ АЗЕРБАЙДЖАНА". Посольство Азербайджанской Республики в Республике Беларусь. 23 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2016. 
  112. ^ "Ильхаму Алиеву присвоено звание почетного профессора Белорусского госуниверситета". The First News. 12 Kasım 2009. 22 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2016. 
  113. ^ "Студенты ФГП приняли участие во встрече с Президентом Азербайджана И.Г. Алиевым". Факультет глобальных процессов МГУ имени М.В. Ломоносова. 22 Şubat 2008. 6 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2016. 
  114. ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2016. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta Ilham Aliyev ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur

Siyasi görevi
Önce gelen:
Haydar Aliyev
Azerbaycan Cumhurbaşkanı
2003-günümüz 		Sonra gelen:
Görevde
Önce gelen:
Artur Rasizade 		Azerbaycan Başbakanı
2003 		Sonra gelen:
Artur Rasizade
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=İlham_Aliyev&oldid=34533694" sayfasından alınmıştır