Farishta

Farishta — iudaizm, xristianlik, islom va boshqa baʼzi dinlarda xudoning amrini bajaruvchi gʻayritabiiy mavjudot. Farishtalar son-sanoqsiz boʻlib, har biri maʼlum vazifani bajaradi. Masalan, islomda har bir odamning savob va gunoh ishlarini hisobga olib yuruvchi farishtalar, jannat va doʻzaxda darvozabonlik qiluvchi, odamlarni qabrda soʻroq qiluvchi (Munkar va Nakir), arshni koʻtarib turuvchi va boshqa xizmatlarni bajaruvchi farishtalar mavjud deb qaraladi. Bu farishtalardan 4 tasi: Azroil, Jabroil, Mikoil, Isrofil bosh Farishtalar deb hisoblaniladi.

Farishta arabcha (arab tilida: ملاك) Islomiyatda — aqlli va ozod mavjudot. Allohning hamma buyruqlarini soʻzsiz bajarishadi (aslida Allohni ularga ehtiyoji yoʻq, lekin ularni yaratib, oʻzlarini chegarasiz idroklari boʻyicha qoʻllanadi) Farishtalar inson koʻziga koʻrinmaydi, lekin oʻzi xohlaganda yoki Allohdan buyruq olganda koʻrinishi mumkin. Ular nurdan yaratilgan.

Farishtalarni taniqlilari

• Farishta Jabroil — Unga Allohning muqaddas ochiqlamalari(vahiy)ni paygʻambarlarga yetkazish vazifasi topshirilgan.
• Farishta Mikoil — rahmatga, rizqqa javobgar boʻlgan farishta.
• Farishta Israfil — Qiyomat kunida unga Surga puflash amr etilgan.

(surga puflaganda yer yuzidagi hamma mavjudot halok boʻladi, ikkinchi marta puflanganda barcha oʻliklar qayta tiriladi)

• Malak ul mavt — Oʻlim farishtasi, Azroil ham deyishadi, Malak ul mavt soʻzini tarjimasi — Oʻlim farishtasidir
• Harut va Marut Farishtalari — Qur’onda zikr etilgan, odamlarni sinash uchun Alloh Taolo joʻnatgan farishtalar.
• Farishta Malik — Jahannamni (doʻzaxni) qoʻriqlovchi.
• Munkar va Nakir Farishtalari — Qabrda odamlarni soʻroq qiladigan Farishtalar.

Shuningdek, insonning oʻng yelkasidagi insonni yaxshi ishlarini (savoblarini) yozadigan farishta va chap yelkada insonning yomon ishlarini (gunohlarni) yozib turuvchi farishtalar. Alloh ularning xizmatisiz insonning hamma ishlarini biladigan zotdir, lekin inson vafotidan keyin u yozuvlar hujjat tariqasida qoʻllanadi. Hamda insonni har xil yomonliklardan himoya qiladigan, ichki tuygʻu orqali baxtsiz xodisalardan xabar beradigan himoyachi farishta. U farishta Allohning qudrati bilan yordam beradi va Alloh buyrugʻi bilan chekinadi, yaʼni insonni sinovdan yolgʻiz oʻzi oʻtishga majburiy boʻlganida yoki ajali yetganda (va x.k.z) u farishta himoyada qatnashmaydi.

Havolalar

• Farishtalarga imon (Wayback Machine saytida 2016-03-08 sanasida arxivlangan)