Boymadərən

Boymadərən
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Ali bitkilər Klad: Çoxsporlu bitkilər Klad: Borulu bitkilər Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Evdikotlar Klad: Bazal evdikotlar Klad: Superasteridlər Klad: Asteridlər Klad: Kampanulidlər Dəstə: Astraçiçəklilər Fəsilə: Mürəkkəbçiçəklilər Cins: Boymadərən
Beynəlxalq elmi adı
Achillea L., 1753
Şəkil axtarışı ITIS   35422 NCBI   13328 EOL   36945

Boymadərən (lat. Achillea) — astraçiçəklilər sırasının mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.

Təbii yayılması

Şimal yarımkürəsinin mülayim qurşağında 100-dən artıq növü var.

Botaniki təsviri

Gövdəsi düz yarpağı neştərşəkilli, çiçəkləri ağ, sarı və ya çəhrayı, çiçək səbətcikləri qalxanvaridir.

Növləri

Azərbaycanın dərman bitkiləri

• Alp boymadərəni (Achillea alpina L.)
• Asiya boymadərəni (Achillea asiatica Serg.)
• Sarıçiçək boymadərən (Achillea clypeolata Sm.)
• Adi boymadərən (Achillea millefolium L.)
• Pannon boymadərəni (Achillea pannonica Scheele)
• Sərttüklü boymadərən (Achillea setacea Waldst. et Kit.)

Digər növləri, yarımnövləri və variasiyaları

• Achillea albinea Bjelčić & K.Malý
• Achillea aleppica DC.
  • Achillea aleppica subsp. densa (Blakelock) Hub.-Mor.
  • Achillea aleppica subsp. zederbaueri (Hayek) Hub.-Mor.
• Achillea alexandri-regis Bornm. & Rudsky
• Achillea alpina L.
  • Achillea alpina subsp. camtschatica (Heimerl) Kitam.
  • Achillea alpina var. discoidea (Regel) Kitam.
  • Achillea alpina subsp. japonica (Heimerl) Kitam.
  • Achillea alpina subsp. pulchra (Koidz.) Kitam.
  • Achillea alpina subsp. subcartilaginea (Heimerl) Kitam.
• Achillea ambrosiaca (Boiss. & Heldr.) Boiss.
• Achillea apiculata N.I.Orlova
• Achillea arabica Kotschy
• Achillea armenorum Boiss. & Hausskn.
• Achillea asiatica Serg.
• Achillea aspleniifolia Vent.
• Achillea atrata L.
• Achillea aucheri Boiss.
• Achillea auriculata Willd.
• Achillea baikalensis Fisch.
• Achillea barbeyana Heldr. & Heimerl
• Achillea barrelieri (Ten.) Sch.Bip.
  • Achillea barrelieri subsp. mucronulata (Bertol.) Heimerl
• Achillea biserrata M.Bieb.
• Achillea boissieri (Hausskn.) Hausskn. ex Boiss.
• Achillea brachyphylla Boiss. & Hausskn.
• Achillea bucharica C.Winkl.
• Achillea callichroa Boiss.
• Achillea cappadocica Hausskn. & Bornm.
• Achillea carpatica Błocki ex Dubovik
• Achillea chamaecyparissus Sch.Bip.
• Achillea chamaemelifolia Pourr.
• Achillea cheilanthifolia Sommier & Levier
• Achillea chrysocoma Friv.
• Achillea clavennae L.
• Achillea clusiana Tausch
• Achillea clypeolata Sm.
• Achillea coarctata Poir.
• Achillea collina (Becker ex Rchb.f.) Heimerl
• Achillea condensata Miq.
• Achillea conferta DC.
• Achillea cretica L.
• Achillea crithmifolia Waldst. & Kit.
• Achillea cucullata Hausskn. ex Bornm.
• Achillea cuneatiloba Boiss. & Buhse
• Achillea decolorans Schrad. ex Willd.
• Achillea decumbens Lam.
• Achillea distans Waldst. & Kit. ex Willd.
  • Achillea distans subsp. alpina (Rochel) Soó
  • Achillea distans subsp. stricta Janch.
  • Achillea distans subsp. tanacetifolia (All.) Janch.
• Achillea erba-rotta All.
  • Achillea erba-rotta subsp. moschata (Wulfen) I.Richardson
  • Achillea erba-rotta subsp. rupestris (Porta) I.Richardson
• Achillea eriophora DC.
• Achillea euxina Klokov
• Achillea falcata L.
• Achillea filipendulina Lam.
• Achillea formosa (Boiss.) Sch.Bip.
  • Achillea formosa subsp. amanica (Rech.f.) Ehrend. & Y.P.Guo
• Achillea fraasii Sch.Bip.
• Achillea fragrantissima (Forssk.) Sch.Bip.
• Achillea glaberrima Klokov
• Achillea goniocephala Boiss. & Balansa
• Achillea × graja Beyer
  • Achillea × graja var.albertina Beauverd & Bonati
• Achillea grandifolia Friv.
• Achillea gypsicola Hub.-Mor.
• Achillea haussknechtii Boiss.
• Achillea heterophylla Spreng.
• Achillea holosericea Sm.
• Achillea horanszkyi Ujhelyi
• Achillea huber-morathii Rech.f.
• Achillea × illiczevski Tzvelev
• Achillea impatiens L.
• Achillea incognita Danihelka
• Achillea inundata Kondr.
• Achillea japonica Heimerl
• Achillea karatavica Kamelin
• Achillea kellalensis Boiss. & Hausskn.
• Achillea ketenoglui H.Duman
• Achillea kotschyi Boiss.
• Achillea laggeri Sch.Bip.
• Achillea latiloba Ledeb. ex Nordm.
• Achillea ledebourii Heimerl
• Achillea leptophylla M.Bieb.
• Achillea leptophylloides Prodan
• Achillea lereschei Sch.Bip.
• Achillea ligustica All.
• Achillea lingulata Waldst. & Kit.
• Achillea lycaonica Boiss. & Heldr.
• Achillea macrocephala Rupr.
• Achillea macrophylla L.
• Achillea magna Sibth. & Sm.
• Achillea magnifica Heimerl ex Hub.-Mor.
• Achillea maritima (L.) Ehrend. & Y.P.Guo
  • Achillea maritima subsp. atlantica (Chrtek & B.Slavík) Ehrend. & Y.P.Guo
• Achillea maura Humbert
• Achillea membranacea (Labill.) DC.
• Achillea micrantha Willd.
• Achillea micranthoides Klokov
• Achillea millefolium L.
  • Achillea millefolium subsp. alpestris (Wimm. & Grab.) Gremli
  • Achillea millefolium subsp. ceretanica (Sennen) Sennen
  • Achillea millefolium subsp. stricta (Schleich. ex Heimerl) Hyl.
  • Achillea millefolium subsp. sudetica (Opiz) Oborny
• Achillea milliana H.Duman
• Achillea mollis Andrz. ex Trautv.
• Achillea monocephala Boiss. & Balansa
• Achillea multifida (DC.) Griseb.
• Achillea nana L.
• Achillea nigrescens (E.Mey.) Rydb.
• Achillea nobilis L.
  • Achillea nobilis subsp. densissima (Bässler) Hub.-Mor.
  • Achillea nobilis subsp. neilreichii (A.Kern.) Velen.
• Achillea obscura Nees
• Achillea occulta Constantin. & Kalpoutz.
• Achillea ochroleuca Ehrh.
• Achillea odorata L.
• Achillea oligocephala DC.
• Achillea oxyloba (DC.) Sch.Bip.
  • Achillea oxyloba subsp. schurii (Sch.Bip.) Heimerl
• Achillea oxyodonta Boiss.
• Achillea pachycephala Rech.f.
• Achillea phrygia Boiss. & Balansa
• Achillea pindicola Hausskn.
  • Achillea pindicola subsp. corabensis (Heimerl) Greuter
  • Achillea pindicola subsp. integrifolia (Halácsy) Franzén
• Achillea pseudoaleppica Hub.-Mor.
• Achillea pseudopectinata Janka
• Achillea ptarmica L.
• Achillea ptarmicifolia (Willd.) Rupr. ex Heimerl
• Achillea ptarmicoides Maxim.
• Achillea pyrenaica Sibth. ex Godr.
• Achillea rhodoptarmica Nakai
• Achillea roseo-alba Ehrend.
• Achillea rupestris Huter & al.
  • Achillea rupestris subsp. calcarea ("Huter, Porta & Rigo") Greuter
  • Achillea rupestris subsp. lucana (Pignatti) Greuter
• Achillea salicifolia Besser
  • Achillea salicifolia subsp. septentrionalis (Serg.) Uotila
• Achillea santolinoides Lag.
  • Achillea santolinoides subsp. wilhelmsii (K.Koch) Greuter
• Achillea schischkinii Sosn.
• Achillea schmakovii Kupr.
• Achillea schneideri Rouy
• Achillea schugnanica C.Winkl.
• Achillea sedelmeyeriana Sosn.
• Achillea seidlii J.Presl & C.Presl
• Achillea sergievskiana Shaulo & Shmakov
• Achillea setacea Waldst. & Kit.
• Achillea sieheana Stapf
• Achillea sinensis Heimerl
• Achillea sintenisii Hub.-Mor.
• Achillea sipikorensis Hausskn. & Bornm.
• Achillea spinulifolia Fenzl ex Boiss.
• Achillea squarrosa Aiton
• Achillea stepposa Klokov & Krytzka
• Achillea styriaca Saukel & Danihelka
• Achillea × submicrantha Tzvelev
• Achillea × subtaurica Tzvelev
• Achillea talagonica Boiss.
  • Achillea talagonica var. oxylepis (Boiss. & Hausskn.) Hub.-Mor.
• Achillea taygetea Boiss. & Heldr.
• Achillea tenuifolia Lam.
• Achillea teretifolia Willd.
• Achillea thracica Velen.
• Achillea tomentosa L.
• Achillea tuzsonii Ujhelyi
• Achillea umbellata Sibth. & Sm.
• Achillea valesiaca Suter
• Achillea vermicularis Trin.
• Achillea virescens (Fenzl) Heimerl
  • Achillea virescens subsp. tenorei (Grande) Bässler
• Achillea wilsoniana (Heimerl) Hand.-Mazz.

Ekologiyası

Adi Boymadərən meşə, çəmən və çay kənarında bitir. Boymadərən efir yağlıdır (0.4%-ə qədər), dərman və bəzək bitkisidir. Bəzi növləri aşı maddələri ilə zəngindir.

Azərbaycanda yayılması

Azərbaycanda 14 növü məlumdur.

Həmçinin bax

• Achillea aegyptiaca
• Achillea ageratifolia

İstinadlar

• Boymadərən The Plant List saytında