1904.
| Milenijum: | 2. milenijum |
|---|---|
| Vjekovi: | 19. vijek – 20. vijek – 21. vijek |
| Decenija: | 1870-e 1880-e 1890-e – 1900-e – 1910-e 1920-e 1930-e |
| Godine: | 1901 1902 1903 – 1904 – 1905 1906 1907 |
| Gregorijanski | 1904.. (MCMIV) |
| Ab urbe condita | 2657. |
| Islamski | 1321–1322. |
| Iranski | 1282–1283. |
| Hebrejski | 5664–5665. |
| Bizantski | 7412–7413. |
| Koptski | 1620–1621. |
| Hindu kalendari | |
| • Vikram Samvat | 1959–1960. |
| • Shaka Samvat | 1826–1827. |
| • Kali Yuga | 5005–5006. |
| Kineski | |
| • Kontinualno | 4540–4541. |
| • 60 godina | Yang Drvo Zmaj (od kineske Ng.) |
| Holocenski kalendar | 11904. |
| Podrobnije: Kalendarska era | |
Godina 1904 (MCMIV) bila je prestupna godina koja počinje u petak po gregorijanskom, odn. prestupna godina koja počinje u četvrtak po 13 dana zaostajućem julijanskom kalendaru (linkovi pokazuju godišnje kalendare).
- 1. 1. - Nakon Ustava sv. Sinoda, knjaz Nikola sankcionisao i Ustav konsistorija, sutradan počinje s radom Cetinjska Konsistorija, prva u Crnoj Gori.
- 3. 1. - Izvedena prva srpska opera "Na uranku" Stanislava Biničkog.
- 7. 1. - U bežičnoj telegrafiji objavljen signal za opasnost CQD, par godina kasnije će ga zameniti SOS.
- 12. 1. - Henry Ford postavio brzinski rekord od 147 km/h, Fordom 999 na zaleđenom jezeru.
- 12. 1. - Pobuna naroda Herero u Njemačkoj Jugozapadnoj Africi, na meti su nemački zemljoposednici.
- 14. 1. - U Srbiji ustanovljen Orden Karađorđeve zvezde.
- 16 - 18. 1. - Ruski liberali osnovali u Sankt Peterburgu Savez oslobođenja: zalažu se za ustavnu monarhiju, univerzalno pravo glasa, pravo na samoopredeljenje.
- 17. 1. - Praizvedba Čehovljeve drame "Višnjik" u Moskvi.
- 23. 1. - Požar u norveškom Ålesundu uništava veći deo grada.
- 25. 1. (12. 1. po j.k.) - Prvi broj lista "Politika".
- 25. 1. - Halford Mackinder predstavio rad "Geografski stožer istorije" (→ geopolitika).
- januar-februar - "Diplomatski štrajk" na srpskom dvoru, strani diplomati ne prisustvuju prijemima zbog kraljevih ađutanata, majskih zaverenika.
- početkom godine - Početak organizacije srpske četničko-komitske aktivnosti u Makedoniji[1].
- januar-februar - Turska vojska i žandarmerija poslate u neka sela na crnogorskoj granici, 700-800 naoružanih Srba u okolini Priboja; u tom gradu, Prijepolju i Pljevljima nestašica drva jer ih okolna sela ne snabdevaju[2].
- 1 - 11. 2. - Afera Santo Domingo: pobunjenici u Dominikanskoj Republici ubili američkog mornara, na šta je američka mornarica odgovorila akcijom.
- 7 - 8. 2. - Veliki požar u Baltimoru.
- 8/9. 2. - Rusko-japanski rat je započeo japanskim pomorskim napadom na rusku luku Port Arthur u Mandžuriji. Istog dana, Japanci su uspešniji u pomorskoj bici u zalivu Čemulpo, kod Incheona.
- 10. 2. - Roger Casement izveštava o zverstvima u Slobodnoj Državi Kongo, posedu belgijskog kralja Leopolda II.
- 17. 2. - Praizvedba Puccinijeve opere "Madam Butterfly" u Milanu (prva verzija je loše primljena; revidirana verzija, prikazana u maju, doživljava uspeh).
- 23. 2. - Ratifikacijom Hay–Bunau-Varillinog ugovora, SAD ušle u posed Zone Panamskog kanala za 10 miliona dolara, plus 40 miliona za zaostalu francusku opremu i iskope.
- 28. 2. - Sveštenik Georgij Gapon osnovao Okupljanje (Sobranije) ruskih fabričko-zavodskih radnika Sankt Peterburga.
- 28. 2. - Osnovana S.L. Benfica.
- 3. 3. - Radničko pravo: zakonom osiguran nedeljni odmor u španskoj industriji.
- 31. 3. - Britanska ekspedicija na Tibet: kod Gurua poražene slabo opremljene tibetanske trupe.
- mart-april - Neuspešni jermenski Sasunski ustanak protiv Osmanlija, na čelu sa Andranikom Ozanijanom - hiljade mrtvih u represalijama, Andranik i njegovi borci najesen odlaze u Persiju.
- 4. 4. - Zemljotres s epicentrom kod Kresne u jugozapadnoj Bugarskoj (M 7.1 do 7.8, I IX do X), osetio se u celoj Srbiji, razaranja u Vranju.
- 6. 4. - Drugi manifest Josepha F. Smitha, lidera mormona: poligamni brakovi se više ne odobravaju.
- 8. 4. - Ujedinjeno Kraljevstvo i Francuska sklopile Srdačnu antantu (Entente cordiale).
- 8. 4. - Bivši Longacre Square u Njujorku dobio naziv Times Square po New York Timesu.
- 10. 4. - Aleister Crowley napisao "Knjigu Zakona" u Kairu.
- 12. 4. (30. 3. po j.k.) - Sofijski ugovor, Srpsko-bugarski ekonomski sporazum; tajni deo se odnosi na Osmansko carstvo; ipak, od ove godine se u Staroj Srbiji i Makedoniji sukobljavaju bugarske, srpske i grčke čete, uz mešanje Austrougara na bugarskoj strani[3] (→ Borba za Makedoniju).
- 13. 4. - Ruski bojni brod "Petropavlovsk" naleteo na minu kod Port Artura, stradalo oko 650 ljudi, uključujući admirala Stjepana Makarova.
- april - Osnovana Borbena organizacija Poljske socijalističke partije, pokušava da stvori oružani pokret otpora protiv ruskih carskih vlasti (ili ju je najesen osnovao Józef Piłsudski, koji je tokom leta dobio nešto pomoći u Japanu, → prometejizam).
- 18. 4. - Prvi broj L'Humanité-a, kojeg je osnovao Jean Jaurès.
- 19. 4. - Veliki požar u Torontu.
- 27. 4. - Sisowath je novi kralj Kambodže, francuskog protektorata (do 1927).
- 28. 4. - Francuski predsednik Émile Loubet posetio Italiju - prijem u rimskoj palati Kvirinale izaziva poverljivi protest pape Pija X.
- 30. 4. - 1. 12. - "Izložba kupovine Louisiane" u St. Louisu
- proleće - Austrougarskoj vladi izglasani posebni krediti od 400.000.000 kruna - druge sile su sumnjičave u vezi njenih namera prema Turskoj; sultan je ove godine dva puta nudio savez Srbiji i Crnoj Gori[3].
- 30. 4. - 1. 5. - Bitka na reci Yalu: Japanci odnose pobedu u prvom većem kopnenom okršaju sa Rusima.
- 1. 5. - Belgija-Francuska: u Briselu održana prva zvanična međunarodna fudbalska utakmica.
- 4. 5. - Inženjeri američki vojske obnavljaju radove na Panamskom kanalu (otvoren 1914).
- 5. 5. - Na brdu Volujica kod Bara postavljena prva radio-telegrafska stanica na Balkanu (komunikacija sa Barijem u Italiji).
- 15. 5. - Japanski bojni brod Hatsuse stradao od ruskih mina i potonuo sa 496 članova posade.
- 18. 5. - Američki državljanin Ion Perdicaris otet u Maroku od strane Ahmeda al-Raisulija - kriza između SAD i Maroka.
- 21. 5. - Predstavnici iz sedam zemalja, ne i Engleske, osnovali u Parizu FIFA-u (Fédération Internationale de Football Association).
- 25. 5. - Statut Društva "Hrvatski i srpski narodni dom" u Cavtatu[4]; definisana i "narodna zastava ujedinjenih Hrvata i Srba".
- maj - Srpska akcija u Makedoniji — Bitka na Šupljem kamenu blizu Kumanova: Turci uništili četu Anđelka Aleksića, prvu srpsku četu u Makedoniji.[5]
- 30. 5. - Louis Lumiere predstavlja francuskoj Akademiji nauka Autochrome, proces kolor fotografije (u širokoj upotrebi od 1907).
- jun - Yahya Muhammad Hamid ed-Din je novi imam zejdija tj. Jemena (do 1948) - vodi pobunu protiv osmanske vlasti i dobija ustupke.
- 15. 6. - Požar i potonuće parobroda PS General Slocum pored Njujorka - poginulo preko hiljadu osoba, uglavnom žena i dece.
- 16. 6. - Nikolaj Bobrikov, ruski guverner Finske, ubijen od finskog nacionaliste.
- 16. 6. - James Joyce prvi put šeta sa svojom budućom suprugom Norom Barnacle - ovaj dan će biti vreme dešavanja Ulysses-a (danas se obeležava kao Bloomsday).
- 20. 6. - U Parizu osnovana Međunarodna asocijacija priznatih automobilskih klubova (kasnije Fédération Internationale de l'Automobile, FIA).
- 28. 6. - Kralj Petar otkrio u Kruševcu Spomenik kosovskim junacima.
- 28. 6. - Danski putnički brod SS Norge se nasukao na hridi u severnom Atlantiku, poginulo 635 osoba, od čega 225 norveških emigranata.
- 28/29. 6.? - Ukraden original ikone Bogorodica Kazanjska i verovatno uništen.
- 29. 6. (16. 6. po j.k.) - Moskovski tornado 1904..
- 1. 7. - U sklopu svetske izložbe otvorene treće moderne olimpijske igre u St. Louisu, Missouri.
- jul - Posle 31 godine se završava Aceški rat: Holanđani su uspostavili kontrolu nad Acehom na severu Sumatre, po cenu 3.000 civilnih žrtava samo prošlog meseca - pobune se ipak nastavljaju do 1939.
- 23. 7. - David Roberts, inženjer firme Richard Hornsby & Sons, patentirao guseničar.
- 28. 7. - Eseri u Rusiji ubili ministra unutrašnjih poslova fon Plevea, od septembra ga nasleđuje liberal, knez Pjotr Dmitrijevič Svjatopolk-Mirski (do sledećeg januara).
- 28. 7. - Potpisan trgovački ugovor između Nemačke i Rusije, znatno povoljniji za Nemačku.
- 30. 7. - Počinje japanska Opsada Port Artura (do januara).
- 30. 7. - Francuska povukla ambasadora pri Svetoj Stolici (odnosi obnovljeni 1920-21).
- 3. 8. - Britanska ekspedicija na Tibet: zauzeta Lasa, dalaj lama pobegao u mongolsku prestonicu Urgu (Ulan Bator).
- 3. 8. - Prvi put su se emitovali radio talasi na Balkanskom poluostrvu sa Volujice, brda iznad Bara. Ovo je označilo i prvo emitovanje radio talasa u civilne svrhe. Puštanju u rad radio-telegrafske stanice prisustvovalo je više hiljada gostiju i zvanica iz cele Crne Gore, među kojima su bili i knez Nikola i Guglielmo Marconi, jedan od pronalazača bežične telegrafije.
- 10. 8. - Bitka na Žutom moru: Ruska flota se ne uspeva probiti iz Port Artura, poginuo je admiral Wilgelm Vitgeft.
- 10. 8. - Ustanovljeni rezervati za Masaie u Keniji.
- 11. 8. - Bitka kod Waterberga: Hereroi poraženi, beže u pustinju - početak genocida.
- 12. 8. - Rođen ruski prestolonaslednik (cesarević) Nikolaj Aleksejevič.
- 14 - 18. 8. - U Amsterdamu održan Šesti kongres Druge Internacionale.
- 23. 8. - Amerikanac Harry D. Weed patentirao lance za sneg.
- 1. 9. - Bitka kod Masollera je poslednja u dugom urugvajskom građanskom konfliktu - pobeđuju liberalni koloradosi.
- 2. 9. - Tilikum, izdubljeni kanu sa jedrima, uplovio u reku Temzu nakon trogodišnjeg putovanja preko tri okeana.
- 3. 9. - Bitka kod Liaoyanga u Mandžuriji: Rusi su poraženi od Japanaca, povlače se u Mukden.
- 7. 9. - Potpisan anglo-tibetanski ugovor: velika odšteta i protektorat, ali revidiran konvencijom sa Kinom 1906.
- 17. 9. (4. 9. po j.k.) - U Beogradu osnovano Društvo srpskih umetnika "Lada".
- 17. 9. - U Beograd sližu omladinci iz Slovenije i Hrvatske, pozdravljeni od stanovništva; tokom meseca u gradu je održan Prvi kongres južnoslovenske omladine, kao i konferencija srpskih, bugarskih, hrvatskih i slovenačkih književnika, umetnika i publicista.
- 18. 9. (5. 9. po j.k.) - U Beogradu otvorena Prva jugoslovenska umetnička izložba.
- 18. 9. - Prvi kongres srpskih lekara i prirodnjaka.
- 19. 9. - Prva izložba u Vojnom muzeju u Beogradu.
- 20. 9. - Kralj Petar otvorio u kući Stevče Mihajlovića Muzej srpskih zemalja, sa prirodnjačkim i etnografskim odeljenjem (Prirodnjački muzej osnovan 1895. a etnografski 1901.). U Narodnom pozorištu se održava Jugoslovensko umetničko veče[6].
- 21. 9. - Krunisan kralj Petar I Karađorđević; ovom prilikom je nastao i veći deo filma o krunisanju.
- 21. 9. - Veći deo Dubrovačke ulice u Beogradu, od Dušanove do Karađorđeve, preimenovan u Kralja Petra.
- 25. 9. - Portugalci razbijeni kod Vau do Pembe u Angoli od naroda Ambo.
- 1. 10. - Konvencija o granici na Timoru između Holandije i Portugala.
- 1. 10. - Završena Krugobajkalska železnica - bez nje su vozovi na Transsibirskoj željeznici morali prelaziti Bajkalsko jezero feribotom.
- 2. 10. - Lothar von Trotha, guverner Nemačke Jugozapadne Afrike, izdaje naređenje za ubijanje Hereroa (→ genocid Hereroa i Nami).
- 3. 10. - Francusko-španski ugovor o zonama uticaja u Maroku, Španci imaju po jedan pojas na severu i jugu.
- 3. 10. - Počinje pobuna naroda Nama protiv Nemaca.
- 14. 10. - Sofijsko Više učilište postaje Sofijski univerzitet.
- 15. 10. - Većina ruske Baltičke flote, preimenovana u Drugu tihookeansku eskadru, krenula prema Dalekom istoku s prvobitnim ciljem deblokade Port Artura.
- oktobar - Fleming napravio termionsku diodu ("Flemingov ventil"), prvu elektronsku cev.
- oktobar - Samostalna radikalna stranka formirala svoj klub u srpskoj skupštini (i formalan razlaz sa NRS).
- 17. 10. - Kraj Bitke na Šahou: Japanci su zaustavili rusku kontraofanzivu.
- 20. 10. - Ugovor o miru i prijateljstvu između Čilea i Bolivije - razgraničenje, 21 godinu nakon Pacifičkog rata.
- 21. 10. - Osnovana francuska kolonija Gornji Senegal i Niger na zapadu Afrike (do 1921).
- 21/22. 10. - Incident na Dogger Banku: ruska Baltička flota pomislila od britanskih ribarskih brodova na Severnom moru da su japanski torpedni čamci i otvorila vatru.
- 27. 10. - Otvorena prva podzemna linija Njujorškog metroa.
- 6. 11. - Na Sušaku osnovan Savez hrvatskih sokolskih društava (Hrvatski sokolski savez).
- 8. 11. - Izbori u SAD, predsednik Theodore Roosevelt poražava oponenta sa 56,4 prema 37,6% odn. 336 prema 140 elektora.
- 13. 11. - Krvoproliće u Varšavi, pripadnici Borbene organizacija PSP pucali na ruske policajce i vojnike (odmazda za raniju kozačku intervenciju).
- 18. 11. - "Glasanjem maramicom", jer je predsednik Ugarskog sabora njome dao znak za glasanje, ograničeno vreme izlaganja zastupnika - skandal onemogućuje dalji rad, liberali gube na izborima u februaru.
- 19 - 22. 11. - U Sankt Peterburgu održana sveruska skupština zemstava, usvojen program reforme, uključujući osnivanje parlamenta. Tokom meseca, liberali iz Saveza oslobođenja vode kampanju banketa u velikim gradovima Rusije na kojima se drže govori u korist sloboda i ustava.
- 5. 12. - Opsada Port Artura: nakon krvave bitke, Japanci zauzimaju Brdo 203 sa koga sistematski uništavaju rusku Pacifičku flotu.
- 6. 12. - Ruzveltova korolarija (zaključak) na Monroovu doktrinu: SAD će intervenisati u konflikte evropskih i latinoameričkih zemalja, neće dozvoliti evropskim da to rade direktno.
- 10. 12. (27. 11. po j.k.) - Radikalno-samostalska vlada đen. Save Grujića pala na pitanju zajmova za železnice i naoružanje - sledi homogena radikalska vlada Nikole Pašića.
- 13. 12. - Franjo Hanaman i Alexander Just dobijaju mađarski patent za električnu sijalicu-žarulju, sa volframskim vlaknom. Licencu za proizvodnju kupuje firma koja će biti poznata kao Tungsram, proizvodnja počinje 1906.
- 13. 12. - Moskovska gradska duma donosi rezoluciju u kojoj traži izabranu skupštinu i slobodu štampe - i drugi gradovi i zemstva donose slične rezolucije.
- 13 - 30. 12. - Štrajk naftaških radnika u Bakuu, postižu sporazum sa boljim uslovima rada.
- 15. 12. - U Srbiji počela da radi služba hitne pomoći.
- decembar - Izbija štrajk u sanktpeterburškom Putilovskom zavodu (fabrika vagona i artiljerije) - do januara se pridružuje stotine fabrika.
- decembar - Na Pariskom salonu prikazan Rolls-Royce 10 hp, prvi model firme.
- 19. 12. - Juan Bautista Gaona postaje privremeni predsednik Paragvaja nakon liberalne revolucije - liberali preovlađuju na čelu zemlje do 1940.
- 20. 12. - U Beogradu osnovano Društvo krematista "Oganj".
- 21. 12. - U Parizu osnovana Međunarodna federacija motociklističkih klubova (kasnije Fédération Internationale de Motocyclisme, FIM).
- 22. 12. - Prihvaćanjem partijskog programa, osnovana Hrvatska pučka seljačka stranka; na čelu je Stjepan Radić (do smrti 1928), suosnivač je njegov brat Antun.
- 25. 12. - Nikolaj II izdao reformski dekret sa maglovitim obećanjima, parlament ne pominje.
- 25. 12. - Prvi broj časopisa "Stradija", urednik Radoje Domanović (izlazi samo do maja 1905.)
- 27. 12. - Premijera predstave o Petru Panu iz koje će 1911 biti izveden roman.
- Kočićeva druga zbirka "S planine i ispod planine", uključujući "Jazavac pred sudom".
- Francusko društvo započelo eksploataciju bakra u Boru.
- Podignuta Palata Raichl u Subotici.
- Trgovinski ugovor Srbije i Nemačke (proširen 1907. u vreme Carinskog rata sa AU).
- U Bolnici milosrdnih sestara u Zagrebu osnovan Dječji odjel (danas Klinika za pedijatriju Kliničkog bolničkog centra Sestre Milosrdnice) na čelu sa dr Radovanom Markovićem.
- JAZU počinje seriju listina hrvatske prošlosti Codex diplomaticus regni Croatiae, Dalmatiae et Slavoniae.
- Marijan Matijević pobjedio na nezvaničnom svjetskom prvenstvu u hrvanju u Istambulu.
- Crna Gora: broj kapetanija smanjen na 56.
- Završena Országház, zgrada mađarskog parlamenta.
- Prikazan Meliesov film Le Voyage à travers l'impossible.
- Picassov Ružičasti period 1904-06.
- 1904-14 - Druga Alija, naseljavanje Jevreja u Palestinu - u ovo vreme se širi obnova hebrejskog jezika.
- Nauka i tehnika
- Ludwig Prandtl opisao granični sloj u strujanju fluida.
- Hendrik Lorentz dovršio izlaganje transformacija koordinatnih referenci koje se međusobno kreću konstantnom brzinom.
- Hantaro Nagaoka predložio planetarni model atoma (prevaziđen Borovim modelom 1913).
- Poincaréova hipoteza o karakterizaciji 3-sfere (dokazana 2003).
- Christian Hülsmeyer patentirao telemobiloskop, vrstu radara.
- Ira Washington Rubel izumeo ofset štampu na papiru.
- 1904-05 - Boveri–Suttonova teorija hromozoma.
- 3. 1. - Oto Bihalji Merin, književnik i likovni kritičar, španski borac († 1993)
- 13. 1. - Sava Jeremić, frulaš († 1989)
- 18. 1. - Cary Grant, američki filmski glumac († 1986.)
- 22. 1. - George Balanchine, koreograf († 1983)
- 2. 2. - Valerij Čkalov, sovjetski pilot († 1938)
- 3. 2. - Pretty Boy Floyd, gangster († 1934)
- 16. 2. - George F. Kennan, američki diplomata († 2005)
- 19. 2. - Josip Čižinski - Milan Gorkić, lider KPJ († 1937?)
- 21. 2. - Aleksej Kosigin, sovjetski predsednik vlade († 1980)
- 21. 2. - Džafer Deva, albanski političar († 1978)
- 23. 2. - William L. Shirer, američki novinar i historičar
- 29. 2. - Jimmy Dorsey, muzičar († 1957)
- 1. 3. - Glenn Miller, muzičar († 1944)
- 4. 3. - Bahrija Nuri Hadžić, sopran († 1993)
- 4. 3. - George Gamow, fizičar († 1968)
- 5. 3. - Aleksej Kosigin, sovjetski političar († 1980)
- 7. 3. - Reinhard Heydrich, nacista, glavni arhitekt Holokausta († 1942)
- 17. 3. - Pavle Marganović, jedan od Sedam sekretara SKOJ-a († 1929)
- 31. 3. - Đorđe Andrejević Kun, slikar i grafičar († 1964)
- 6. 4. - Kurt Georg Kiesinger, njemački političar i državnik († 1988)
- 14. 4. - John Gielgud, engleski pozorišni i filmski glumac († 2000)
- 15. 4. - Arshile Gorky, američki slikar († 1948)
- 18. 4. - Drago Gervais, hrvatski književnik († 1957.)
- 21. 4. - Odilo Globocnik, saučesnik u Holokaustu († 1945)
- 22. 4. - Robert Oppenheimer, američki fizičar († 1967.)
- 24. 4. - Willem de Kooning, umetnik († 1997)
- 11. 5. - Salvador Dali, španjolski slikar († 1989.)
- 17. 5. - Jean Gabin, glumac († 1976)
- 2. 6. - Johnny Weissmuller, plivač i glumac († 1984)
- 2. 6. - František Plánička, fudbaler († 1996)
- 7. 6. - Vladimir Gortan, hrvatski politički djelatnik († 1929.)
- 17. 6. - Ralph Bellamy, glumac († 1991)
- 26. 6. - Peter Lorre, glumac († 1964)
- 2. 7. - René Lacoste, francuski teniser i modni dizajner († 1996)
- 12. 7. - Pablo Neruda, čileanski pjesnik († 1973.)
- 24. 7. - Nikolaj Kuznjecov, admiral flote i heroj SSSR († 1974)
- 29. 7. - Chen Boda, kineski revolucionar i političar († 1989)
- 3. 8. - Dolores del Río, glumica († 1983)
- 4. 8. - Witold Gombrowicz, književnik († 1969)
- 12. 8. - Aleksej Nikolajevič, ruski cesarević († 1918)
- 19. 8. - Nikola Šop, bosanski i hrvatski pjesnik († 1982)
- 21. 8. - Count Basie, džez muzičar († 1984)
- 21. 8. - Sergej Birjuzov, sovjetski maršal († 1964)
- 22. 8. - Deng Xiaoping, lider NR Kine († 1997)
- 26. 8. - Christopher Isherwood, britanski pisac († 1986)
- 31. 8. - Zlatka Radica, operna pjevačica († 1990)
- 15. 9. - Umberto II, poslednji kralj Italije († 1983)
- 27. 9. - Edvard Kocbek, slovenski književnik († 1981.)
- 29. 9. - Greer Garson, glumica († 1996)
- 29. 9. - Nikolaj Ostrovski, sovjetski pisac († 1936)
- 2. 10. - Graham Greene, britanski pisac († 1991.)
- 2. 10. - Lal Bahadur Shastri, indijski borac za nezavisnost i premijer († 1966)
- 11. 11. - Alger Hiss, američki političar († 1996)
- 12. 11. - Edmund Veesenmayer, oficir SS, ratni zločinac († 1977)
- 10. 12. - Antonín Novotný, predsednik SR Čehoslovačke († 1975)
- 11. 12. - Božena Kraljeva, glumica († 1989)
- Franjo Ogulinac - Seljo, španski borac, narodni heroj († 1942)
- Spasoje Stejić - Baćo, član KPJ, učesnik NOB († 1943)
- 2. 1. - James Longstreet, konfederalni general (* 1821)
- 5. 1. - Feliks Kanic, mađarski putopisac, arheolog i etnolog. (* 1829)
- 20. 1. - Ferdinand Mannlicher, konstruktor oružja (* 1848)
- 11. 2. - Vladimir Markovnikov, ruski hemičar (* 1838)
- 9. 4. - Izabela II., bivša kraljica Španjolske (* 1830)
- 13. 4. - Stjepan Makarov, ruski admiral, okeanograf (* 1849)
- 24. 4. - Norodom I, kralj Kambodže (* 1834)
- 1. 5. - Antonín Dvořák, kompozitor (* 1841)
- 8. 5. - Eadweard Muybridge, pionir pokretnih slika (* 1830)
- 9. 5. - Dimitrije Nešić, matematičar, bivši predsednik Srpske kraljevske akademije (* 1836).
- 10. 5. - Henry Morton Stanley, istraživač Afrike (* 1841)
- 13. 5. - Eugen Kumičić, hrvatski književnik i političar (* 1850.)
- 19. 5. - Jamsetji Tata, industrijalac, osnivač Grupe Tata (* 1839)
- 27. 5. - Anđelko Aleksić, četnički vojvoda (* 1876)
- 4. 6. - Muhammad bin Yahya Hamid ad-Din, imam Jemena (* 1839)
- 14. 6. - Jovan Jovanović Zmaj, srpski pisac (* 1833)
- 17. 6. - Nikolaj Bobrikov, ruski guverner Finske (* 1839)
- 18. 6. - Sami Frašeri, pisac, filozof (* 1850)
- 3. 7. - Theodor Herzl, osnivač i lider cionističkog pokreta (* 1860)
- 14. 7. - Anton Pavlovič Čehov, ruski književnik (* 1860.)
- 14. 7. - Paul Kruger, bivši predsednik Transvala (* 1825)
- 9. 8. - Friedrich Ratzel, njemački geograf i etnograf (* 1844.)
- 12. 8. - William Renshaw, teniser (* 1861)
- 29. 8. - Murat V, bivši osmanski sultan (* 1840)
- 18. 9. - Chief Joseph, poglavica Nez Perce (* 1840)
- 26. 9. - Lafcadio Hearn, književnik (* 1850)
- 4. 10. - Frédéric Auguste Bartholdi, skulptor Statue slobode (* 1834)
- 8. 10. - Clemens Winkler, hemičar (* 1838)
- 14. 10. - Antun Fabris, dubrovački novinar (* 1864)
- 15. 10. - Georg, kralj Saksonije (* 1832)
- 21. 10. - Isabelle Eberhardt, književnica (* 1877)
- 22. 10. - Carl Josef Bayer, hemičar (* 1847)
- 15. 11. - Marija od Pasije, misionarka, blaženica (* 1839)
- 25. 12. - Dinko Vitezić, hrvatski književnik (* 1822.)
- Fizika: John William Strutt Rayleigh (ispitivanje gustina gasova i otkriće argona)
- Kemija: Sir William Ramsay (otkriće inertnih gasovitih elemenata, → plemeniti gasovi)
- Fiziologija i medicina: Ivan Pavlov (rad na fiziologiji varenja)
- Književnost: Frédéric Mistral (poezija, provansalska filologija) i José Echegaray (španjolski dramski pisac)
- Mir: Institut za međunarodno pravo (promocija međunarodne arbitraže)
- Istorija srpskoga naroda, Šesta knjiga, prvi tom, Od Berlinskog kongresa do ujedinjenja 1878-1918; Srpska književna zadruga, Beograd 1983.
- ↑ Istorija srpskog naroda, knj. 6, tom 1, str. 281
- ↑ Istorija s. n., str. 284
- ↑ 3,0 3,1 Ćorović, Istorija srpskog naroda - Polet Srbije. rastko.rs
- ↑ Narodna zastava ujedinjenih Hrvata i Srba. rastko.rs
- ↑ "Politika", 28. okt. 1924
- ↑ Stojanović, Dubravka. Privatno jugoslovenstvo. pescanik.net