Denderleeuw

gemeente in Oost-Vlaanderen, België

Denderleeuw is een plaats en gemeente in de Belgische provincie Oost-Vlaanderen. De gemeente telt ruim 21.000 inwoners. Denderleeuw ligt langs de rivier de Dender in de Denderstreek. De inwoners van Denderleeuw zijn de Denderleeuwenaars of de Denderleeuwen[1] en hun dialect is het Denderleeuws, dat taalkundig tot het Brabants (en niet het Oost-Vlaams) behoort. Amandus van Gent is de patroonheilige van Denderleeuw.

Denderleeuw
Gemeente in België Vlag van België
Denderleeuw (België)
Denderleeuw
Geografie
Gewest Vlag Vlaanderen Vlaanderen
Provincie Vlag Oost-Vlaanderen Oost-Vlaanderen
Arrondissement Aalst
Oppervlakte
– Onbebouwd
– Woongebied
– Andere
13,86 km² (2022)
53,95%
25,17%
20,87%
Coördinaten 50° 53' NB, 4° 5' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners
– Mannen
– Vrouwen
– Bevolkings­dichtheid
21.056 (01/01/2024)
49,12%
50,88%
1518,66 inw./km²
Leeftijdsopbouw
– 0-17 jaar
– 18-64 jaar
– 65 jaar en ouder
(01/01/2024)
22,33%
59,51%
18,17%
Buitenlanders 10,03% (01/01/2024)
Politiek en bestuur
Burgemeester Jo Fonck (LvB)
Bestuur LvB, CD&V, Groen
Zetels
Vlaams Belang
LvB
CD&V
N-VA
Groen
Plus
27
9
7
5
3
2
1
Economie
Gemiddeld inkomen 20.485 euro/inw. (2021)
Werkloosheids­graad 6,05% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode
9470
9472
9473
Deelgemeente
Denderleeuw
Iddergem
Welle
Zonenummer 053
NIS-code 41011
Politiezone Denderleeuw / Haaltert
Hulpverlenings­zone Zuid-Oost
Website www.denderleeuw.be
Detailkaart
Kaart
ligging binnen het arrondissement Aalst
in de provincie Oost-Vlaanderen
Portaal  Portaalicoon   België
Vestiging van het destructiebedrijf Rendac langs de Dender in Denderleeuw.

Geschiedenis

bewerken

Van de Karolingische tijd tot de elfde eeuw lag het grondgebied van Denderleeuw in de Brabantgouw.

In de elfde eeuw veroverde de graaf van Vlaanderen heel Brabant tussen de Schelde en de Dender, evenals Liedekerke, ten oosten van de Dender. De hertogen van Brabant hadden als hertogen van Lotharingen louter in theorie het opperleenrecht over dat gebied. Toch streed de heer van Gavere en Liedekerke-Denderleeuw in 1288 aan de zijde van hertog Jan I te Woeringen. De burcht van de heren van Liedekerke-Denderleeuw stond op de oostelijke oever van de Dender.

De Fransen deelden op het einde van de achttiende eeuw Denderleeuw in bij het Scheldedepartement en Liedekerke bij het Dijledepartement. Het Scheldedepartement werd in 1815 de provincie Oost-Vlaanderen, het Dijledepartement werd de provincie Zuid-Brabant.

In 1977 werden de voormalige gemeenten Iddergem en Welle bij Denderleeuw gevoegd.

Denderleeuw is een van de dichtstbevolkte gemeenten van Vlaanderen. Naast het centrum heeft de gemeente nog de deelgemeenten Welle en Iddergem. Welle en Denderleeuw zijn in grote mate met elkaar vergroeid. Iddergem is, hoewel ook in lichte mate met Denderleeuw samengesmolten, steeds een aparte kern gebleven. In het centrum hebben de wijken Hemelrijk, Huissegem en Leeuwbrug een eigen parochie.

Deelgemeenten

bewerken
# Naam Opp.
(km²)
Inwoners
(2020)
Inwoners
per km²
NIS code
1 Denderleeuw 6,76 13.025 1.928 41011A
2 Iddergem 2,95 2.774 942 41011B
3 Welle 4,16 4.750 1.141 41011C

Bezienswaardigheden

bewerken
 
Parochiekerk Sint-Amandus
  Zie Lijst van onroerend erfgoed in Denderleeuw voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
  • De gotische Sint-Amanduskerk die in haar oorsprong dateert van de 13e-14e eeuw
  • De pastorie (1783): het gebouw werd opgetrokken op en met stenen van de pastorie die er voorheen stond. De pastorie is een beschermd monument en heeft een ommuurde tuin die zich uitstrekt tot aan de oevers van de Dender. Sinds 1280 (en dat tot de Franse Revolutie) werd de parochie bediend door de Norbertijnenkanunniken van de abdij van Dielegem (bij Jette).
  • Het kasteeltje Van Roy (1906) in neogotische stijl.
  • Het moderne station van Denderleeuw (1964). Dit station is een belangrijk knooppunt op de lijnen Gent-Aalst-Brussel en Kortrijk-Brussel.
  • Op de grens met Liedekerke heeft het Sint-Rafaelbejaardentehuis van de Zusters Kindsheid Jesu een kapel van 1958-1963 waarin ramen zitten van de Parijse glasschilder Pierre Gaudin.
  • Zie ook: Leeuwbrug, een wijk van Denderleew.

Natuur en landschap

bewerken

Denderleeuw is een dichtbevolkte plaats die is vastgegroeid aan Welle en Iddergem, en ook wijken kent als Leeuwbrug en Huisegem.

Denderleeuw ligt aan de Dender en het is een spoorwegknooppunt. Het natuurgebied Wellemeersen ligt in het grensgebied tussen Denderleeuw, Welle en Erembodegem. De hoogte bedraagt 12-19 meter.

Demografie

bewerken

Demografische ontwikkeling voor de fusie

bewerken
  • Bron:NIS - Opm:1876 t/m 1970=volkstellingen op 31 december; 1976= inwonertal per 1 januari

Demografische ontwikkeling van de fusiegemeente

bewerken

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

  • Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari
Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari
1992 tot heden
jaar Aantal[2] Evolutie: 1992=index 100
1992 16.731 100,0
1993 16.695 99,8
1994 16.827 100,6
1995 16.895 101,0
1996 16.964 101,4
1997 16.969 101,4
1998 16.994 101,6
1999 16.942 101,3
2000 16.984 101,5
2001 16.903 101,0
2002 17.038 101,8
2003 17.017 101,7
2004 17.028 101,8
2005 17.110 102,3
2006 17.357 103,7
2007 17.493 104,6
2008 17.947 107,3
2009 18.276 109,2
2010 18.485 110,5
2011 18.862 112,7
2012 19.069 114,0
2013 19.206 114,8
2014 19.318 115,5
2015 19.556 116,9
2016 19.688 117,7
2017 19.836 118,6
2018 20.086 120,1
2019 20.338 121,6
2020 20.551 122,8
2021 20.730 123,9
2022 20.772 124,2
2023 20.973 125,4
2024 21.056 125,9

Evenementen

bewerken
  • Ballonmeeting "Denderleeuw Vliegt"
  • Carnaval
  • Integreringsfeest "Denderleeuw Kleurt" was jarenlang een feestelijke dag met de nadruk op muziek en diversiteit. N-VA burgemeester Jan De Dier schafte dit af in 2014.

Toerisme

bewerken

Door dit dorp loopt onder meer de fietsroute Denderende steden. Via de voetgangersbrug over de Dender komt men bij het Dorpsplein. Daar huist ook al 60 jaar het Hof Ter Leeuwe, een speeltuin.

Politiek

bewerken

Structuur

bewerken

De gemeente Denderleeuw ligt in het kieskanton Ninove in het provinciedistrict Geraardsbergen, het kiesarrondissement Aalst-Oudenaarde en de kieskring Oost-Vlaanderen.

Denderleeuw Supranationaal Nationaal Gemeenschap Gewest Provincie Arrondissement Provinciedistrict Kanton Gemeente
Administratief Niveau   Europese Unie   België   Vlaanderen   Oost-Vlaanderen Aalst Denderleeuw
Bestuur Europese Commissie Belgische regering Vlaamse regering Deputatie Gemeentebestuur
Raad Europees Parlement Kamer van
volksvertegenwoordigers
Vlaams Parlement Provincieraad Gemeenteraad
Kiesomschrijving Nederlands Kiescollege Kieskring Oost-Vlaanderen Aalst-Oudenaarde Geraardsbergen Ninove Denderleeuw
Verkiezing Europese Federale Vlaamse Provincieraads- Gemeenteraads-

Geschiedenis

bewerken
Zetelverdeling gemeenteraad 2019-2024
7
1
5
3
9
2
De 27 zetels zijn als volgt verdeeld:
     Lijst van de Burgemeester: 7
     Open VLD/PLUS: 1
     CD&V: 5
     N-VA: 3
     VB: 9
     Groen: 2

Na de verkiezingen van 14 oktober 2012 ontstond er in Denderleeuw een patstelling. De zittende burgemeester Fonck wilde zijn mandaat verlengen en had daarvoor, behalve van zijn eigen partij, de steun van Open Vld. Daartegenover stond een verbond van N-VA en CD&V. Geen van beide fracties had een meerderheid, waardoor de vorming van een nieuw college en de benoeming van een nieuwe burgemeester niet per 1 januari 2013 konden plaatsvinden. Uiteindelijk gaf Vlaams Belang de doorslag, door bij een stemming op 9 januari gedoogsteun aan de coalitie van N-VA en CD&V te verlenen. Dit was tot dan toe ongezien, en volgens Open Vld, sp.a en nationaal Groen-voorzitter Wouter Van Besien een breuk van het cordon sanitaire, die voor veel ophef en protest zorgde.[3]

Na bemiddeling van provinciegouverneur André Denys kwam het eind januari 2013 tot een overeenkomst tussen N-VA, CD&V en Open Vld-Plus. Jan De Dier (N-VA) werd burgemeester. Deze partij levert nog 2 schepenen, waarvan een ook OCMW-voorzitter wordt. CD&V krijgt drie schepenen en Open Vld een.[4] In 2015 werd Alberic Sergooris na lang dispuut aangeduid als nieuwe burgemeester ad interim.[5] In 2016 volgde voormalig burgemeester Jo Fonck hem op nadat hij buiten verdenking werd gesteld in een gerechtelijk onderzoek.[6]

Burgemeesters

bewerken

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976

bewerken
Partij 10-10-1976 10-10-1982 9-10-1988 9-10-1994 8-10-2000 8-10-2006 14-10-2012 14-10-2018 13-10-2024
Stemmen / Zetels % 25 % 25 % 25 % 25 % 25 % 25 % 25 % 27 % 27
Agalev1/ Groen2 - - 2,641 0 - - - - 8,32 2 4,62 0
SP1/ sp.a2/ sp.a OpenB/ LvBC/ #iedereenvooruit3 32,821 9 34,241 10 39,091 11 28,01 8 28,311 8 28,762 8 30,0B 8 20,9C 7 29,53 9
OPEN - - - - 7,27 1 7,33 1 -
PVV1/ VLD2/ Open Vld/plus3/ PLUS4 10,451 2 9,341 1 11,951 2 17,42 4 20,052 5 19,842 5 14,393 3 6,34 1 -
CVP1/ CD&V+N-VAA/ CD&V2 27,081 7 28,61 8 33,211 10 34,421 10 26,221 8 26,29A 7 18,072 4 17,22 5 15,72 4
VU1/ VU&ID2/ CD&V+N-VAA/ N-VA3 10,761 2 11,631 2 10,91 2 - 7,682 1 24,863 7 12,93 3 10,63 2
Vlaams Blok1/ Vlaams Belang2 - - - 7,281 1 10,471 2 17,782 4 12,672 3 26,22 9 38,32 12
DAENS - - - 8,93 2 - - - - -
SLVI 18,34 5 15,73 4 - - - - - - -
Anderen(*) 0,55 0 0,46 0 2,21 0 3,99 0 - - - 8,1 0 1,2 0
Totaal stemmen 11568 12201 12514 12714 12848 13265 13008 13844 10385
Opkomst % 97,23 95,44 95,52 96,22 95,91 94,1 69,5
Blanco en ongeldig % 1,77 2,98 4,2 4,48 3,84 3,78 4,09 4,9 2,4

Bronnen: 1976-2000: Verkiezingsdatabase Binnenlandse Zaken // 2006-2012: https://www.nieuwsblad.be/regio/gemeente/9470_Denderleeuw/index.aspx?categorie=456

De zetels van de gevormde coalitie staan vetjes afgedrukt. De grootste partij staat in kleur.
(*) 1976: PVDA (0,55%) / 1982: PVDA (0,46%) / 1988: LDV (2,21%) / 1994: GEMBEL (3,99%) / 2018: DVD (5,0%), ERNA (3,1%) / 2024: Voor U (1,2%)

Geboren in Denderleeuw

bewerken

Gestorven in Denderleeuw

bewerken

De componist Emiel Hullebroeck (1878-1965) overleed in Denderleeuw.

Vervoer

bewerken

In Denderleeuw lopen de volgende gewest of provinciale wegen

  • N8 Aalst-Denderleeuw-Ninove
  • N208 Hekelgem (Affligem) - Denderleeuw

In Denderleeuw ligt het op een na drukste station van Oost-Vlaanderen.

Naast het station van Denderleeuw hebben ook deelgemeenten Welle en Iddergem elk een station:

  • Station Denderleeuw, langs spoorlijn 50 Gent-Brussel-Noord, spoorlijn 89 Y zandberg (Kortrijk)-Denderleeuw, Spoorlijn 90 Denderleeuw-Jurbeke (Jurbise). Ook zijn er aftakkingen naar spoorlijn 50A Brussel-Gent-Oostende.
  • Station Iddergem, langs spoorlijn 90. Enkel de S6 trein (Aalst-)Denderleeuw-Geraardsbergen-Brussel-Schaarbeek en een paar P-treinen tussen Denderleeuw en Geraardsbergen.
  • Station Welle, langs spoorlijn 89 Y Zandberg (Kortrijk)-Denderleeuw. Minst bediende van de drie stations: twee treinen per uur, één per richting en enkele P-treinen. Geen weekendbediening.

Alle drie de stations behoren tot het Gewestelijk ExpresNet van Brussel. In Denderleeuw stoppen de volgende S-treinen:

  • S3 Zottegem - Denderleeuw - Brussel - Dendermonde
  • S4 Aalst - Jette - Brussel-Luxemburg - Merode - Vilvoorde
  • S6 (Aalst -) Denderleeuw - Geraardsbergen - Edingen - Brussel - Schaarbeek
  • S10 Aalst - Jette - Brussel-Zuid / Brussel-Zuid - Dendermonde

In Denderleeuw stoppen er maar enkele buslijnen doordat Denderleeuw een kleine gemeente is. Denderleeuw bevindt zich op de kruising van verschillende spoorlijnen en heeft daarom een groot en goed bediend station.

in Denderleeuw stoppen anno 2020 de volgende buslijnen:

  • Bus 31 Aalst - Welle - Denderleeuw - Iddergem - Denderhoutem - Ninove
  • Bus 32 Aalst - Welle - Denderleeuw - Iddergem - Nederhasselt - Aspelare - Outer - Ninove
  • Bus 33 Aalst - Welle - Denderleeuw - Iddergem - Nederhasselt - Aspelare - Outer - Ninove
  • Belbus 330 Ninove - Haaltert

Nabijgelegen kernen

bewerken

Welle, Iddergem, Teralfene, Liedekerke

bewerken
Zie de categorie Denderleeuw van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.