Buggenhout

gemeente in Oost-Vlaanderen, België

Buggenhout is een plaats en gemeente in de Belgische provincie Oost-Vlaanderen. De gemeente telt ruim 14.000 inwoners, die Buggenhoutenaars[1] worden genoemd.

Buggenhout
Gemeente in België Vlag van België
Buggenhout (België)
Buggenhout
Geografie
Gewest Vlag Vlaanderen Vlaanderen
Provincie Vlag Oost-Vlaanderen Oost-Vlaanderen
Arrondissement Dendermonde
Oppervlakte
– Onbebouwd
– Woongebied
– Andere
25,64 km² (2022)
69,68%
17,46%
12,86%
Coördinaten 51° 1' NB, 4° 12' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners
– Mannen
– Vrouwen
– Bevolkings­dichtheid
14.957 (01/01/2024)
49,45%
50,55%
583,3 inw./km²
Leeftijdsopbouw
– 0-17 jaar
– 18-64 jaar
– 65 jaar en ouder
(01/01/2024)
19,16%
58,76%
22,08%
Buitenlanders 4,69% (01/01/2024)
Politiek en bestuur
Burgemeester Geert Hermans (CD&V)
Bestuur CD&V
Zetels
CD&V
N-VA
Vlaams Belang
Open Vld
23
13
5
4
1
Economie
Gemiddeld inkomen 23.617 euro/inw. (2021)
Werkloosheids­graad 3,5% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode
9255
9255
Deelgemeente
Buggenhout
Opdorp
Zonenummer 052
NIS-code 42004
Politiezone Buggenhout-Lebbeke
Hulpverlenings­zone Oost
Website www.buggenhout.be
Detailkaart
ligging binnen het arrondissement Dendermonde
in de provincie Oost-Vlaanderen
Portaal  Portaalicoon   België
Kerk en gemeentehuis

Geografie

bewerken

Geschiedenis

bewerken

Buggenhout werd voor het eerst vermeld in 1125, als Buckenholt, verwijzend naar het uitgestrekte beukenbos dat toen hier nog aanwezig was.

Buggenhout lag van de Karolingische tijd tot de 11e eeuw in de Brabantgouw. Het maakte deel uit van het Hertogdom Brabant en ook de heren van Grimbergen hadden er rechten. Daarnaast was er bemoeienis van de Abdij van Affligem. Dit alles leidde er toe dat het Buggenhoutbos tot het kroondomein ging behoren en dat de heerlijkheid werd gesplitst in Buggenhout-Bournonville (ongeveer overeenkomend met de huidige dorpskom), waar het geslacht Bournonville tot 1765 heerste, en Buggenhout-Grimbergen, dat onder meer de huidige kernen Opstal en Briel omvatte. Dit maakte deel uit van Brabant en werd bestuurd door de heren van Grimbergen.

De Fransen deelden Buggenhout in 1796 in bij het Scheldedepartement, dat in 1815 werd omgevormd tot provincie Oost-Vlaanderen. Op deze wijze werd Buggenhout niet bij de provincie Brabant, maar bij de provincie Oost-Vlaanderen gevoegd.

Deelgemeenten

bewerken
# Naam Opp.
(km²)
Inwoners
(2020)
Inwoners
per km²
NIS-code
1 Buggenhout 20,58 12.419 603 42004A0-A1-A3-A4
2 Opdorp 5,05 2.237 443 42004A2

Overige kernen

bewerken

Bezienswaardigheden

bewerken

Zie ook

bewerken

Natuur en landschap

bewerken

Buggenhout ligt op een hoogte van 6-29 meter. Een belangrijk natuurgebied is het Buggenhoutbos.

Demografie

bewerken

Demografische ontwikkeling voor de fusie

bewerken
  • Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1961=volkstellingen

Demografische ontwikkeling na de fusie

bewerken

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1965.

  • Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari
Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari
1992 tot heden
jaar Aantal[2] Evolutie: 1992=index 100
1992 13.478 100,0
1993 13.517 100,3
1994 13.545 100,5
1995 13.637 101,2
1996 13.680 101,5
1997 13.702 101,7
1998 13.738 101,9
1999 13.718 101,8
2000 13.752 102,0
2001 13.652 101,3
2002 13.758 102,1
2003 13.676 101,5
2004 13.707 101,7
2005 13.748 102,0
2006 13.840 102,7
2007 13.890 103,1
2008 13.977 103,7
2009 14.036 104,1
2010 14.081 104,5
2011 14.167 105,1
2012 14.237 105,6
2013 14.322 106,3
2014 14.389 106,8
2015 14.508 107,6
2016 14.469 107,4
2017 14.533 107,8
2018 14.475 107,4
2019 14.517 107,7
2020 14.662 108,8
2021 14.689 109,0
2022 14.748 109,4
2023 14.887 110,5
2024 14.957 111,0

In Buggenhout spelen de voetbalclubs Rangers Opdorp en Eendracht Buggenhout. De laatste ontstond in 2013 uit een fusie tussen Sparta Buggenhout en Eendracht Opstal.

Andere sporten die in Buggenhout worden beoefend zijn onder meer turnen en freerunning bij turnclub Nut & Vermaak Buggenhout, krachtbal bij 't Klaverken Buggenhout, lacrosse bij de Buggenhout Brewers en judo bij judoschool Ippon Buggenhout.

Jaarlijks vindt de Bosmarathon plaats om en door het Buggenhoutbos. De opbrengst van de wedstrijd gaat naar enkele lokale vzw's die mensen ondersteunen met beperkingen, alleenstaanden en zieken.[3]

Wetenswaardigheden

bewerken
  • Buggenhout kwam in 2004 in het televisieprogramma "Het Rob-Rapport" van Rob Vanoudenhoven als 'meest gemiddelde Vlaamse gemeente' uit de bus: van alle statistieken over de Vlaamse gemeenten leunde Buggenhout het dichtst bij het gemiddelde. Deze gingen over het aantal vrouwen, mannen, kinderen, cafés per inwoner en dergelijke.
  • Professor Theodoor Van Der Waeteren en zijn studenten van de Katholieke Universiteit Leuven berekenden dat het geografisch middelpunt van Vlaanderen op de rand van de deelgemeente Opdorp ligt.[4]
  • In Opdorp ligt het drieprovinciënpunt tussen de provincies Oost-Vlaanderen, Antwerpen en Vlaams-Brabant.
  • In Buggenhout vond elk jaar het festival 'Buggenhout Beukt' plaats. In 2008 fuseerde Buggenhout Beukt met Avalon-Bike Rock tot Avalon-Buggenhout Beukt ten voordele van het tehuis Avalon. Op 22 en 23 augustus 2014 vond de tiende en laatste editie plaats.
  • In de tweede helft van de 20e eeuw kwam de industrie, met als grootste bedrijf Ontex.
  • In Buggenhout bevindt zich de brouwerij Bosteels. Hier worden onder andere de bekende bieren Pauwel Kwak, Tripel Karmeliet en DeuS gebrouwen. Ook Brouwerij De Landtsheer, bekend van de Malheur-bieren ligt in Buggenhout.
  • Naast bierbrouwerijen heeft Buggenhout ook een eigen jeneverstokerij: die van de familie Thyssen.

Aangrenzende gemeenten

bewerken
   Aangrenzende gemeenten   
 Baasrode       Puurs-Sint-Amands (Antw.)       Malderen (Vl.-Br.) 
             
 Dendermonde   Londerzeel (Vl.-Br.) 
           
 Lebbeke       Opwijk (Vl.-Br.)       Merchtem (Vl.-Br.) 

Brouwershuis Van Damme

bewerken
 
De gebouwen in de jaren 1920.
 
Het gebouw bij de afbraak in 2010.

In 2010 begon men met de afbraak van het gebouwen van Café De Ton, de Feestzaal D'Oude Post en een derde woning. Het oudste gedeelte van het gebouw dateerde van 1878, het werd opgericht door brouwer Julien Van Damme-Kiekens. In de twee linkergedeelten huisde - sinds 1903 - het Gesticht Tanghe of de Kostschool voor jongens A. Tanghe-Van Damme. In 1922 werd het opgevolgd door de Kostschool voor jongens C. Ghijsselinckx, die bleef er tot 1927.

In de rechterzijde huisde vanaf 1883 brouwerij Van Damme-Meert, die er bleef tot in 1938. Daarna werd het een bierdepot en limonadefabriek. In het middengedeelte was enige tijd het postkantoor gevestigd; later Feestzaal d'Oude Post. Het linkse deel werd café De Ton. De laatste eigenaar van het complex was Brouwerij De Landtsheer.

Na de afbraak komt er een nieuwbouw met 3 verdiepingen, 19 appartementen en 4 winkelruimten.

Politiek

bewerken

Vroeger werd de politiek in Buggenhout gedomineerd door enkele families die ook sterk betrokken waren bij de lokale nijverheid: Mistiaen (garentwijnders en ook brouwerij Mistiaen), Bosteels (van brouwerij Bosteels) en De Landtsheer (van brouwerij De Landtsheer).

Lijst van burgemeesters

bewerken
Tijdspanne Burgemeester
1943 - 1958 Antoine Bosteels
1958 - 1990 Adolf De Landtsheer (CVP)
1990 - 2000 Paul Van Malderen (CVP)
2001 - 2018 Tom Van Herreweghe (NCD)
2019 - 2022 Pierre Claeys (CD&V)
2023 - heden Geert Hermans (CD&V)

Bestuur 2018-2024

bewerken

De uitkomst van de gemeenteraadsverkiezingen van 14 oktober 2018 is een absolute meerderheid voor CD&V (13 op 23 zetels). Geert Hermans is burgemeester.

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976

bewerken
Partij 10-10-1976[5] 10-10-1982[5] 9-10-1988[5] 9-10-1994[5] 8-10-2000[5] 8-10-2006[6] 14-10-2012[7] 14-10-2018 13-10-2024
Stemmen / Zetels % 23 % 23 % 23 % 23 % 23 % 23 % 23 % 23 % 23
PRO9255C - - - - - - - - 13,4C 2
SP1/ GEMBELA/ sp.a-spirit2/ sp.a3/ PRO9255C 19,191 4 42,52A 10 41,33A 10 14,851 3 9,561 2 12,462 2 5,253 0 6,33 0
PVV1/ GEMBELA/ VLD2/ VLD-VIVANT3/ Open Vld4/ PRO9255C 10,021 1 15,412 3 10,512 2 7,843 1 6,874 1 8,44 1
VU1/ GEMBELA/ BAL2/ CD&V-N-VAB/ N-VA3 15,19 3 14,352 3 12,022 2 28,00B 7 15,353 3 22,03 5 24,53 5
CVP1/ CD&V-N-VAB/ CD&V3 55,61 15 57,481 13 55,791 13 49,141 14 30,31 8 28,343 8 45,13 13 40,63 10
NCD2 28,772 8 38,272 10 36,852 10 - -
Vlaams Blok1/ Vlaams Belang2 - - 2,881 0 6,251 0 7,861 1 13,432 3 6,812 1 18,22 4 21,52 5
Anderen(*) - - - - 0,98 0 - 0,53 0 - -
Totaal stemmen 8739 9552 9884 9913 10279 10570 10520 10721 7816
Opkomst % 96,04 92,49 93,75 95,17 93,05 93,8 67,0
Blanco en ongeldig % 2,81 3,69 4,02 2,04 2,84 3,49 2,22 3,4 0,7

De zetels van de gevormde coalitie staan vetjes afgedrukt. De grootste partij staat in kleur.
De rode cijfers naast de gegevens duiden aan onder welke naam de partijen telkens bij een verkiezing opkwamen.

(*) 2000: VIVANT (0,98%) / 2012: Blik Vooruit (0,53%)

Politieke mandaten buiten de gemeente

bewerken

Enkele Buggenhoutenaars namen een politieke functie waar die de gemeente oversteeg. Het zijn Hilde Bruggeman, gedeputeerde voor Oost-Vlaanderen; Paul Van Malderen, Vlaams parlementslid; Jozef Steps, volksvertegenwoordiger. Ook minister Robert De Man bracht een deel van zijn jeugd in Buggenhout door. In 2019 werd Steven Creyelman verkozen in de Kamer van volksvertegenwoordigers

Religie

bewerken

Parochies

bewerken

Het grondgebied van de gemeente telt vier katholieke parochies.

  • Buggenhout St.-Niklaas, omvat Buggenhout-centrum, met inbegrepen Hoge Linde, Koude Haard, Brandstraat, omgeving Hopveld, Heuvel, Lentepark.
  • Buggenhout St.-Gerardus Majella, omvat de wijk Opstal.
  • Opdorp St.-Amandus, omvat de vroegere gemeente Opdorp.
  • Baasrode-Briel O.-L.-Vrouw-ten-Hemel-Opgenomen, omvat de Ouden Briel, Mosten, Mandekensstraat.

De eerste drie behoren tot het decanaat Lebbeke, Den Briel behoort tot het decanaat Dendermonde omdat de kerk op Baasroods grondgebied staat.

Kloosters

bewerken

Buggenhout heeft één klooster: het klooster van de zusters van Sint-Vincentius a Paulo, gelegen aan de Klooster- en Schoolstraat. Het is een stichting vanuit het klooster van Deinze.
Vroeger waren er wel meer religieuzen actief: dezelfde zusters hadden een bijhuis te Opstal aan de Broekstraat, er waren de zusters van de Heilige Vincentius a Paulo te Opdorp aan de Dries, en de Paters van het Heilig Hart in het kasteel van Opdorp (jongenstehuis Prins Albert). De aanwezigheid van de Zusters Maricolen en de Missiezusters was kortstondig maar is bewaard gebleven in de straatnamen Maricolenweg en Missiestraat.

Boskapel en andere kapellen

bewerken
  • De Boskapel nam een bijzondere plaats in het religieus leven in.
  • De kapel van de Ouden Briel is waarschijnlijk de oudste bidplaats van de streek.[bron?]
  • Het klooster van Buggenhout heeft zijn eigen kapel, opgetrokken in neogotiek.
  • Wegkappelletjes zijn: Beukenstraatkapel, Weiveldkapel, Zittingswegkapel. Een bekend wegkapelletje is ook het Van Doorens kapelletje.
  • Opdorp telt nog vijf kapellen: drie aan de Dries, één aan de Damstraat en de kapel aan Tweehaag. De tweede laatsten werden recent heropgebouwd. De eerste werd omvergereden.

Geboren

bewerken

Nabijgelegen kernen

bewerken

Briel, Opstal, Peizegem, Malderen, Opdorp

bewerken
Zie de categorie Buggenhout van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.