Ghana
Ghana[10], oficialmente República de Ghana, ye un país d'África occidental. Constitucionalmente ye una república xunitaria, constitucional y democrática. Tien una estensión de 238.535 km, y llenda al oeste con Costa de Marfil, con Burkina Fasu pel norte y con Togu pel este, y col Golfu de Guinea -una subdivisión del océanu Atlánticu- al sur. La pallabra Ghana significa "rei guerreru" na llingua Soninke[11].
Ghana ye una nación multicultural, con una población de 27 millones d'habitantes de distintes etnies, llingües y relixones. El 5% de la población practica cultos tradicionales, el 71,2% ye cristianismu|cristiana y el 17,6% Islam|musulmana. La so xeografía ye perdiversa, lo que da llugar a ecosistemes perdiferentes que van de la sabana costera a la selva tropical del interior. Ghana ye un país democráticu gobernáu por un presidente que ye, al tiempu, xefe del estáu y xefe del gobiernu. La so economía ye una de les más fuertes y diversificaes d'África como resultáu d'un cuartu de sieglu de relativa estabilidá política y bona gobernanza[12]. El so puxu económicu y la fuercia del so sistema democráticu conviértenlu nún de los principales actores políticos del África occidental[13]. Ye miembru del Movimientu de los non Alliniaos, de la Xunión Africana, de la Comunidá Económica d'Estaos del África Occidental (ECOWAS) y del Grupu de los 24.
Historia
[editar | editar la fonte]El territoriu de l'actual Ghana lleva habitáu miles d'años, y el primer estáu permanente documentáu nelli ye del sieglu XI. Con posterioridá a esa fecha numberosos reinos y imperios ocuparon estes tierres; rescampla ente ellos el reinu d'Ashanti[14]. Los europeos aportaron a la zona nel sieglu XV, y comenzaron a competir ente ellos pa consiguir derechos comerciales; seríen los británicos los que llograran finalmente'l control del territoriu pa finales del sieglu XIX. La colonia de la Costa del Oru, coincidente nes sos llendes col actual Ghana, establecióse, tres d'un sieglu de resistencia de los nativos, en 1900. Esta colonia foi, en 1957, la primer nación subsaḥariana en declarar la so independencia de la so metrópolis europea[15].
Economía
[editar | editar la fonte]Anque s'atopa bien forníu de recursos naturales, Ghana ye unu de los países más probes del mundu. Depende de l'ayuda téunica y financiera internacional. Sicasí, ye'l segundu productor mundial de cacáu.[16] Tamién l'oru, la madera, los diamantes, el manganesu y la bauxita[17] son importantes fontes d'ingresos.
La economía llocal xira alredor de l'agricultura de subsistencia, que supón el 40% del PIB y emplega al 60% de la población activa, principalmente pequeños propietarios agrícoles.
Un sector n'espansión ye'l turismu, que pudo desenvolvese gracies a la guapura de les sableres nel Golfu de Guinea y al interés qu'amena la vida xavaz de les sos parques naturales. Los visitantes pasaron de 146.000 en 1990 a 442.000 en 2006.[18]
La presa de Akosombo ye una importante fonte tantu d'electricidá como d'entraes pola so esportación a otros paísessobremanera a Togu y a Benín. En 2003 Ghana produció 5.400 millones de kWh d'electricidá. Sicasí, los baxos niveles del llagu Volta menguaron la so productividá.
La Xunión Europea ye'l so principal sociu comercial. Anque, los Estados Xuníos nun se queden bien atrás en sociedá comercial con Ghana.
Referencies
[editar | editar la fonte]- ↑ URL de la referencia: https://thecommonwealth.org/our-member-countries/ghana. Data de consulta: 21 ochobre 2022. Tipo de referencia: official member page.
- ↑ URL de la referencia: https://www.interpol.int/Member-countries/World. Editorial: Interpol. Data de consulta: 7 avientu 2017.
- ↑ URL de la referencia: https://www.opcw.org/about-opcw/member-states/. Editorial: Organización pa la Prohibición d'Armes Químiques. Data de consulta: 7 avientu 2017.
- ↑ URL de la referencia: http://www.unesco.org/eri/cp/ListeMS_Indicators.asp.
- ↑ URL de la referencia: http://www.upu.int/en/the-upu/member-countries.html. Data de consulta: 4 mayu 2019.
- ↑ URL de la referencia: https://www.itu.int/online/mm/scripts/gensel8. Data de consulta: 4 mayu 2019.
- ↑ URL de la referencia: https://public.wmo.int/en/members/ghana. Data de consulta: 26 mayu 2020.
- ↑ URL de la referencia: https://www.who.int/choice/demography/by_country/en/. Data de consulta: 21 xunetu 2020.
- ↑ URL de la referencia: https://www.wcoomd.org/-/media/wco/public/global/pdf/about-us/wco-members/list-of-members-with-membership-date.pdf. Data de consulta: 16 marzu 2024. Páxina: 8. Supports qualifier: data de principiu.
- ↑ (2010) Cartafueyos Normativos. Nomes de los países del mundu y de les sos capitales y xentilicios. Uviéu: Academia de la Llingua Asturiana. ISBN 978-84-8168-500-8.
- ↑ Jackson, John G., Introduction to African Civilizations, p. 201. Citadel Press, 2001. ISBN 0-8065-2189-9.
- ↑ «Datos sobre Ghana nel The World Factbook de la CIA.». Archiváu dende l'orixinal, el 2020-08-31.
- ↑ Kacowicz, Arie Marcelo, Zones of Peace in the Third World: South America and West Africa, p. 144.
- ↑ «Páxina web sobro'l reinu d'Ashanti na web del Afrika-Studiecentrum de Leiden (Países Baxos).». Archiváu dende l'orixinal, el 2014-07-12.
- ↑ A New Nation. Gold Coast becomes Ghana In Ceremony, Universal Newsreel, 7 de marzu de 1957 (videu).
- ↑ Artículu de Ghana na Enciclopedia Encarta n'inglés Archiváu 2009-10-31 en Wayback Machine.
- ↑ «The World Factbook». Archiváu dende l'orixinal, el 2007-04-11.
- ↑ Artículu de Ghana na Enciclopedia Encarta n'inglés Archiváu 2009-10-31 en Wayback Machine.
Enllaces esternos
[editar | editar la fonte]
África |
Angola | Arxelia | Benín | Botsuana | Burkina Fasu | Burundi | Cabu Verde | Camerún | República Centroafricana | Chad | Comores | El Congu | República Democrática d'El Congu | Costa de Marfil | Eritrea | Etiopía | Exiptu | Gabón | Gambia | Ghana | Guinea | Guinea-Bisáu | Guinea Ecuatorial | Kenia | Lesothu | Liberia | Libia | Madagascar | Malaui | Malí | Marruecos | Mauriciu | Mauritania | Mozambique | Namibia | Níxer | Nixeria | Ruanda | Santu Tomé y Príncipe | Seixeles | Senegal | Sierra Lleona | Somalia | Suazilandia | Sudáfrica | Sudán | Sudán del Sur | Tanzania | Togu | Tunicia | Uganda | Xibuti | Zambia | Zimbabue
Dependencies: Islles Kerguelen | Mayotte | Reunión | El Sáḥara Occidental | Socotra | Tromelin |