Gino Bartali
| Gino Bartali | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
Gino Bartali in de Ronde van Frankrijk 1938.
| ||||
| Persoonlijke informatie | ||||
| Geboortedatum | 18 juli 1914 | |||
| Geboorteplaats |  Ponte a Ema, Italië
| |||
| Overlijdensdatum | 5 mei 2000 | |||
| Overlijdensplaats | Ponte a Ema, Italië | |||
| Sportieve informatie | ||||
| Discipline(s) | Weg | |||
| Ploegen | ||||
| 1931 1934 1935 1936 1937-1945 1946 1946-1947 1947 1948 1948 1949-1950 1951 1952 1952 1953 1954 |
Aquilano Aquilano vanaf 01-12 Frejus Legnano Legnano Tebag Legnano Tebag Legnano Tebag Bartali-Gardiol Bartali-Ursus Tebag Bartali Bartali Bartali-Brooklin | |||
| Beste prestaties | ||||
| Milaan-San Remo | 1e (1939, 1940, 1947, 1950) | |||
| Gent-Wevelgem | 9e (1947) | |||
| Luik-Bastenaken-Luik | 6e (1951) | |||
| Ronde van Lombardije | 1e (1936, 1939, 1940) | |||
| Ronde van Italië | 1e (1936, 1937, 1946) 17 etappezeges | |||
| Ronde van Frankrijk | 1e (1938, 1948) 12 etappezeges | |||
| WK op de weg | 7e (1936) | |||
| ||||
Gino Bartali (Ponte a Ema, 18 juli 1914 - aldaar, 5 mei 2000) was een Italiaans wielrenner.
Bartali heeft de volgende bijnamen: de Zwijgzame, de Vrome, de Mystieke of de Monnik, omwille van zijn intense belijdenis van het katholieke geloof, en de Nordist van Toscane vanwege zijn geboortestreek Toscane en naar zijn voorkeur voor de Vlaamse wedstrijden. Bartali werd steeds in een ander daglicht gesteld: kampioen van de eenvoud, van het snobisme, de tolerantie of de tirannie. Bartali had veel tifosi (fans).
Carrière
[bewerken | brontekst bewerken]Voor de Tweede Wereldoorlog
[bewerken | brontekst bewerken]In 1936 en 1937 schreef hij de Giro d'Italia op zijn naam. In 1937 reed hij zijn eerste Tour de France en in 1938 won hij de Tour met een voorsprong van meer dan twintig minuten op de Belg Félicien Vervaecke.
Na deze overwinning in de Tour van 1938 werden de beste jaren van zijn carrière gedwarsboomd door de oorlog. Fausto Coppi, die vijf jaar jonger was dan hij, won de Ronde van Italië 1940, terwijl hij eigenlijk de knecht van Gino was. Italië werd verdeeld in twee rivaliserende clans. Coppi, het idool in wording, overvleugelde Bartali enigszins.
Oorlog
[bewerken | brontekst bewerken]Tijdens de Tweede Wereldoorlog bood Bartali, op verzoek van Paus Pius XII, in het geheim hulp aan Joodse onderduikers, die zich schuil hielden in een klooster in Assisi. Bartali smokkelde onder andere documenten mee in het frame van zijn fiets. Nadat hij werd opgepakt en drie maanden lang werd verhoord en gemarteld, besloot hij zijn vrouw en kind onder te brengen op een geheime locatie. Hij was betrokken bij het redden van 800 Joden. Hij ontving daarvoor een hoge onderscheiding.[1]
In 2017 stelde onderzoek door Michele Sarfatti de rol van Bartali bij het redden van Joodse onderduikers ter discussie, daarbij onder meer verwijzend naar het beperkt bronnenmateriaal en het feit dat Bartali het verhaal zelf nooit zou hebben bevestigd.[2] In 2021 traden Marco en Stefano Pivato dit relaas bij,[3] daarbij het hele verhaal 'verzonnen' noemend ('una storia inventata').[4]
Na de Tweede Wereldoorlog
[bewerken | brontekst bewerken]Na de oorlog werd Bartali weer actief in het wielerpeloton. Hij won de eerste naoorlogse Giro in 1946, en in 1948 verscheen Bartali ook opnieuw aan de start van de Tour de France. Tien jaar na zijn eerste Touroverwinning won hij de wedstrijd voor de tweede keer. Deze Tourzege leidde enigszins de aandacht af van de revolutie in Italië, die op gang was gekomen na de (mislukte) moordaanslag op de leider van de Italiaanse communistische partij, Palmiro Togliatti. Het verhaal gaat dat de Italiaanse president Luigi Einaudi Bartali smeekte omwille van de eenheid van het land de Tour te winnen, wat hij dus ook deed.
In 1950 leek Bartali op weg naar zijn derde Tourzege. Hij won de etappe in Saint-Gaudens, waar zijn landgenoot Fiorenzo Magni de gele trui veroverde. Tijdens de beklimming van de Col d'Aspin in de Pyreneeën deden zich echter ernstige incidenten voor. Supporters bedreigden de Italianen. Bartali kondigde na de huldiging in Saint-Gaudens aan, dat beide Italiaanse ploegen de Tour zouden verlaten. Dat gebeurde ook.
Na zijn carrière
[bewerken | brontekst bewerken]Vier jaar later kwam er een einde aan Bartali's loopbaan. Twintig jaar had hij als professional gefietst en in zijn veertigste levensjaar werd zijn afscheid bespoedigd door een ernstig verkeersongeluk in Cermenate in Noord-Italië. In zijn topjaren was Bartali in Italië zeer populair.
Na zijn loopbaan raakte Bartali door overmatig roken enige tijd zijn stem kwijt. Bartali keerde in 1994, 56 jaar na zijn eerste Tourzege, in Lourdes als eregast terug in de Tourkaravaan. Vanaf 1953 produceerde Bartali de Bartali-motorfietsen.
In zijn 19-jarige profcarrière heeft Bartali 168 overwinningen behaald. Hij heeft 23 dagen de gele trui gedragen in de Tour de France. In de Giro d'Italia droeg hij 50 dagen de roze trui.
Omringd door zijn vrouw en zijn drie kinderen overleed Bartali in 2000 na een hartaanval. Hij werd 85 jaar oud.
Citaat
[bewerken | brontekst bewerken]- „Aan Onze Lieve Vrouw heb ik beloofd dat ik alles voor het goede zou doen, omdat ik alles doe in Haar naam. En zij was zo voorkomend om mij niet slecht te maken."[5]
Prestaties
[bewerken | brontekst bewerken]1934
- Giro del Casentino
1935
Italiaans kampioenschap op de weg, Elite- Coppa Bernocchi
- Giro della provincie Messina
- 6e etappe Ronde van Italië
- 2e, 3e en 5e etappe Ronde van het Baskenland
- Eindklassement Ronde van het Baskenland
1936
- Ronde van Lombardije
- 9e, 17e (deel B) en 18e etappe Ronde van Italië
- Eindklassement Ronde van Italië
- Eindklassment Giro provincia Milano
1937
- Italiaans kampioenschap op de weg, Elite
- Ronde van Lazio
- Ronde van Piëmont
- 8e (deel A), 10e, 16e en 17e etappe Ronde van Italië
- Eindklassement Ronde van Italië
- 7e etappe Ronde van Frankrijk
1938
- 11e en 14e etappe Ronde van Frankrijk
- Eindklassement Ronde van Frankrijk
- Tre Valli Varesine
- Koppelkoers Milaan
1939
- Milaan-San-Remo
- Ronde van Lombardije
- Ronde van Piëmont
- Ronde van Toscane
- 2e, 9e (deel B), 15e en 17e etappe Ronde van Italië
- GP Stampa
- Koppelkoers Milaan
1940
- Milaan-San Remo
- Ronde van Lombardije
- Ronde van Toscane
- Italiaans kampioenschap op de weg, Elite
- 17e en 19e etappe Ronde van Italië
- Ronde van Campanië
- Milaan-Mantova
1941
1942
- Koppelkoers Milaan
1945
- Ronde van Campanië
- Coppa Gelsomini
- Eindklassement Ronde van de vier Provinciën
1946
- Kampioenschap van Zürich
- 1e, 5e, 6e en 8e etappe Ronde van Zwitserland
- Eindklassement Ronde van Zwitserland
- Eindklassement Ronde van Italië
- Trofeo Matteotti
- G.P Bassecourt
1947
- Milaan-San Remo
- 1 (deel C) en 2e etappe Ronde van Zwitserland
- Eindklassement Ronde van Zwitserland
- 3b etappe Ronde van Romandië
- 2e en 15e etappe Ronde van Italië
- GP Sodolin
1948
- Kampioenschap van Zürich
- Ronde van Toscane
- 1e, 7e, 8e, 13e, 14e, 15e en 19e etappe Ronde van Frankrijk
- Eindklassement Ronde van Frankrijk
1949
- GP San Marino
- 1e (deel B) en 2e etappe Ronde van Romandië
- Eindklassement Ronde van Romandië
- 16e etappe Ronde van Frankrijk
1950
- Milaan-San Remo
- Ronde van Toscane
- 11e etappe Ronde van Frankrijk
- 9e etappe Ronde van Italië
1951
- Ronde van Piëmont
- GP Industra in Belmonte
1952
- Ronde van Reggio Calabria
- Italiaans kampioenschap op de weg, Elite
- 2a etappe Rome-Napoli-Rome
- Ronde van Emilië
1953
- Ronde van Emilië
- Ronde van Toscane
Belangrijkste overwinningen
[bewerken | brontekst bewerken]
- Tour de France 1938, 1948
- Ronde van Italië 1936, 1937, 1946
- Ronde van Romandië 1949
- Ronde van Zwitserland 1946, 1947
- Milaan-San Remo 1939, 1940, 1947, 1950
- Ronde van Lombardije 1936, 1939, 1940
- Ronde van Toscane 1939,1940
- Kampioenschap van Zürich 1946,1948
- Italiaans kampioen op de weg 1935,1937,1940
- Ronde van Piëmont 1937,1939,1951
Resultaten in voornaamste wedstrijden
[bewerken | brontekst bewerken]
|
|
Literatuur
[bewerken | brontekst bewerken]- Aili McConnon en Andres McConnon, Gino Bartali. De leeuw van Toscane. Het verzwegen verhaal van de wielrenner die de grootste comeback in de Tour de France-geschiedenis maakte en die tijdens de Tweede Wereldoorlog een geheime held was in het Italiaanse verzet, 2012, ISBN 9789048813100
- Voor kinderen verscheen The Brave Cyclist (Nederlandse vertaling: De dappere wielrenner - Het waargebeurde verhaal van oorlogsheld en Tourwinnaar Gino Bartali) van Amalia Hoffman (schrijver) en Chiara Fedele (tekenaar)
- ↑ Jonet.nl dd 13-10-2013: Hulde voor oud-wielrenner Gino Bartali in Yad Vashem. Gearchiveerd op 29 november 2021.
- ↑ (en) Tablet Magazine: Did Gino Bartali Actually Save Jews? An Investigation. – Centro Primo Levi New York. Gearchiveerd op 5 juni 2022. Geraadpleegd op 1 juni 2022.
- ↑ Marco Pivato, Stefano Pivato (gennaio 2021). L'ossessione della memoria : Bartali e il salvataggio degli ebrei : una storia inventata, Roma. ISBN 978-88-3290-261-7.
- ↑ (en) John Foot, John Foot | San Gino · LRB 23 February 2021. LRB Blog (23 februari 2021). Gearchiveerd op 1 juni 2022. Geraadpleegd op 1 juni 2022.
- ↑ Paul Costa, Gino Bartali, Ediciclo Editore, 2001
Voorganger:.svg){kind=small} Vasco Bergamaschi 1935 |
 Winnaar van de Ronde van Italië Gino Bartali 1936, 1937 |
Opvolger: Giovanni Valetti 1938, 1939 |
| Voorganger: Fausto Coppi 1940 |
Winnaar van de Ronde van Italië Gino Bartali 1946 |
Opvolger: Fausto Coppi 1947 |
| Voorganger: Remo Bertoni 1934 |
 Winnaar groene trui in de Ronde van Italië Gino Bartali1935, 1936, 1937 |
Opvolger: Giovanni Valetti 1938 |
| Voorganger: Giovanni Valetti 1938 |
Winnaar groene trui in de Ronde van Italië Gino Bartali 1939, 1940, 1946, 1947 |
Opvolger: Fausto Coppi 1948, 1949 |
| Voorganger: Roger Lapébie  1937 |
 Winnaar van de Ronde van Frankrijk Gino Bartali 1938 |
Opvolger: Sylvère Maes .svg){kind=small} 1939 |
| Voorganger: Jean Robic 1947 |
Winnaar van de Ronde van Frankrijk Gino Bartali 1948 |
Opvolger: Fausto Coppi 1949 |
| Voorganger: Félicien Vervaecke 1937 |
 Winnaar bergklassement van de Ronde van Frankrijk Gino Bartali 1938 |
Opvolger: Sylvère Maes 1939 |
| Voorganger: Pierre Brambilla 1947 |
Winnaar bergklassement van de Ronde van Frankrijk Gino Bartali 1948 |
Opvolger: Fausto Coppi 1949 |
| Voorganger: Roger Lapébie |
Oudste nog levende Tourwinnaar 12 oktober 1996 – 5 mei 2000 |
Opvolger: Ferdy Kübler |