161e Squadron RAF
| 161 Squadron RAF | ||
|---|---|---|
| ||
161 Squadron badge (aan de rechterkant)
| ||
| Oprichting | *15 feb 1942 | |
| Ontbinding | *2 juni 1945 | |
| Land | .svg){kind=small} Verenigd Koninkrijk
| |
| Krijgsmachtonderdeel |  Royal Air Force
| |
| Type | Flying Squadron | |
| Specialisatie | Droppen en oppikken geheim agenten | |
| Bijnaam | Moon Squadron | |
| Motto | Liberate[1] | |
| Deelname | Tweede Wereldoorlog | |
| Commandanten | Edward Fielden | |
161 (Special Duties) Squadron was een zeer geheime eenheid van de Royal Air Force, die missies uitvoerde als onderdeel van de Royal Air Force Special Duties Service. Het squadron had tijdens de Tweede Wereldoorlog als opdracht de clandestiene acties van de Special Operations Executive (SOE) en de Secret Intelligence Service (SIS) te ondersteunen. Zijn primaire rol was het droppen en oppikken van geheim agenten en apparatuur in het door de nazi's bezette Europa. Het 161 Squadron trad daarnaast ook op als King's Flight (het vliegtransport van de Britse koninklijke familie en van de regering).
Geschiedenis
[bewerken | brontekst bewerken]
Het 161 Squadron werd op 15 februari 1942 op de basis RAF Newmarket geformeerd uit de ‘C’-flight Lysander-vluchten en vluchten van Whitleys en Vickers Wellingtons van het 138 (SD) Squadron.[2] Daaraan zijn de piloten en vliegtuigen van de King's Flight toegevoegd om in de behoefte aan een tweede SD-squadron te voorzien.[3] De eenheid stond onder bevel van Edward ‘Mouse’ Fielden, een ervaren piloot die commandant van de King's Flight was geweest. Met Guy Lockhart en 'Sticky' Murphy uit 138 Squadron kreeg hij twee zeer ervaren officieren tot zijn beschikking.[4] De ‘A’-flight van het 161 Squadron bestond uit 6 Westland Lysanders en kende Guy Lockhart als commandant. Zij nam de oppikoperaties voor haar rekening. De ‘B’-flight van 161 Squadron vloog met tweemotorige Whitleys en Wellingtons. Zij had als missie agenten en bevoorrading te parachuteren.
In april 1942 voegde het squadron zich bij 138 Squadron op RAF Tempsford in Bedfordshire. Het bleef daar voor de rest van zijn dienstbestaan. In november 1942 werden de ‘B’-flight's Whitleys vervangen door viermotorige Handley Page Halifax.[5]
Na de beëindiging van de oorlog is dit squadron op 2 juni 1945 ontbonden.
Vliegtuigen
[bewerken | brontekst bewerken]Het 161 (SD) Squadron gebruikte bij de uitvoering van zijn taken in de loop der tijd onderstaande vliegtuigen.
- Westland Lysander februari 1942 - november 1944
- Armstrong Whitworth Whitley V februari 1942 - december 1942
- Havoc I februari 1942 - december 1943
- Handley Page Halifax B.Mk II september 1942 - december 1942
- Handley Page Halifax B.Mk V november 1942 — november 1944
- Lockheed Hudson III / V oktober 1943 - juni 1945
- Short Stirling III en IV september 1943 - juni 1945
De Lysanders dienden voor het op de grond afzetten en oppikken van agenten, terwijl de andere vliegtuigtypen zijn ingezet voor het parachuteren van agenten en bevoorrading.
Nederlandse agenten
[bewerken | brontekst bewerken]De Nederlandse geheim agenten Jan Bockma, Pieter Kwint, Pleun Verhoef en Johannes Walter werden door de 161 Squadron bemanningsleden F/L J.W. Menzies (piloot), F/O K.R. Bunney (navigator), Sgt E.M. Elliot (boordschutter) en Sgt D.J. Withers (radio-operator) naar Nederland gevlogen aan boord van de Lockheed Hudson FK790, die op 6 juli 1944 bij Kornwerderzand in het IJsselmeer neerstortte; zij waren vanaf Tempsford opgestegen.[6][7] Ook de missie van Krijn Buitendijk (1921-1998), Jacky van der Meer (1922-1987) en marconist Gerrit Kroon (1909-1945) ving aan in een Halifax MkV MA-W LL388 van het 161 Special Duties Squadron, die in de nacht van 28 augustus 1944 vanaf Tempsford naar Brabant vloog en boven de Henriëttewaard werd neergeschoten (zie verder het lemma van een van deze agenten).
Externe links
[bewerken | brontekst bewerken]- Eskadergeschiedenis op officiële RAF-website
- Squadron Historie
- Informatie over de Tempsford Squadrons
- Laatste vlucht en berging van de Hudson FK790 Dit vliegtuig en het stoffelijk overschot van de piloot werden op de dag af 53 jaar nadat zij tijdens een operatie vermist raakten, ontdekt.
Citaten
- ↑ Pine, L.G. (1983). A dictionary of mottoes, 1. Routledge & Kegan Paul, London, p. 129. ISBN 0-7100-9339-X. Gearchiveerd op 31 oktober 2020.
- ↑ Foot 2004.
- ↑ Ashworth 1995.
- ↑ Ward 2009.
- ↑ Oliver 2005.
- ↑ (en) https://web.archive.org/web/20171219150801/http://www.tempsford.20m.com/
- ↑ Zie ook Bureau Bijzondere Opdrachten.
Literatuur
- Ashworth, Chris RAF Bomber Command 1936-1968 Sparkford, Somerset: Stephens (1995).
- Foot, MRD SOE in France New York, Frank Cass Publishers (2004) [1966].
- Oliver, David Airborne Espionage: International Special Duty Operations in the world wars Stroud, UK: Sutton Publishers (2005).
- Verity, Hugh We Landed by Moonlight Sheperton, Surrey: Ian Allan Limited (1978).
- Ward, Chris 3 Group Bomber Command Barnsley: Pen & Sword Aviation, (2008).
- Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel No. 161 Squadron RAF op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
· 
· 
Royal Air Force – squadrons van de RAF