Zurab Żwania
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Premier Gruzji | |
| Okres |
od 27 listopada 2003 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Przewodniczący Parlamentu Gruzji | |
| Okres |
od 25 listopada 1995 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
.svg){kind=small}
| |
Zurab Żwania (gruz. ზურაბ ჟვანია; ur. 9 grudnia 1963 w Tbilisi[1], zm. 3 lutego 2005 tamże[2]) – polityk gruziński, premier Gruzji, przewodniczący gruzińskiego parlamentu.
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Zurab Żwania urodził się 9 grudnia 1963 roku w Tbilisi, stolicy ówczesnej Gruzińskiej SRR. Pochodził z rodziny mieszanej, ojciec był Gruzinem, matka zaś Żydówką wywodzącą się z Armenii[3]. Żwania studiował biologię na Uniwersytecie Państwowym w Tbilisi, ukończył studia w 1985 roku, po czym rozpoczął pracę na uczelni. W 2003 roku ożenił się z Nino Kadagidze z którą miał trójkę dzieci: Elisabeth, Besariona i Annę[1].
Kariera polityczna
[edytuj | edytuj kod]W 1988 roku Zurab Żwania założył gruzińską Partię Zielonych – pierwszą w tej części Europy partię ekologiczną. W pierwszych wyborach parlamentarnych po upadku Związku Radzieckiego w 1992 roku został wybrany na deputowanego. Rok później nawiązał współpracę z ugrupowaniem Eduarda Szewardnadzego Związkiem Obywatelskim, z którego w 1995 roku ponownie został wybrany do parlamentu, gdzie objął stanowisko przewodniczącego. Współpraca pomiędzy Prezydentem Szewardnadzem, a przewodniczącym parlamentu z biegiem czasu stawała się coraz bardziej chłodna. W lipcu 1998 roku Żwania ostrzegł, że korupcja i brak wdrożenia systemowej reformy przez rząd doprowadziły kraj do „krajów otchłani”. Żwania zagroził rezygnacją i przejęciem roli „konstruktywnej opozycji” w parlamencie, chyba że zostaną przyjęte radykalne środki w celu rozpoczęcia reformy[2].
W 2001 roku w ramach protestu przeciwko skandalom korupcyjnym w Związku Obywatelskim Zurab Żwania, wraz z Ministrem Sprawiedliwości Micheilem Saakaszwilim zrzekli się stanowisk i opuścili dotychczasową partię. W 2002 roku Zurab Żwania założył i przewodniczył nowej partii, zwanej Zjednoczonymi Demokratami i głosił swój start w wyborach prezydenckich w 2005 roku[2].
Rewolucja róż
[edytuj | edytuj kod]W listopadzie 2003 roku Zurab Żwania, wraz z innymi byłymi współpracownikami Eduarda Szewardnaszego, Micheilem Saakaszwilim i Nino Burdżanadze stanęli na czele pokojowych protestów nazwanych rewolucją róż, mających na celu demokratyzację państwa po sfałszowanych wyborach parlamentarnych. Micheila Saakaszwilego nazywano „sercem rewolucji”; Nino Burdżanadze jej „piękną twarzą”, Zuraba Żwanię zaś „rozumem”[4]. W lutym 2004 roku zgodnie z wcześniejszymi zapewnieniami Żwania został wybrany na stanowisko premiera[5].
Śmierć
[edytuj | edytuj kod]Zurab Żwania zmarł 3 lutego 2005 roku[6]. Został znaleziony martwy w wynajętym mieszkaniu, wraz z Raulem Usupovem zastępcą gubernatora gruzińskiego regionu Dolna Kartlia[7]. Oficjalnie podaną przyczyną śmierci premiera było zatrucie tlenkiem węgla[6]. Zdaniem rodziny Zurab Żwania został zamordowany na polecenie prezydenta Gruzji Micheila Saakaszwilego[7].
Upamiętnienia
[edytuj | edytuj kod]W kwietniu 2019 roku w Strasburgu odsłonięto gwiazdę upamiętniającą Żwanię[6].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Zurab Zhvania [online], gov.ge [dostęp 2024-11-30] (ang.).
- ↑ a b c Liz Fuller, Georgia: A Look Back At Zurab Zhvania's Career [online], rferl.org, 3 lutego 2005 [dostęp 2024-11-30] (ang.).
- ↑ Jewish Community Mourns Sudden Loss of Georgian Prime Minister [online], fjc.ru, 3 lutego 2005 [dostęp 2024-11-30] [zarchiwizowane z adresu 2005-03-24] (ang.).
- ↑ Jan Brodowski, Gruzja po rewolucji róż: obraz przemian polityczno-społecznych w latach 2003–2018, Kraków 2019, s. 70.
- ↑ Zurab Zhvania – Biography [online], civil.ge, 3 lutego 2005 [dostęp 2024-11-30] (ang.).
- ↑ a b c W Strasburgu pojawi się gwiazda upamiętniająca Zuraba Żwanię [online], studium.uw.edu.pl, 11 kwietnia 2019 [dostęp 2024-11-30].
- ↑ a b 'New Evidence' Comes To Light Concerning Georgian Premier Zhvania's Death [online], rferl.org, 18 października 2013 [dostęp 2024-11-30] (ang.).
