Petalit

Petalit
	; Petalit ze stanu Minas Gerais, Brazylia (3x4 cm)
	Właściwości chemiczne i fizyczne
Inne nazwy	kastor, kastoryt
Skład chemiczny	glinokrzemian litu (LiAlSi4O10)
Twardość w skali Mohsa	6–6,5
Przełam	muszlowy
Łupliwość	doskonała
Układ krystalograficzny	jednoskośny
Gęstość	2,4 g/cm³
	Właściwości optyczne
Barwa	bezbarwny lub różne barwy
Połysk	szklisty
	Multimedia w Wikimedia Commons

Petalit (także: kastor, kastoryt) – rzadki minerał z grupy krzemianów.

Nazwa pochodzi do gr. petalon = liść (folia, blaszka), nawiązując do charakterystycznej, doskonałej łupliwosci tego minerału; nazwa Kastor nawiązuje do imienia jednego z dwóch braci bliźniaków (łac. Kastor) z mitologii grecko-rzymskiej; drugi z braci to Pollux (-pollucyt); oba minerały zwykle współwystępują ze sobą.

Charakterystyka

Właściwości

Rzadko tworzy kryształy (tabliczkowe lub słupkowe). Często tworzy zbliźniaczenia. Przeważnie występuje w skupieniach zbitych (masywnych), ziarnistych niekiedy włóknistych. Jest kruchy, przezroczysty, nie rozpuszcza się w kwasach. Niekiedy, po oszlifowaniu, wykazuje efekt kociego oka. Podgrzewany świeci.

Występowanie

Występuje w pegmatytach litowych (związanych z intruzjami granitów, w towarzystwie kwarcu, ortoklazu, albitu, lepidolitu, spodumenu.

Miejsca występowania: Brazylia – okolice Arassuahy, Australia – Londonderry, Szwecja – Varutrask, Vasterbotten, Namibia – kopalnia Rubicon, Karibib, Zimbabwe – Bikita, RPA, USA, Worcester, Newry, Oxford w Maine, Włochy – Elba, Czechy.

Zastosowanie

Należy do poszukiwanych, wysoko cenionych kamieni kolekcjonerskich. Największe, pięknie wykształcone, czyste, kryształy o dł. do 20 cm, pochodzą z Australii; podobne są w Czechach i Brazylii. Zbite odmiany są szlifowane w formie kaboszonów. Przezroczystym (bezbarwnym i różowym) nadaje się szlif fasetkowy. Masa kryształów rzadko przekracza 5 ct. Największy znany okaz ma 206 ct.

Wykorzystywany jako surowiec przy uzyskiwaniu litu (zawiera około 4,9% Li₂O).

Zobacz też

krzemiany

Bibliografia

J. Żaba: Ilustrowany słownik skał i minerałów. Videograf II, 2003.

Linki zewnętrzne

artykuł o petalicie na stronie WebMineral.com (ang.)
artykuł o petalicie na stronie Mindat.org (ang.)