Order Leopolda II

Order Leopolda II
Ordre de Léopold II
Orde van Leopold I

Awers III klasy
Gwiazda II klasy
Baretka
Ustanowiono	24 sierpnia 1900
Dewiza	L’UNION FAIT LA FORCE / EENDRACHT MAAKT MACHT (W JEDNOŚCI SIŁA)
Powyżej	Order Korony
Poniżej	Odznaka Wojskowa (za akty odwagi)

Order Leopolda II (fr. Ordre de Léopold II, nl. Orde van Leopold II) – trzeci w hierarchii ważności order Królestwa Belgii, przyznawany za służbę dla panującego monarchy i wyraz jego osobistej życzliwości, także za wybitne zasługi w służbie cywilnej i wojskowej oraz za długoletnią służbę. Może być nadawany obywatelom belgijskim lub cudzoziemcom.

Historia

Order został ustanowiony przez króla Leopolda II 24 sierpnia 1900 jako odznaczenie Wolnego Państwa Konga. Po przejęciu Konga jako kolonii przez Belgię w 18 października 1908 order, po zmianach w wyglądzie insygniów, został włączony do systemu odznaczeń belgijskich wraz z innymi orderami kolonialnymi Konga Belgijskiego (po 1960 zaprzestano nadań dwóch kolonialno-kongijskich orderów Gwiazdy Afrykańskiej i Królewskiego Lwa, a pozostawiono Order Korony). Administrowany jest przez belgijskie MSZ. W praktyce jest odznaczeniem nadawanym za długoletnią służbę cywilną lub wojskową i posiadanie jego jest, alternatywnie z Orderem Korony, ostatnim stopniem przed uzyskaniem najwyższego odznaczenia belgijskiego, Orderu Leopolda (I).

Order, początkowo trzyklasowa dekoracja, od 3 maja 1903 dzieli się na sześć klas:

• klasa I – Krzyż Wielki (Grand-Croix)
• klasa II – Wielki Oficer (Grand-Officier)
• klasa III – Komandor (Commandeur)
• klasa IV – Oficer (Officier)
• klasa V – Kawaler (Chevalier)
• klasa VI – Medal (Médaille): Złoty, Srebrny lub Brązowy (d’Or, d’Argent, de Bronze).

Order nadawany jest 8 kwietnia, w rocznicę urodzin króla Alberta I i 15 listopada, w tzw. Dniu Królewskim – Koningsdag (niderl.).

Insygnia

Komplet insygniów wszystkich klas Orderu Leopolda II

Insygnia orderu Leopolda II to oznaka, gwiazdy I i II klasy oraz medale.

Oznaka występuje w dwóch wersjach: tzw. kolonialnej, nadawanej do 1908, i państwowej, istniejącej od tej daty do dnia dzisiejszego. Nieemaliowany krzyż orderowy wersji kolonialnej to srebrny krzyż maltański z kulkami na zakończeniach ramion, z wieńcem z liści palmowych między ramionami. W medalionie środkowym awersu umieszczony jest herb Wolnego Państwa Konga, otoczony napisem TRAVAIL ET PROGRÈS (PRACA I POSTĘP, dewiza Wolnego Państwa Konga), w medalionie rewersu spleciony monogram L II. Zawieszką jest srebrna korona królewska.

Gwiazda I klasy modelu kolonialnego jest srebrna, ośmiopromienna, cyzelowana na kształt brylantów, i nosi na sobie ukoronowany awers oznaki. Gwiazda II klasy to duży srebrny krzyż maltański z promieniami między ramionami, ozdobiony ukoronowanym awersem oznaki.

W 1908 zostały wprowadzone znaczne zmiany w wyglądzie insygniów. Nadal nieemaliowane krzyże orderowe były od tej pory złote, w medalionie środkowym awersu umieszczono herb Belgii, złotego lwa w czarnym polu, otoczonego do 1951 francuskim napisem L’UNION FAIT LA FORCE (W JEDNOŚCI SIŁA, dewiza państwa belgijskiego), od 1951 dodatkowym napisem o tej samej treści w języku niderlandzkim EENDRACHT MAAKT MACHT, medalion rewersu pozostał bez zmian. Gwiazda I klasy opatrzona została promieniami na przemian złotymi i srebrnymi, natomiast duży krzyż maltański gwiazdy II klasy położono ukośnie w stylu szwedzkiego orderu Miecza. Obie gwiazdy noszą na sobie obowiązujący od 1908 awers oznaki.

Przemianie podległy również medale: wtopiony w krąg medalu awers oznaki przybrał swój nowy kształt z 1908.

Order noszony jest na niebieskiej wstędze z pojedynczym czarnym paskiem w środku. Nadania w czasie wojny oznaczane były skrzyżowanymi mieczami na wstążce orderowej.

Oznakami wyróżnień dekoracji wojennych powstałych w związku z obiema wojnami światowymi są nakładane na wstążki gwiazdki, palmy i okucia, a także złote paski na brzegach lub na środku wstążek.

Baretki Orderu Leopolda II
Krzyż Wielki	Wielki Oficer	Komandor	Oficer	Kawaler
	Złoty Medal	Srebrny Medal	Brązowy Medal

Bibliografia

• Tadeusz Jeziorowski: Belgijski Order Leopolda II..., [w:] Nikodem Pajzderski, Muzealnik – konserwator – historyk sztuki, Poznań: 2014, s. 259–279
• Paul Hieronymussen: Orders, Medals and Decorations of Britain and Europe in Colour, London 1978 (ang.)
• Hendrik Meersschaert: The Order of Leopold II 5 classes and 3 medals (ang.)
• Kingdom of Belgium: Order of Leopold II. [w:] Medals of the World [on-line]. (ang.).
• Loi du 1er mai 2006 relative à l’octroi de distinctions honorifiques dans les Ordres nationaux. arquebusiers.be. [dostęp 2019-02-04]. (fr.).

Linki zewnętrzne

• Insygnia orderu: Krzyż Wielki – Wielki Oficer – Komandor – Oficer – Kawaler – Medal – wyróżnienia wojskowe.