Olimpiada (film 1938)

Olimpiada

Olympia

Gatunek	dokumentalny
Rok produkcji	1938
Data premiery	20 kwietnia 1938 3 stycznia 1939 (Polska)
Kraj produkcji	III Rzesza
Język	niemiecki, angielski, włoski, francuski, japoński, portugalski
Czas trwania	126 min (część I) 100 min (część II)
Reżyseria	Leni Riefenstahl
Scenariusz	Leni Riefenstahl
Muzyka	Herbert Windt Walter Gronostay
Montaż	Leni Riefenstahl
Produkcja	Leni Riefenstahl
Wytwórnia	Olympia Film GmbH Tobis Filmkunst
Dystrybucja	Tobis-Filmverleih Polski Tobis

Olimpiada (niem. Olympia) – niemiecki film dokumentalny z 1938 r. w reżyserii Leni Riefenstahl opowiadający o Letnich Igrzyskach Olimpijskich w Berlinie w 1936 r. Film składa się z dwóch części: Olympia 1. Teil – Fest der Völker (Święto Narodów) i Olympia 2. Teil – Fest der Schönheit (Święto Piękna). Jest to pierwszy pełnometrażowy dokument o igrzyskach olimpijskich, jaki kiedykolwiek powstał. Film stał się głośny również z powodu zastosowania wielu nowatorskich technik, takich jak podkreślające kontrast oświetlenie (w tym zdjęcia pod światło), ustawienia kamery pod nietypowymi kątami, duża dbałość o wysoką jakość techniczną zdjęć oraz dynamiczny, często asynchroniczny montaż sceny. Wszystkie te nowatorskie osiągnięcia, które wprawiły w zachwyt widzów, stały się później standardami w przemyśle filmowym. Obraz ze względu na swój polityczny kontekst stał się źródłem kontrowersji, niemniej pojawia się on na listach największych filmów wszech czasów, włącznie z rankingiem tygodnika Time.

Wersje

Pomysł na film pojawił się w 1936 r., kiedy Adolf Hitler poprosił Riefenstahl, żeby zrealizowała obraz o igrzyskach olimpijskich w Berlinie. Miał on nie tylko upamiętniać to wydarzenie, ale też być propagandową apoteozą możliwości organizacyjnych i finansowych Rzeszy. Sama reżyserka utrzymywała, że został on zlecony przez Międzynarodowy Komitet Olimpijski.

Olimpiada została wydana w trzech wersjach: niemieckiej, francuskiej i angielskiej, pomiędzy którymi istnieją drobne różnice, w długości i kolejności poszczególnych scen. O ile pierwsza część została zrealizowana z myślą o widzach niemieckich, o tyle druga adresowana była głównie na rynek zagraniczny.

Zwyczajem Riefenstahl było ponowne montowanie filmu przed nowym wydaniem każdej wersji. Przykładowo w pierwotnej wersji słynna scena skoków do wody trwała cztery minuty, a w późniejszych została skrócona do około 50 sekund.

Po premierze film nie był zbyt często wyświetlany w krajach anglojęzycznych. W 1955 r. Riefenstahl zgodziła się usunąć z niego trzyminutowy materiał filmowy z Hitlerem, by mógł on być wyświetlany w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Nowym Jorku. Ta sama wersja była też emitowana w zachodnioniemieckiej telewizji i w kinach na całym świecie.

Przyjęcie filmu

Uroczysta premiera Olimpiady odbyła się 20 kwietnia 1938 r., w dniu czterdziestych dziewiątych urodzin Hitlera. Film odniósł wielki sukces w Niemczech, a na świecie był przyjmowany z entuzjazmem i uznaniem. The Daily Telegraph stwierdził, że film jest „technicznie nawet bardziej olśniewający” niż Triumf woli. Z kolei The Times napisał o nim, że jest „wizualnie zachwycający”, a kilka scen nazwał tak niezwykłymi, że aż abstrakcyjnymi. Dzięki temu obrazowi reżyserka znalazła się u szczytu kariery, a Międzynarodowy Komitet Olimpijski nagrodził ją złotym medalem.

Kilka miesięcy po premierze w Europie Riefenstahl przybyła do USA, żeby rozreklamować film, jednak nie była tam już witana z takim zachwytem. Nowojorskie gazety pisały o niej jako reprezentantce nazistowskiego reżimu. Reżyserka przyjechała do Nowego Jorku pięć dni przed Nocą kryształową, jednak kiedy wiadomość o tym wydarzeniu dotarła do Ameryki, Riefenstahl utrzymywała, że Hitler jest niewinny. To wydarzenie praktycznie zakończyło jej podróż po Stanach, a widzowie i środowiska twórców zbojkotowały film. Jeszcze w 1937 r. dziennikarzowi Detroit News powiedziała: „Dla mnie Hitler jest największym człowiekiem, jaki kiedykolwiek żył. On naprawdę jest bez skazy, tak prosty, a jednocześnie pełen męskiej siły”.

Zobacz też

• Letnie Igrzyska Olimpijskie 1936

Linki zewnętrzne

• Olimpiada, część 1. Teil – Fest der Völker w bazie IMDb (ang.)
• Olimpiada, część 2. Teil – Fest der Schönheit w bazie IMDb (ang.)
• Olimpiada, część 1. Teil – Fest der Völker w bazie Filmweb
• Olimpiada, część 2. Teil – Fest der Schönheit w bazie Filmweb
• Olimpiada w bazie AllMovie