Narodziny narodu
| |
| Gatunek | |
|---|---|
| Data premiery | |
| Kraj produkcji | |
| Język | |
| Czas trwania |
190 min (czas oryginalny, według ówczesnych projektorów) |
| Reżyseria | |
| Scenariusz |
Frank E. Woods |
| Główne role |
Lillian Gish |
| Muzyka |
Joseph Carl Breil |
| Zdjęcia | |
| Scenografia |
D.W. Griffith |
| Kostiumy |
Robert Goldstein |
| Montaż |
D.W. Griffith |
| Produkcja |
D.W. Griffith |
| Wytwórnia | |
| Dystrybucja |
Epoch Producing Corp. |
| Budżet |
110 000 USD |
| Przychody brutto |
50 000 000 USD |
Narodziny narodu (tytuł oryginalny The Birth of a Nation) – amerykański film niemy z 1915 roku w reżyserii D.W. Griffitha. Narodziny narodu są adaptacją filmową powieści Thomasa F. Dixona Juniora, osadzoną treściowo w czasach wojny secesyjnej. Głównymi bohaterami utworu są dwie rodziny: Stonemanowie oraz Cameronowie, które po wybuchu wojny stanęły po przeciwnych stronach barykady. W obliczu coraz odważniej występujących Afroamerykanów oba rody zakładają Ku Klux Klan[a]; ostatecznie po ustaniu wojny konflikt się kończy, a zaprzyjaźnione rodziny jednoczą się ponownie, co stanowi zapowiedź narodzin narodu amerykańskiego[1].
Zrealizowany kosztem 110 000 dolarów (około 1 500 000 dolarów według cen z 2013 roku[b]) film był pionierskim osiągnięciem kina. Reżyser w Narodzinach narodu kładł szczególny nacisk na rolę montażu w dramatyzowaniu akcji. Ruch kamery uległ dynamizacji; sceny były kręcone z kilku ustawień kamery. Griffith zerwał z klasyczną zasadą trzech jedności, zastosował też trzy kulminacje dramaturgiczne wpływające na akcję filmu, przy czym ostatnia z nich (odsiecz Ku Klux Klanu wobec ataku Afroamerykanów na posiadłość Cameronów) wprowadzała technikę montażu równoległego. Sekwencje były rozdzielane poprzez ściemnianie, rozjaśnienie i użycie efektu przesłony[1][2].
Narodziny narodu początkowo miały być wydane pod nazwą Człowiek klanu, jednak ta pierwsza wersja spotkała się z burzliwą reakcją publiczności. Okrojona wersja pod obecną nazwą również była krytykowana; reżyserowi zarzucano rasistowskie poglądy, gloryfikowanie Ku Klux Klanu oraz przedstawianie Afroamerykanów w negatywnym świetle[1][2]. W odpowiedzi na krytykę Griffith stworzył film Nietolerancja. Pomimo zarzucanej mu szowinistycznej wymowy Narodziny narodu posiadają opinię najbardziej wpływowego dzieła w dziejach kinematografii[2]. Ze względu na zastosowanie pionierskich technik kinematograficznych użytych po raz pierwszy w tym filmie, w 1992 roku dzieło Griffitha zostało umieszczone w amerykańskim National Film Registry jako warte zachowania, pomimo zawartego w nim rasizmu i złego wpływu. Ponieważ film przyczynił się do odrodzenia Ku Klux Klanu, uznano, że „jest częścią historii narodu od której nie można uciec”[3].
Obsada
[edytuj | edytuj kod]Lista opracowana na podstawie źródła[4].
- Lillian Gish – Elsie Stoneman
- Henry B. Walthall – pułkownik Ben Cameron
- Mae Marsh – Flora Cameron
- Ralph Lewis – senator Austin Stoneman
- Miriam Cooper – Margaret Cameron
- Elmer Clifton – kapitan Phil Stoneman
- Spottiswoode Aitken – dr Cameron
- Josephine Crowell – pani Cameron
- George Siegmann – gubernator Silas Lynch
- Mary Alden – Lydia Brown
- Jennie Lee – Cindy
- Robert Harron – Tod Stoneman
- George Beranger – Wade Cameron
- Maxfield Stanley – Duke Cameron
- Walter Long – Gus
- Wallace Reid – kowal Jeff
- Donald Crisp – gen. Ulysses S. Grant
- Howard Gaye – gen. Robert E. Lee
- Joseph Henabery – prezydent Abraham Lincoln
- Raoul Walsh – John Wilkes Booth
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Pochodzenie klanu w filmie nie ma niczego wspólnego z rzeczywistością, gdyż organizacja miała innych założycieli.
- ↑ Obliczono na podstawie następującego źródła: Consumer Price Index (Estimate) 1800-. The Federal Reserve Bank of Minneapolis. [dostęp 2013-03-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-08-13)]. (ang.). Metoda obliczania: budżet z 1915 roku * (CPI z 2013 roku / CPI z 1915 roku).
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- Lista stu najlepszych amerykańskich filmów według AFI
- Narodziny narodu – amerykański film z 2016 roku
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Garbicz i Klinowski 1981 ↓, s. 34.
- ↑ a b c Wojnicka i Katafiasz 2005 ↓, s. 202–203.
- ↑ William Grimes: An Effort To Classify A Racist Classic. The New York Times, 1994-04-27. [dostęp 2013-03-14]. (ang.).
- ↑ Garbicz i Klinowski 1981 ↓, s. 33.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Adam Garbicz, Jacek Klinowski: Kino, wehikuł magiczny. Przewodnik osiągnięć filmu fabularnego. T. 1: Podróż pierwsza 1913–1949. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1981. ISBN 83-08-00298-6.
- Joanna Wojnicka, Olga Katafiasz: Słownik wiedzy o filmie. Bielsko-Biała: Park, 2005. ISBN 83-7266-325-4.
- Krzysztof Kasiński (2020), Birth of a Nation – the Dixon-Griffith quest for the Southern cause, w: Paweł Kaptur, Agnieszka Szwach, ed., “Confluences of Literature, History and Cinema”, Wydawnictwo UJK: Kielce, ISBN 978-83-7133-894-6.
- Krzysztof Kasiński (2019), Raj utracony – Amerykańskie Południe w trylogii rekonstrukcyjnej Thomasa Dixona, w: Iwona Mityk, „W kręgu zagadnień literatury powszechnej”, Wydawnictwo Muzeum Narodowego w Kielcach: Kielce, 75-96, ISBN 978-83-62068-55-5.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Narodziny narodu w bazie IMDb (ang.)
- Narodziny narodu w bazie Filmweb