Przejdź do zawartości

Konwalijka

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Konwalijka
Ilustracja
Kwitnąca konwalijka dwulistna
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

szparagowce

Rodzina

szparagowate

Rodzaj

konwalijka

Nazwa systematyczna
Maianthemum F. H. Wigg.
Prim. Fl. Hols. 14. 29 Mar 1780
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Konwalijka (Maianthemum F.H. Wigg.) – rodzaj roślin należący do rodziny szparagowatych (Asparagaceae) według APweb. Należy tu 39 gatunków[3] występujących głównie w Ameryce Północnej i Środkowej oraz we wschodniej Azji sięgając do Himalajów, poza tym w północnej i środkowej Europie[4][5]. Jedynym przedstawicielem we florze Polski[6] i zarazem gatunkiem typowym jest konwalijka dwulistna M. bifolium[7].

Niektóre gatunki uprawiane są jako ozdobne, zwłaszcza konwalijka dwulistna, majówka groniasta M. racemosum i majówka gwiazdkowata M. stellatum. Poza tym dwa ostatnie z wymienionych gatunków wykorzystywane są jako lecznicze. Owoce majówki groniastej są też jadalne[8].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Maianthemum racemosum
Maianthemum japonicum
Pokrój
Byliny kłączowe. Łodyga prosto wzniesiona lub łukowata, nierozgałęziona. Osiąga od 10 do 125 cm wysokości[5][4].
Liście
Skrętoległe w liczbie od 2 do 15, siedzące i ogonkowe, zwykle eliptyczne i jajowate. Nasada blaszki zaokrąglona lub sercowata. Brzeg blaszki płaski lub podwinięty, całobrzegi lub ząbkowany, szczyt blaszki zaostrzony lub tępy. U niektórych gatunków liść odziomkowy szybko zasycha[5][4].
Kwiaty
Zebrane w liczbie od 5 do 250 w groniasty lub wiechowaty kwiatostan na szczycie pędu. Kwiaty są drobne, obupłciowe lub rzadziej jednopłciowe (u roślin dwupiennych). Listki okwiatu 4 lub 6 w dwóch okółkach, wolne lub u nasady zrastające się, rzadko zrośnięte w rurkę. Białe, równej długości (0,5 do 5 mm). Pręcików 4 lub 6, zrośnięte u nasady z listkami okwiatu. Nitki pręcików nitkowate. Zalążnia z 2 lub 3 komorami, w każdej z 2 lub 3 zalążkami. Słupek górny, kolumnowy, krótki (do 1,5 mm). Znamię całe lub podzielone na 2–3 płaty o średnicy poniżej 1 mm[5][4].
Owoce
Kuliste jagody zawierające 2–3 owalne lub kuliste nasiona. Dojrzałe owoce są czerwone o średnicy 4–12 mm[5][4].

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]

Ze względu na zagnieżdżenie przedstawicieli rodzaju Maianthemum sensu stricto w obrębie tradycyjnie wyróżnianego rodzaju Smilacina – oba te rodzaje są łączone w jeden pod nazwą Maianthemum[3][9].

Pozycja rodzaju według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)

Klad okrytonasienne, klad jednoliścienne (monocots), rząd szparagowce (Asparagales), rodzina szparagowate (Asparagaceae), podrodzina Nolinoideae Burnett. Wcześniej w systemie APG II (2003) i systemie APG I (1998) konwalijka klasyfikowana była do rodziny myszopłochowatych (Ruscaceae) i plemienia Convallarieae[2].

Pozycja w systemie Reveala (1994–1999)

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa jednoliścienne (Liliopsida Brongn.), podklasa liliowe (Liliidae J.H. Schaffn.), nadrząd Lilianae Takht. rząd szparagowce (Asparagales Bromhead), rodzina konwaliowate (Convallariaceae Horan.), plemię Maianthemeae Dumort., rodzaj konwalijka (Maianthemum F. H. Wigg.)[10].

Wykaz gatunków[3]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-12] (ang.).
  3. ↑ a b c d Maianthemum F.H.Wigg.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-11-14].
  4. ↑ a b c d e James V. LaFrankie: Maianthemum. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2010-09-26]. (ang.).
  5. ↑ a b c d e Chen Xinqi, Shoichi Kawano: Maianthemum. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2010-09-26]. (ang.).
  6. ↑ Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 113, ISBN 978-83-62975-45-7.
  7. ↑ Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-01-30].
  8. ↑ David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 554-555, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
  9. ↑ Ying Meng i inni, Phylogeny and biogeographic diversification of Maianthemum (Ruscaceae: Polygonatae), „Molecular Phylogenetics and Evolution”, 49 (2), 2008, s. 424–434, DOI: 10.1016/j.ympev.2008.07.017 [dostęp 2021-11-14] (ang.).
  10. ↑ Crescent Bloom: Systematyka rodzaju Maianthemum. The Compleat Botanica. [dostęp 2009-01-30]. (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Konwalijka&oldid=70133448”