Kalendarium historii Litwy

Plemiona bałtyjskie około roku 1200

Wojciech Gerson, Kiejstut i Witold więźniami Jagiełły

Bitwa nad Worsklą

Flaga Rzeczypospolitej Obojga Narodów

Emilia Plater na czele kosynierów w 1831, obraz Jana Rosena

Granice Litewsko-Białoruskiej Socjalistycznej Republiki Rad

Godło Litewskiej SRR

Wydarzenia styczniowe 1991

Obchody stulecia odzyskania niepodległości

Kalendarium historii Litwy – uporządkowany chronologicznie, począwszy od czasów najdawniejszych aż do współczesności, wykaz dat i wydarzeń z historii Litwy.

Czasy najdawniejsze

• I tys. p.n.e. – ziemie litewskie zostały zasiedlone przez indoeuropejskie plemiona Bałtów.
• 1009 – na ziemiach litewskich zginęli św. Bruno z Kwerfurtu i 18 innych misjonarzy podczas chrystianizacji Litwinów.

Średniowiecze

• XIII w. – Mendog zjednoczył małe państwa plemienne.
• 1251–1253 – próba chrystianizacja Litwy przez Mendoga, zakończona śmiercią króla i rozpadem państwa.
• 1316–1341 – panowanie Giedymina. Ponowne zjednoczenie państwa litewskiego i początek jego mocarstwowej pozycji.
• 1345–1377 – panowanie Olgierda.
• 1348 – litewska klęska nad Strawą, skutkująca dominacją Zakonu Krzyżackiego w Prusach.
• 1381–1384 – litewska wojna domowa między Witoldem, a Jagiełłą.
• 1385 – Władysław Jagiełło zawarł z Polską unię w Krewie.
• 1386 – koronacja Władysława Jagiełły na króla Polski.
• 1387 – początek chrztu Litwy.
• 1389–1392 – litewska wojna domowa między Witoldem, a Jagiełłą, powiązana z interwencją krzyżacką.
• 1399 – bitwa nad Worsklą, upadek koncepcji wzmocnienia się Witolda ziemiami Złotej Ordy.
• 1401 – unia wileńsko-radomska.
• 1410 – wojska polsko-litewskie pokonały wojska Krzyżaków pod Grunwaldem.
• 1413 – unia w Horodle.
• 1422 – początek nieudanej interwencji Zygmunta Korybutowicza w Czechach, mającej zapewnić koronę tego państwa Witoldowi.
• 1430 – nieudana próba koronacji Witolda i jego śmierć.
• 1432–1439 – litewska wojna domowa między Świdrygiełłą, a Zygmuntem Kiejstutowiczem.
• 1440–1447 – samodzielne panowanie na Litwie Kazimierza Jagiellończyka, oznaczające tymczasowe zerwanie unii z Polską.

Nowożytność

• 1494–1522 – okres walk z Rosją, w wyniku których Litwa utraciła Smoleńszczyznę, Siewierszczyznę i Kursk.
• 1569 – w wyniku unii lubelskiej Polska i Litwa połączyły się w jeden kraj (Rzeczpospolita Obojga Narodów).
• 1697 – zrównano prawa Korony i Litwy.
• 3 maja 1791 – uchwalona Konstytucja zniosła odrębność władz centralnych Wielkiego Księstwa Litewskiego.
• 1772/1793/1795 – ziemie litewskie położone na lewym brzegu Niemna weszły w skład Prus, a reszta Litwy znalazła się w zaborze rosyjskim.

Okres zaborów

• 1807 – lewobrzeżne ziemie litewskie przyłączono do Księstwa Warszawskiego.
• 1815 – lewobrzeżne ziemie litewskie przyłączono do Królestwa Polskiego.
• 1830–1831 – do powstania listopadowego dołączyli litewscy chłopi i szlachcice.
• 1861 – władze rosyjskie zniosły poddaństwo chłopów na Litwie.
• lata 80. XIX w. – wyłoniły się zorganizowane ruchy niepodległościowe.
• grudzień 1905 – na tzw. sejmie litewskim w Wilnie wysunięto żądanie autonomii dla Litwy.
• 1915 – początek niemieckiej okupacji.
• 1917 – powstała rada narodowa Taryba.
• luty 1918 – Litwa proklamowała niepodległość.

Okres międzywojenny

• 1919 – bolszewicy tworzą Litewsko-Białoruską Republikę Radziecką.
• marzec 1919 – wojska litewskie i niemieckie przeciwstawiły się oddziałom armii radzieckiej.
• kwiecień 1919 – wojska polskie wkroczyły na Litwę, obalając rządy komunistyczne.
• 1920 – w wyniku wojny polsko-bolszewickiej Rosja Radziecka przekazała Litwie Wilno.
• 12 października 1920 – Wileńszczyzna została zajęta przez generała Lucjana Żeligowskiego – utworzenie Litwy Środkowej.
• 1920 – przeprowadzono reformę rolną.
• luty 1922 – przyłączono Wileńszczyznę do Polski.
• 1926 – w wyniku zamachu stanu władzę objął Antanas Smetona.
• 1939 – Litwa znalazła się w radzieckiej strefie wpływów.
• czerwiec 1940 – na mocy paktu Ribbentrop-Mołotow Związek Radziecki podbił Litwę.
• 21 sierpnia 1940 – proklamowano Litewską SRR.

II wojna światowa i okres zimnej wojny

• 1941–1945 – okupacja niemiecka.
• 1941–1944 – okres mordowania litewskich Żydów i polskich partyzantów z AK przez litewskich nacjonalistów współpracujących z Niemcami.
• 1945 – Związek Radziecki ponownie zajął Litwę.
• 1948–1950 – przeprowadzono kolektywizację rolnictwa na Litwie.
• lata 80. XX w. – początek ruchów niepodległościowych na Litwie.
• czerwiec 1988 – powstał Sąjūdis (Litewski Ruch na rzecz Przebudowy).
• 11 marca 1990 – Litwa jednostronnie wystąpiła z ZSRR, stając się niepodległym krajem.

Czasy najnowsze

• marzec–lipiec 1990 – blokada ekonomiczna Litwy.
• 1990 – wybory parlamentarne wygrał Sąjūdis.
• styczeń 1991 – sowiecki desant opanował ważniejsze budynki na Litwie, zabijając 13 cywilów.
• wrzesień 1991 – deklaracja niepodległości została uznana przez ZSRR i państwa Zachodu.
• luty 1992 – prezydent Vytautas Landsbergis zażądał wycofania wojsk rosyjskich z obwodu królewieckiego.
• 1992 – uchwalono konstytucję.
• 1993 – ostatnie jednostki wojska rosyjskiego opuściły Litwę.
• 1993 – prezydentem został Algirdas Brazauskas.
• 1998 – prezydentem został Valdas Adamkus.
• 2003 – prezydentem został Rolandas Paksas.
• 6 kwietnia 2004 – w wyniku ujawnienia skandalu politycznego sejm usunął Paksasa z urzędu.
• 6 kwietnia 2004 – obowiązki prezydenta przejął Artūras Paulauskas.
• 1 maja 2004 – Litwa dołączyła do Unii Europejskiej.
• 12 lipca 2004 – Valdas Adamkus został zaprzysiężony na prezydenta Litwy.
• 31 grudnia 2008 – zainaugurowano uroczystości Tysiąclecia Litwy.
• 17 maja 2009 – prezydentem Litwy została Dalia Grybauskaitė.
• 12 lipca 2014 – Dalia Grybauskaitė została po raz drugi zaprzysiężona na prezydenta Litwy.
• 1 stycznia 2015 – Litwa wstąpiła do strefy euro.
• 12 lipca 2019 – prezydentem został Gitanas Nausėda.