Przejdź do zawartości

Christopher Plummer

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Christopher Plummer
Ilustracja
Christopher Plummer (2014)
Imię i nazwisko

Arthur Christopher Orme Plummer

Data i miejsce urodzenia

13 grudnia 1929
Toronto

Data i miejsce śmierci

5 lutego 2021
Weston

Zawód

aktor, producent filmowy

Współmałżonek

Tammy Grimes
(1956–1960; rozwód)
Patricia Lewis
(1962–1967; rozwód)
Elaine Taylor
(1970–2021; jego śmierć)

Lata aktywności

1946–2021

Odznaczenia
Order Kanady – Towarzysz (Companion)
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Christopher Plummer, właśc. Arthur Christopher Orme Plummer[1] (ur. 13 grudnia 1929 w Toronto, zm. 5 lutego 2021 w Weston) – kanadyjski aktor teatralny, filmowy i głosowy, którego kariera trwała sześć dekad, poczynając od debiutu filmowego w dramacie Sidneya Lumeta Zostać gwiazdą (Stage Struck, 1958)[2].

Zdobywca potrójnej korony aktorstwa: Oscara, dwóch nagród Emmy i dwóch nagród Tony. Ponadto laureat Nagrody Genie, Złotego Globu, Nagrody Gildii Aktorów Ekranowych i Nagrody Brytyjskiej Akademii Filmowej[3]. Otrzymał Oscara dla najlepszego aktora drugoplanowego w wieku 82 lat za występ w tragikomedii romantycznej Debiutanci (Beginners, 2010), stając się najstarszym aktorem, który zdobył nagrodę aktorską[4]. Odznaczony Orderem Kanady.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Wczesne lata

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w Toronto w Ontario jako syn Isabelli Mary (z domu Abbott) i Johna Orme’a Plummera[5]. Jego ojciec sprzedawał akcje i papiery wartościowe, a matka była sekretarką dziekana nauk na Uniwersytecie McGill i wnuczką kanadyjskiego premiera Sir Johna Abbotta[6]. Plummer był także drugim kuzynem brytyjskiego aktora Nigela Bruce’a[6], znanego z roli Doktora Watsona w filmie Sherlock Holmes u boku Basila Rathbone’a.

Rodzice Plummera rozwiedli się wkrótce po jego urodzeniu, a on został wychowany głównie przez matkę w domu rodzinnym Abbott w Senneville, Quebec, w regionie Montreal. Biegle mówił po angielsku i francusku. Jako uczeń rozpoczął studia pianistyczne, ale w młodym wieku rozwinął miłość do teatru i zaczął występować, gdy uczęszczał do High School of Montreal[7]. Po obejrzeniu filmu Laurence’a Oliviera Henryk V (1944) zdecydował, że zostanie aktorem. Uczył się podstaw aktorstwa w Montreal Repertory Theatre, gdzie grał także William Shatner[8].

Kariera teatralna

[edytuj | edytuj kod]

W 1946 zwrócił uwagę krytyka teatralnego „Montreal Gazette” Herberta Whittakera, gdy wcielił się w rolę Pana Darcy’ego w montrealskiej produkcji Duma i uprzedzenie autorstwa Jane Austen. Whittaker był również amatorskim dyrektorem teatralnym montrealskiego teatru Repertory, a w wieku 18 lat obsadził Plummera jako Edypa w sztuce Jeana Cocteau La Machine infernale[9]. Legendarna aktorka i reżyserka Eva Le Gallienne sprowadziła go do Nowego Jorku, gdzie w 1954 trafił na Broadway u boku Mary Astor jako George Phillips w przedstawieniu The Starcross Story, które zeszło z afisza tego samego wieczoru. Następnie grał w głośnych inscenizacjach na Broadwayu, w Kanadzie i na londyńskim West Endzie[10]. Zdobył dwie prestiżowe nagrody teatralne Tony Award: w 1974 jako Cyrano de Bergerac (nagroda Drama Desk 1973) w musicalu Anthony’ego Burgessa Cyrano i w 1997 za postać Johna Barrymore w spektaklu Barrymore[11].

Kariera filmowa

[edytuj | edytuj kod]

Zadebiutował na ekranie w roli Joego Sheridana w melodramacie Sidneya Lumeta Zostać gwiazdą (Stage Struck, 1958)[12] u boku Henry’ego Fondy. W melodramacie Nicholasa Raya Wiatr nad Everglades (Wind Across the Everglades, 1958) z Burlem Ivesem zagrał główną rolę konserwatora zabytków Walta Murdocka, który przybywa na Florydę w nadziei na egzekwowanie prawa ochrony. W 1959 był nominowany do nagrody Emmy jako Kenneth Boyd w spektaklu telewizyjnym NBC Little Moon of Alban (1958) z Julie Harris. Rola tytułowego duńskiego księcia w telewizyjnej wersji Hamleta – Hamlet at Elsinore (1964) przyniosła mu drugą nominację do nagrody Emmy[13]. Grał rzymskiego cesarza Kommodusa w Upadku Cesarstwa Rzymskiego (1964) Anthony’ego Manna i wiele ważnych postaci historycznych, w tym kapitana Georga von Trappa w musicalu Roberta Wise’a Dźwięki muzyki (1965) z Julie Andrews, 1. księcia Wellington w Waterloo (Ватерлоо, 1970) Siergieja Bondarczuka, Rudyarda Kiplinga w Człowieku, który chciał być królem (1975) Johna Hustona[14]. W brytyjsko-amerykańskim epickim dramacie historycznym Królewskie polowanie na słońce (The Royal Hunt of the Sun, 1969) opartym na sztuce Petera Shaffera wystąpił jako przywódca Inków Atahualpa[15].

Christopher Plummer (1964)

Plummer zdobył dwie nagrody Emmy: za kreację Roscoe Heywarda w miniserialu NBC Kantory walutowe (Arthur Hailey's the Moneychangers, 1976) na podstawie powieści Arthura Haileya w reżyserii Borisa Sagala i narrację serialu animowanego ABC Nowe przygody Madeline (The New Adventures of Madeline, 1995) opartego na popularnej serii książek dla dzieci. W 1980 został uhonorowany Nagrodą Genie za rolę Sherlocka Holmesa w brytyjsko-kanadyjskim filmie kryminalnym Boba Clarka Morderstwo na zamówienie (Murder by Decree, 1979). Był ponownie nominowany do Emmy jako arcybiskup Vittorio Contini-Verchese w miniserialu ABC Ptaki ciernistych krzewów (The Thorn Birds, 1983)[16].

Wystąpił w roli Mike’a Wallace’a w Informatorze (Insider, 1999) Michaela Manna, Lwa Tołstoja w Ostatniej stacji (2009). Pierwszą nominację do Oscara dla najlepszego aktora drugoplanowego zdobył dopiero w 2010 mając 80 lat za rolę Lwa Tołstoja w melodramacie biograficznym Ostatnia stacja (The Last Station, 2009), jednak Amerykańska Akademia Sztuki i Wiedzy Filmowej statuetkę przyznała Christophowi Waltzowi. W 2012 w wieku 82 lat Plummer został najstarszym zwycięzcą Oscara w historii za drugoplanową rolę Hala Fieldsa, 75-letniego ojca, który przyznaje się swojemu synowi (Ewan McGregor) do homoseksualizmu w tragikomedii romantycznej Debiutanci (Beginners, 2010)[17]. W Ostatnim pocałunku cesarza (The Exception, 2016) zagrał Kaisera Wilhelma II. W wieku 88 lat zdobył nominację do nagrody Oscara dla najlepszego aktora drugoplanowego, Nagrody Brytyjskiej Akademii Filmowej dla najlepszego aktora drugoplanowego i Złotego Globu dla najlepszego aktora drugoplanowego za rolę J. Paula Getty’ego we Wszystkich pieniądzach świata (All the Money in the World, 2017) Ridleya Scotta, co czyni go najstarszą osobą nominowaną w kategorii aktorskiej[18].

Życie prywatne

[edytuj | edytuj kod]

Był trzykrotnie żonaty. 19 sierpnia 1956 poślubił amerykańską aktorkę i piosenkarkę Tammy Grimes, z którą miał córkę Amandę Michael (ur. 23 marca 1957). 2 września 1960 doszło do rozwodu. 4 maja 1962 ożenił się z Patricią Lewis, z którą się rozwiódł 10 stycznia 1967. Od 2 października 1970 do jego śmierci trzecią żoną była Elaine Taylor.

Śmierć

[edytuj | edytuj kod]

Zmarł 5 lutego 2021 w wieku 91 lat w swoim domu w Weston, Connecticut, w następstwie komplikacji po upadku[19].

Filmografia

[edytuj | edytuj kod]

Nagrody

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Personalidade: Christopher Plummer (Canadá). InterFilmes.com. [dostęp 2012-01-16]. (port.).
  2. ↑ Christopher Plummer. Listal. [dostęp 2012-01-16]. (ang.).
  3. ↑ Christopher Plummer Awards. AllMovie. [dostęp 2021-02-06]. (ang.).
  4. ↑ Christopher Plummer: After 81 Years, A „Beginner” [online], NPR [dostęp 2019-11-18] [zarchiwizowane z adresu 2019-11-18] (ang.).
  5. ↑ Christopher Plummer Biography (1929?-). Film Reference. [dostęp 2012-01-16]. (ang.).
  6. ↑ a b Christopher Plummer – What Nationality Ancestry Race. Ethnicity of Celebs. [dostęp 2021-02-06]. (ang.).
  7. ↑ Christopher Plummer Pictures. FanPix.Net. [dostęp 2019-11-18]. (ang.).
  8. ↑ Christopher Plummer. The Canadian Encyclopedia. [dostęp 2021-02-06]. (ang.).
  9. ↑ Gaetan Charlebois, Anne Nothof: Christopher Plummer. Canadian Theatre Encyclopedia. [dostęp 2021-02-06]. (ang.).
  10. ↑ Christopher Plummer. ČSFD.cz. [dostęp 2019-11-18]. (cz.).
  11. ↑ Christopher Plummer. Internet Broadway Database. [dostęp 2021-02-06]. (ang.).
  12. ↑ Hal Erickson: Christopher Plummer Biography. AllMovie. [dostęp 2021-02-06]. (ang.).
  13. ↑ Christopher Plummer Awards. FamousFix. [dostęp 2022-03-25]. (ang.).
  14. ↑ Christopher Plummer (13 de Dezembro de 1929). Filmow. [dostęp 2019-11-18]. (port.).
  15. ↑ „Ekran”, Syn Słońca, Nr 20/1969-05-18
  16. ↑ Christopher Plummer Biography. TV.com. [dostęp 2021-02-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-30)]. (ang.).
  17. ↑ Bruce Weber: Christopher Plummer, Actor From Shakespeare to ‘The Sound of Music,’ Dies at 91. „The New York Times”. [dostęp 2021-02-06]. (ang.).
  18. ↑ Andrew Pulver: Christopher Plummer, Sound of Music star and oldest actor to win an Oscar, dies aged 91. „The Guardian”. [dostęp 2021-02-06]. (ang.).
  19. ↑ Christopher Plummer, Sound of Music star and oldest actor to win an Oscar, dead at 91. cbc.ca, 5 lutego 2021. [dostęp 2021-02-06]. (ang.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Drama League Award za wybitny występ
Laureaci potrójnej korony aktorstwa (Oscara, Emmy i Tony)
Nagroda Akademii Filmowej dla najlepszego aktora drugoplanowego
1936–1939
1940–1959
1960–1979
1980–1999
2000–2019
2020–2039
Złoty Glob dla najlepszego aktora drugoplanowego
1940–1959
1960–1979
1980–1999
2000–2019
2020–2039

Nagroda BAFTA dla najlepszego aktora drugoplanowego
1968–1979
1980–1989
1990–1999
2000–2009
2010–2019
2020–2029
Nagroda Gildii Aktorów Ekranowych za wybitny występ aktora w roli drugoplanowej
1994-1999
2000-2009
2010-2019
2020-2029
Nagroda National Board of Review dla najlepszego aktora drugoplanowego
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Christopher_Plummer&oldid=75544968”