Argowia

Argowia

Kanton Aargau

kanton
Herb flaga Argowii↗
Państwo	Szwajcaria
Siedziba	Aarau
Data powstania	1803
Kod ISO 3166-2	CH-AG
Powierzchnia	1403,80 km²
Populacja (31 grudnia 2022) • liczba ludności	711 232
• gęstość	507 os./km²
Tablice rejestracyjne	AG
Języki urzędowe	niemiecki
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba okręgów	11
Liczba gmin	197
Położenie na mapie Szwajcarii
Strona internetowa

Argowia (niem. Aargau, fr. Argovie, wł. Argovia, retorom. Argovia) – kanton w północnej Szwajcarii, na Wyżynie Szwajcarskiej, w górach Jura. Siedziba kantonu znajduje się w mieście Aarau. 31 grudnia 2022 kanton liczył 711 232 mieszkańców

Na terenie kantonu występują złoża soli. Ziemie są urodzajne.

Podział administracyjny

Kanton dzieli się na jedenaście okręgów (Bezirk), w skład których wchodzi łącznie 197 gmin (Einwohnergemeinde):

• Aarau
• Baden
• Bremgarten
• Brugg
• Kulm
• Laufenburg
• Lenzburg
• Muri
• Rheinfelden
• Zofingen
• Zurzach

Historia

Kanton w średniowieczu należał do Habsburgów. W 1415 opanowany przez Związek Szwajcarski, podzielony pomiędzy inne kantony. Samodzielnym kantonem został dzięki Napoleonowi w 1803. W 1841 katolicy wywołali nieudane powstanie przeciwko protestantom; od tego czasu kanton wyróżniał się swym antyklerykalizmem. Od 23 kwietnia 1885 ustrój czysto demokratyczny. W początkach XX wieku gospodarka opierała się na produkcji owoców, wina, hodowli bydła. Na Renie rozwijało się rybołówstwo. Rozwinięty był przemysł włókienniczy (bawełniany, jedwabniczy, hafciarski) i spożywczy (tytoniowy). Dużą rolę komunikacyjną odgrywała żegluga śródlądowa na Renie i Aare. W 1920 r. liczba ludności kantonu wynosiła 240,8 tys. mieszkańców (128,4 tys. protestantów, 100,4 tys. katolików).

Demografia

Językiem urzędowym kantonu jest język niemiecki. Językami z najwyższym odsetkiem użytkowników są:

• język niemiecki – 87,1%,
• język włoski – 3,3%,
• język serbsko-chorwacki – 1,9%.

Gospodarka

W kantonie rozwinął się przemysł maszynowy, elektrotechniczny, metalowy, włókienniczy oraz chemiczny.

Zobacz też

• Aargau