Aisai

Aisai
Aisai; 愛西市
	Shahar
	; Bayroq ; Gerb
	35°9′10.0″N 136°43′41.6″E / 35.152778°N 136.728222°E
Mamlakat	Yaponiya
Viloyat	[[Chūbu ; Tōkai]]
Prefektura	Aichi
Maydon	66.70 km2 (25.75 kv mi)
Rasmiy til(lar)i	yapon
Aholisi (2019-yil 1-oktyabr)	61 320 kishi
Zichligi	920 kishi/km2
Vaqt mintaqasi	UTC+9:00
Telefon kodi	0567-26-8111
	Aisai

Aisai (yaponcha: 愛西市 Aisai-shi^?) Yaponiyadagi Aichi prefekturasida joylashgan shahardir. 2019-yil 1-oktyabr holatiga ko‘ra, shahardagi 23451 ta xonadonda 61320 nafar aholi istiqomat qiladi^[1], aholi zichligi — har kvadrat kilometrga 919 nafarni tashkil etadi. Shaharning umumiy maydoni 66,70 kvadrat kilometr (25,75 milya) ga teng. Aisai Jahon sogʻliqni saqlash tashkilotining Sogʻlom shaharlar alyansi (AFHC) aʼzosi hisoblanadi^[2].

Geografiyasi

Aisai uzoq gʻarbiy Aichi prefekturasining qirgʻoq tekisligida joylashgan boʻlib, gʻarbda Gifu prefekturasi bilan chegaradosh. Janubi-gʻarbda Mie prefekturasi bilan ham qisqa chegaraga ega. Shahardan Kiso va Nagara daryolari oqib oʻtadi.

Atrofdagi munitsipalitetlar

Aichi prefekturasi

Mie prefekturasi

Kuvana

Gifu prefekturasi

Kaizu

Iqlimi

Shahar issiq va nam yoz hamda nisbatan yumshoq qish bilan tavsiflangan iqlimga ega (Köppen iqlim tasnifi Cfa). Aisaida oʻrtacha yillik harorat 15.6 °C (60.1 °F) ni tashkil etadi. Yillik oʻrtacha yogʻin miqdori 1,729.9 mm (68.11 in) eng seryogʻin oy sentyabr hisoblanadi. Avgustda eng yuqori harorat 27.7 °C (81.9 °F) atrofida va eng past harorati yanvarda, taxminan 4.2 °C (39.6 °F) boʻladi.

Aisai (1991−2020 oʻrtaha qiymatlar, ekstremallar 1979−hoziga qadar) iqlimi
Koʻrsatkich	Yan	Fev	Mart	Apr	May	Iyun	Iyul	Avg	Sen	Okt	Noy	Dek	Yil
Mutlaq maksimal, °C	17,5	21,1	24,8	29,1	33,6	36,8	39,0	40,3	37,9	31,8	25,2	22,0	40,3
Oʻrtacha maksimal, °C	8,8	9,9	13,8	19,5	24,2	27,4	31,2	33,0	28,9	23,1	17,1	11,3	20,7
Oʻrtacha harorat, °C	4,2	4,9	8,4	13,8	18,8	22,6	26,5	27,7	23,8	17,9	11,8	6,5	15,6
Oʻrtacha minimal, °C	0,2	0,6	3,6	8,7	14,1	18,8	22,9	23,9	20,0	13,7	7,3	2,2	11,3
Mutlaq minimal, °C	−7,8	−8,5	−7,5	−0,8	4,7	12,0	16,2	15,8	10,6	2,0	−1,7	−6	−8,5
Yogʻingarchilik meʼyori, mm	57,2	67,9	122,8	149,3	175,1	213,2	223,5	164,3	244,0	166,6	82,1	64,0	1 729,9
Manba: Yaponiya Meteorologiya Agentligi^[3]^[4]

Demografiyasi

Yaponiya aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra^[5], Aisai aholisi soni soʻnggi 30 yil ichida nisbatan barqaror boʻlgan.

Aholining oʻsishi
Yil	Aholi	±%
1960	38,629	—
1970	48,104	+24.5%
1980	61,337	+27.5%
1990	63,143	+2.9%
2000	65,597	+3.9%
2010	64,981	−0.9%

Tarixi

Edo davri

Edo davrida zamonaviy Aisai hududi Nagoyadagi Ovari Tokugavaning saqlovchilari — Yokoi urugʻi tomonidan nazorat qilingan.

Meidzi davri

Meidzi davrida hudud Kasai tumani va Aichi prefekturasining Kaito tumani ostidagi bir necha qishloqlar tashkil etilgan, keyinchalik ular Taisho davrida Ama tumanini hosil qilgan.

Zamonaviy tarix

Aisai shahri 2005-yil 1-aprelda Saya va Saori shaharlari hamda Hachikai va Tatsuta qishloqlarining qoʻshilishi natijasida barpo etilgan.

Hukumat

Aisai toʻgʻridan-toʻgʻri saylanadigan mer hamda 18 aʼzodan iborat bir palatali shahar qonun chiqaruvchi organi boʻlgan mer-kengash boshqaruv shakliga ega. Shaharda Aichi prefekturasi assambleyasiga bir aʼzoni qoʻshish huquqi mavjud. Milliy siyosat nuqtai nazaridan, shahar Yaponiya Diet quyi palatasining 8-Aichi tumani tarkibiga kiradi.

Iqtisodiyoti

Aisai lotus ildizini ishlab chiqarish bilan ajralib turadi. Boshqa asosiy qishloq xoʻjaligi ekinlariga zanjabil, qulupnay, pomidor kabilar kiradi. Shuningdek, shaharda sake tayyorlash ham rivojlangan.

Taʼlim tizimi

Aisayda shahar hukumati tomonidan boshqariladigan oʻn ikkita davlat boshlangʻich maktabi va sakkizta davlat oʻrta maktabi hamda Aichi prefekturasi taʼlim kengashi tomonidan boshqariladigan ikkita davlat yuqori maktabi faoliyat yuritadi. Shuningdek, ikkita xususiy yuqori maktab mavjud. Prefekturada nogironlar uchun bitta maxsus taʼlim maktabi ham bunyod etilgan.

Transport

Temir yoʻllar

Anʼanaviy chiziqlar

Markaziy Yaponiya temir yoʻl kompaniyasi

Kansai magistral liniyasi : — Eiva -

Meitetsu

Tsushima liniyasi : — Shobata — Fujinami -
Bisai liniyasi :- Saya — Hibino --(Tsushima)-- Machikata --(Inazava)-- Fuchidaka -

Yoʻllar

Tezkor yoʻllar

Higashi-Meyhan tezkor yoʻli

Yaponiya milliy marshruti

Milliy yoʻnalish 1
Milliy yoʻnalish 155

Mahalliy diqqatga sazovor joylar

Aisaydan taniqli odamlar

Katō Takaaki, urushdan oldingi Yaponiya Bosh vaziri
Shoichi Yokoi, yapon imperatorlik armiyasi Guamda topilgan
Daiki Vakamatsu, professional futbolchi
Ryoji Kuribayashi, Hirosima Toyo Carp va 2021-yilgi Markaziy liganing eng yaxshi yangi futbolchisi.