Bukovina

Bucovina / Буковина / Bukovyna die Bukowina ← 1775 – 1918 → Zastava Grb Location of Bukovina Vojvodstva u Bukovini unutar Austro-Ugarske Glavni grad Černivci Jezik/ci Rumunski, Ukrajinski, Nemački, Poljski Vlast Vojna oblast (1775–1787) Vojvodstvo (1787–1849) Krunska zemlja (1849–1918) Historija  - Aneksija severozapadne teritorije Moldavije od strane Habsburške Monarhije Januar, 1775  - Vojvodstvo Bukovina 4. mart 1849.  - Pripojen Rumuniji 28. novembar, 1918 Površina 10.442 km² (4032 sq mi) Danas teritorija od Rumunija Ukrajina

Mapa Bukovine i okruženja (Rumuni podrazumevaju veću teritoriju, obojeno u zeleno)

Karpati u Bukovini.

Bukovina (rum. Bucovina, ukr. Буковина, mađ. Bukovina, nem. Bukowina) je istorijski region koje danas dele Rumunija i Ukrajina.

Svoje zvanično nemačko ime (die Bukowina), dobila je dok je bila pod Austrijskom vladavinom (1775-1918), pod uticajem naziva koji su koristili sloveni (Poljaci, Ukrajinci i ostali) iz tih krajeva za ogromne bukove šume koje su se tamo prostirale.

Bukovina nije nikada ostvarila svoju totalnu autonomiju, kao država, već je uvek kroz istoriju bila u okviru neke druge države.

Istorija

U 5. veku Bukovinom su vladali Avari, pa sve do 7. veka kada su se pojavili Sloveni koji su se tu tada i naselili. Od 9. do 14. veka Bukovina potpada pod vlast Kijevske Rusije koja tada naglo jača. U tom periodu nastaju Galicija i Lodomerija kao regioni u Bukovini.

U periodu od 1349. do 1384. godine severni deo Bukovine potpada pod vlast Kraljevine Poljske a južni deo podpada pod vladavinu Moldavije. U tom periodu se i uzdiže grad Sučava koji i 1388. godine postaje sedište okruga koji je bio pod vladavinom Moldavije.

Između 1385. i 1569. godine vlast nad severnim delom Bukovine naizmenično dele Kraljevina Poljska i Moldavija. U 16. veku, tačnije 1512. godine, Moldavija podpada pod vlast Turaka a istovremeno i celokupna teritorija Bukovine. Severni deo Bukovine se vratio pod Poljsku vlast 1541. godine.

Posle nemilih događaja u Madefalvi, 1764. godine, nekoliko hiljada Sekelja se iseljava iz Erdelja i odlazi prvo u Moldaviju a ubrzo zatim i u Bukovinu gde osnivaju svojih pet sela Andrašfalva, Hadikfalva, Fogadjišten, Ištenšegitš i Jožeffalva. Tokom 19. i 20. veka Sekelji su napustili ta sela, i vratili se u stara staništa ili prešli u novoosnovana kao što su: Skorenovac, Vojlovica i Ivanovo, tokom velike seobe Sekelja u 1883. godini. Od toga doba je i nastao pojam Bukovinski Sekelji.

Tokom 1772. godine došlo je do podele Bukovine između tadašnje Poljske, Austrije i Rusije. Posle pobede Austrije i Rusije protiv Turske, 1775. godine, Austrija dobije i deo Moldavije i samim tim oblast oko Sučave kada Bukovina dobija autonomiju u okviru Austrijske monarhije.

Stanovništvo

Zbog mnogobrojnih istorijskih promena vladara i seoba naroda u Bukovini je stanovništvo veoma šaroliko po nacionalnosti, ali se može reći da na jugu Bukovine većinom žive Rumuni a na severu slovenski narodi (Ukrajinci, Rusi).

Bukovina kao celina

Po popisu iz 1910. godine Bukovina je imala ukupno 800.198 stanovnika i od toga Rusina (Ukrajinci) 38,88 %, Rumuna 34,38 %, Nemaca 21,24%, Jevreja 12,86%, Poljaka 4,55%, Sekelja 1,31%, Slovaka 0,08%, ostalo su bili Rusi, Italijani, Srbi, Hrvati, Turci, Jermeni i Romi.

Po podacima iz popisa u Austro Ugarskoj broj stanovnika po godinama je bio:

Година	Rumuni		Rusini (Ukrajinci)		Ostali
1786	91,823	67,8 %	31,671	23,4 %	12.000	8,8 %
1848	209,293	55,4 %	108,907	28,8 %	59,381	15,8 %
1869	207.000	40,5 %	186.000	36,4 %	118,364	23,1 %
1880	190,005	33,4 %	239,960	42,2 %	138,758	24,4 %
1890	208,301	32,4 %	268,367	41,8 %	165,827	25,8 %
1900	229,018	31,4 %	297,798	40,8 %	203,379	27,8 %
1910	273,254	34,1 %	305,101	38,4 %	216,574	27,2 %

Ukrajinski deo Bukovine

Po popisu iz 1995. godine, procentualni odnos stanovništva u Černivačkoj oblasti bio je sledeći:

• 75% Ukrajinci
• 10% Rumuni
• 9,0% Moldavci
• 6,0% Rusi
• 1,7% Jevreji
• 0,5% Poljaci

Rumunski deo Bukovine

Po popisu iz 1992. godine procentualni odnos stanovništva u oblasti Sučava je bio sledeći:

• 96,6% Rumuni
• 1,4% Ukrajinci
• 0,7% Romi
• 0,3% Nemci
• 0,4% Poljaci
• 0,1% Sekelji (Mađari)

Posleratne podele

Posle Prvog svetskog rata i raspada Austro−Ugarske 1918. godine, Rumuni koji su živeli u Bukovini su izglasali priključenje Rumuniji, ali je severni deo još ostao pod vlašću Ukrajine.

Senžermenskim ugovorom iz 1919. godine ceo južni deo Bukovine potpada pod rumunsku vlast i postaje deo Rumunije.

Posle Drugog svetskog rata mirovnim sporazumom u Parizu, Ukrajina definitivno dobija Oblast Černivci, dok oblast Sučave ostaje Rumunima.

Važniji gradovi

• Na severu: Černivci (ukr. Чернівці, rum. Cernăuţi)
• Na jugu: Sučava (rum. Suceava, ukr. Сучава)

Reference

Bukovina na Wikimedijinoj ostavi

• edited by O. Derhachov (1996). Українська державність у ХХ столітті. (Ukrainian statehood of the twentieth century). Politychna Dumka. 
• [1] (original na nemačkom jeziku - ima još engleska i francuska verzija)
• WorldStatesmen (under Ukraine)
• Dumitru Covălciuc. Românii nord-bucovineni în exilul totalitarismului sovietic
• Victor Bârsan "Masacrul inocenţilor", Bucuresti, 1993, pp.18–19
• Ştefan Purici. Represiunile sovietice... P. 255–258;
• Vasile Ilica. Fântâna Albă: O mărturie de sânge (istorie, amintiri, mărturii). - Oradea: Editura Imprimeriei de Vest, 1999.
• Marian Olaru. Consideraţii preliminare despre demografie si geopolitica pe teritoriul Bucovinei. Analele Bucovinei. Tomul VIII. Partea I. Bucuresti: Editura Academiei Române, 2001
• Ţara fagilor: Almanah cultural-literar al românilor nord-bucovineni. Cernăuţi-Târgu-Mureş, 1994
• Aniţa Nandris-Cudla. Amintiri din viaţă. 20 de ani în Siberia. Humanitas, Bucharest, 2006 (second edition), (rumunski) ISBN 973-50-1159-X
• The Bukovina Society of the Americas
• United States of Greater Austria
• United States of Greater Austria Arhivirano 2007-10-22 na Wayback Machine-u