Azaroaren 14

Azaroaren 14a gregoriotar egutegiaren urteko hirurehun eta hamazortzigarren eguna da, 319.a bisurteetan. 47 egun falta dira urtea amaitzeko.

Jaiotzak Euskal Herrian Pedro Arrupe Jaiotza: Bilbo, 1907 Heriotza: Erroma, 1991ko otsailaren 5a Jean Delay Jaiotza: Baiona, 1907 Heriotza: Parisko 8. barrutia, 1987ko maiatzaren 29a Lorenzo Aguirre Jaiotza: Iruñea, 1884 eta 1884 Heriotza: Madril, 1942ko urriaren 6a Alfontso Irigoien Jaiotza: Bilbo, 1929 Heriotza: Bilbo, 1996ko abenduaren 16a Eskuz gaurkotu + Jaiotza gehiago... Munduan Claude Monet Jaiotza: Paris, 1840 Heriotza: Giverny, 1926ko abenduaren 5a Agustin Hiponakoa Jaiotza: Thagaste (en) , 354 eta 354 Heriotza: Hippo Regius (en) , 430eko abuztuaren 28a Charles III.a Erresuma Batukoa Jaiotza: Buckingham jauregia, 1948 Jawaharlal Nehru Jaiotza: Prayagraj, 1889 Heriotza: New Delhi, 1964ko maiatzaren 27a Eskuz gaurkotu + Jaiotza gehiago... Artikulurik ez duten Azaroaren 14ko jaiotzak Eskuz gaurkotu Heriotzak Euskal Herrian Ignazio Maria Etxaide Jaiotza: Donostia, 1884ko abenduaren 1a Heriotza: Donostia, 1962 Manuel María de Uriarte Zulueta Jaiotza: Bilbo, 1932 Heriotza: Gasteiz, 2013 Marie Clémence Richard Jaiotza: Larraine, 1830eko azaroaren 28a Heriotza: Londres, 1915 Antonio Cavero Jaiotza: Donostia, 1932ko otsailaren 7a Heriotza: Madril, 2013 Eskuz gaurkotu + Heriotza gehiago... Munduan Gottfried Wilhelm Leibniz Jaiotza: Leipzig, 1646ko ekainaren 21a (juliotar egutegia) Heriotza: Hannover, 1716 Q9235 Jaiotza: Stuttgart, 1770eko abuztuaren 27a eta 1770 Heriotza: Berlin, 1831 Jean Paul Jaiotza: Wunsiedel, 1763ko martxoaren 21a Heriotza: Bayreuth, 1825 Manuel de Falla Jaiotza: Cádiz, 1876ko azaroaren 23a Heriotza: Alta Gracia (en) , 1946 Eskuz gaurkotu + Heriotza gehiago... Artikulurik ez duten Azaroaren 14ko heriotzak Booker T. Washington • Theodor Leschetizky • Jacobus Houbraken • Eskuz gaurkotu

Gertaerak Diabetearen Nazioarteko Eguna Enirio-Aralarko Mankomunitatearen lur eremua, Gipuzkoan K. a. 1152 - Ezagutzen den lehen lan greba egin zen antzinako Egipton, Ramses III.aren garaian. Turinen dagoen papiro batean bilduta dago informazio hau. 1409 - Enirio-Aralarko mankomunitatea (kokapena irudian), Euskal Herriko mankomunitaterik zaharrena, sortu zen. 1918 - Txekoslovakiako Errepublika sortu zen, gaur egungo Txekiar Errepublika eta Eslovakia bateratu ondoren. 1975 - Espainiak Mendebaldeko Saharako agintea Marokori eta Mauritaniari laga zien. + Gertaera gehiago... Egutegia << Azaroa >> Al As Az Og Or Lr Ig 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 2024 Aurreko eta hurrengo urteetan 2021: Igandea 2022: Astelehena 2023: Asteartea 2025: Ostirala 2026: Larunbata 2027: Igandea Izendegia Santutegia: Daturik ez (gehitu) Seaska egutegia: Nere, Nerea eta Enea.

Daturen bat falta bada, urtearen lotura jarraitu han sartzeko.

---

Gertaerak

Euskal Herria

• 1409 – Enirio-Aralarko mankomunitatea sortu zen.
• 1833 – Tomas Zumalakarregi Don Carlosen aldeko ejerzitoaren komandante nagusi izendatu zuten Lizarran.
• 1980 – ETAk Vicente Zorita Alonso zibila hil zuen Santurtzin.
• 1980 – Batallon Vasco Español talde terroristak Joakin Antimasbere Eskoz hil zuen Hernanin.
• 2004 – Batasunak Anoetako proposamena aurkezten du Donostiako Anoetako belodromoan.
• 2006 – Eusko Jaurlaritzak Babes Ofizialeko 8 etxebizitza desjabetu zituela jakitera eman zuen, okerreko erabilpenagatik.
• 2007 – Poliziak hiru herriko taberna (Xilko, Kanttu eta Tana herriko tabernak) miatu zituen, Baiona, Ziburu eta Hendaian, Iparralden.
• 2013 – Eusko Legebiltzarrak egutegitik kendu zuen Euskadiren Eguna, EAJ eta EH Bilduren aldeko eta PSE, PP eta UPyDren aurkako bozekin. Bi urtez bakarrik ospatua zen, urriaren 25ean.

Mundua

• K. a. 1152 – Ezagutzen den lehen lan greba egin zen antzinako Egipton, Ramses III.aren garaian. Turinen dagoen papiro batean bilduta dago informazio hau.
• 1524 – 14 Francisco Pizarro konkistadoreak Panama utzi eta Hego Amerikako Ozeano Bareko kostaldetik jaisten hasi zen.
• 1533 – Franzisko Pizarrok gidatuta, konkistatzaile espainiarrrak Cajamarcara (Inka Inperioa) iritsi ziren.
• 1918 – Txekoslovakiako Errepublikaren sorrera.
• 1921 – Espainiako Alderdi Komunistaren sorrera.
• 1940 – Bigarren Mundu Gerran naziek Coventry hiria (Ingalaterra) bonbardatu eta deuseztu zuten.
• 1975 – Espainiak Mendebaldeko Sahara Maroko eta Mauritaniaren eskuetan utzi zuen.
• 1980 – Batallon Vasco Español talde terroristak Esperanza Arana eta Jokin Alfonso Etxeberria hil zituen Caracasen (Venezuela).
• 1982 – Solidarnosc mugimendu poloniarreko Lech Walesa askatu egin zuten, SESBeko mugan 11 hilabete atxilotuta egon ondoren.
• 2006 – Ustelkeri urbanistikoaren aurkako operazioa Marbellan, hamaika pertsona gehiago atxilotu zituzten, horien artean Mayte Zaldivar, Marbellako alkate ohiaren emazte izandakoa.
• 2007 – Frantziako langile publikoen %75a inguruk sindikatuek bultzaturiko grebarekin bat egin zuen, Gobernuak aurkeztutako erretreta erregimen berezien erreformaren aurka. Egun horietan grebak ugariak izan ziren lan sektore desberdinetan.
• 2012 – Europako hainbat herrialdetan greba egin zen krisialdi ekonomikoa dela eta gobernuek aurrera eramaten ari ziren politika ekonomikoaren aurka.
• 2020 – Fronte Polisarioak, aurreko eguneko Marokoko Armadaren interbentzioaren ondoren, hautsitzat jo zuen Marokorekin 1991n sinatu zuten su-etena.

Arte eta kultura

Euskal Herria

• 1997 – Ernesto Telleria euskal zinema zuzendariaren Suerte filma estreinatu zen.
• 2007 – Gontzal Mendibilek sortu eta zuzendutako Arrupe, mi silencio musikala Euskalduna Jauregian aurkeztuko du Pedro Arrupe jaio zela 100 urte betetzen direnean.

Mundua

• 1925 – Irlandako Errepublikan 2RN irrati katea lehenbizikoz aireratu zen.
• 1968 – The Shoes of the Fisherman filma estreinatu zen, Michael Anderson estatubatuar zinema zuzendariak zuzendu eta Laurence Olivier, Anthony Quinn, John Gielgud eta Oskar Werner aktoreek antzeztu zutelarik.
• 2003 – Master and Commander: The Far Side of the World filma esteinatu zen, Peter Weir australiar zinema zuzendariak zuzendu eta Russell Crowe, Paul Bettany, Billy Boyd eta James D'Arcy aktoreek antzeztu zutelarik.
• 2006 – Casino Royale filma estreinatu zen, Martin Campbell zeelandaberriar zinema zuzendariak zuzendu eta Daniel Craig, Eva Green, Mads Mikkelsen, Giancarlo Giannini eta Judi Dench aktoreek antzeztu zutelarik.

Zientzia eta teknologia

Euskal Herria

• 2007 – Mondragon Corporacion Cooperativak lehen euskal industriagunea inauguratu zuen Txinan.

Mundua

• 1924 – Radio Barcelona irrati-katea inauguratu zuten, Europan sortu zen hirugarren irrati-katea izan zen.
• 1969 – NASAk Apollo 12 espazio-ontzia bidali zuen Ilargira. Ilargira bidalitako gizakiek tripulatutako bigarren misioa izan zen.
• 1971 – Mariner 9 espazio-zundak Martera iritsi zen.
• 2003 – 90377 Sedna asteroidea aurkitu zuten.

Kirolak

Euskal Herria

• 2007 – Errealeko Administrazio Kontseiluak dimisioa aurkeztu zuen eta 2008ko urtarrilaren 3rako hauteskundeak egingo ditu.

Mundua

• 2010 – 2010eko 1 Formulako denboraldia: Sebastian Vettel alemaniarra munduko txapeldun eta Red Bull Racing taldea auto eraikitzaile txapelduna.

Jaiotzak

Euskal Herria

• 1728 – Léon Picot de Chemeteau, lapurtar noble eta militarra (h. 1764).
• 1848 – Domingo Elizondo, nafar ongile eta enpresaburua (h. 1929).
• 1854 – Serapio Muxika, gipuzkoar historialaria eta artxibozaina (h. 1941).
• 1884 – Lorenzo Aguirre, espainiar margolari eta polizia, Iruñean (h. 1942).
• 1907 –
  • Pedro Arrupe, Aita Arrupe, Jesusen Konpainiaren 28. Nagusia (h. 1991).
  • Jean Delay, lapurtar psikiatra eta idazlea (h. 1987).
• 1913 – Pilare Alba, Elizondoko eskoletako maistra (h. 2015).
• 1929 – Alfonso Irigoien, bilbotar euskalaria, euskal idazlea, olerkaria, margolaria eta eskultorea (h. 1996).
• 1934 – Alfredo Irusta Irusta, euskal herritar txirrindularia, Ampueron (h. 2018).
• 1937 – Ignacio Barandiaran, gipuzkoar historialaria.
• 1947 – Helena Santesteban, EAko nafar politikaria.
• 1958 – Txema Noriega, bizkaitar futbolari ohia.
• 1964 – Antxon Gomez, arabar idazle, politikari eta basozaina, EAE-ANVko idazkari nagusi ohia.
• 1966 – Iñaki Álaba, gipuzkoar futbolari ohia.
• 1973 – Leyre Berrocal, bizkaitar aktorea.
• 1977 – Oihana Alkorta, gipuzkoar musikari eta abeslaria (h. 2007).
• 1979 – Yves Salaberri "Xala", lapurtar pilotaria.
• 1984 – Ainhoa Pagola, gipuzkoar txirrindulari ohia.
• 1987 – Ander Elosegi, gipuzkoar kirolaria, ur bizietako kanoa monoplaza (C1) modalitatean aditua.
• 1988 – Ainhoa Bastarrika Iriarte, gipuzkoar telekomunikazio-ingeniaria eta Hizkuntzalaritzan nazioarteko cum laude doktorea.
• 1990 – Julen Castañeda, gipuzkoar futbolaria.
• 1991 – Alba Menendez, gipuzkoar eskubaloi jokalaria.
• 2005 – Aingeru Olabarrieta, arabar futbolaria.

Mundua

• 1567 – Maurizio Nassaukoa, Herbehereetako iparraldeko estatuburua (h. 1625).
• 1719 – Leopold Mozart, alemaniar konpositorea, Wolfgang Amadeus Mozarten aita (h. 1787).
• 1762 – George Petrovitx Karageorge, Serbiako buruzagia, Karageorgevitx dinastiaren sortzailea (h. 1817).
• 1765 – Robert Fulton, estatubatuar ingeniari eta asmatzailea, lurrunontziaren asmatzailea (h. 1815).
• 1774 – Gaspare Spontini, italiar musikagilea eta biolinista (h. 1851).
• 1776 – Henri Dutrochet, frantziar fisiologo eta fisikaria, osmosiaren aurkitzailea (h. 1847).
• 1778 – Johann Nepomuk Hummel, austriar musikagile eta piano-jotzailea (h. 1837).
• 1789 – José Antonio Anzoátegui, Venezuelako Independentzia Gerrako militar famatua (h. 1819).
• 1797 – Charles Lyell, eskoziar geologoa (h. 1875).
• 1805 – Fanny Mendelssohn, alemaniar konpositore eta piano-jolea (h. 1847).
• 1807 – Schelto van Heemstra, Herbehereetako lehen ministroa (h. 1864).
• 1812 – Maria Kristina Savoiakoa, Fernando II.a Bi Sizilietakoaren lehen erregina ezkontidea (h. 1836).
• 1828 –
  • Susannah V. Aldrich, estatubatuar idazle eta poeta (h. 1905).
  • Charles de Freycinet, Frantziako lehen ministroa (h. 1923).
• 1832 – Mathilda Beasley, estatubatuar moja eta irakaslea (h. 1903).
• 1838 – August Šenoa, kroaziar idazlea (h. 1881).
• 1840 – Claude Monet, frantziar margolaria (h. 1926).
• 1863 – Leo Baekeland, belgikar kimikaria (h. 1944).
• 1874 – Johannes Schober, Austriako kantzilerra (h. 1932).
• 1878 – Julie Manet, frantziar margolaria eta arte bildumagilea (h. 1966).
• 1883 – Ado Birk, Estoniako lehen ministroa (h. 1942).
• 1885 – Sonia Delaunay Terk, ukrainar margolaria (h. 1979).
• 1889 –
  • Taha Hussein, arabierazko egiptoar idazlea (h. 1973).
  • Jawaharlal Nehru, Indiako aurreneko lehen ministroa (h. 1964).
• 1891 – Frederick Grant Banting, kanadar fisiologoa, 1923ko Medikuntzako Nobel Saria (h. 1941).
• 1893 – Carlo Emilio Gadda, italiar eleberrigilea (h. 1973).
• 1894 – Samuel Eichelbaum, argentinar antzerkigilea (h. 1967).
• 1896 – Mamie Eisenhower, Ameriketako Estatu Batuetako lehen dama (h. 1979).
• 1900 – Aaron Copland, estatubatuar musikagilea (h. 1990).
• 1904 – Dick Powell, estatubatuar abeslari, aktore eta zinema zuzendaria (h. 1963).
• 1906 –
  • Louise Brooks, estatubatuar flapper, aktore eta dantzaria (h. 1985).
  • Suzanne Eisendieck, inpresionismo osteko alemaniar margolaria (h. 1998).
• 1907 –
  • Astrid Lindgren, suediar idazlea (h. 2002).
  • William Steig, estatubatuar haur literaturako marrazkilari, ilustratzaile eta idazlea (h. 2003).
• 1908 – Joseph McCarthy, estatubatuar politikaria, McCarthyismo deritzan Sorgin Ehizaren bultzatzailea (h. 1957).
• 1912 – Barbara Hutton, estatubatuar prentsa arrosako pertsonai ezaguna eta XX. mendeko lehenbiziko emakume aberatsetako bat (h. 1979).
• 1913 – Mariano Navarro Rubio, espainiar politikari eta abokatua (h. 2001).
• 1917 – Park Chung-hee, Hego Koreako presidentea (h. 1979).
• 1920 – Hans Hansen, Faroe uharteetako margolaria (h. 1970).
• 1922 –
  • Boutros Boutros-Ghali, Nazio Batuen Erakundeko idazkari nagusia (h. 2016).
  • Veronica Lake, estatubatuar aktorea (h. 1973).
• 1923 – Carlos Seco Serrano, espainiar historialaria (h. 2020).
• 1925 – Zhores Medvedev, errusiar biologoa (h. 2018).
• 1926 –
  • Leonie Rysanek, austriar sopranoa (h. 1998).
  • Juan Antonio Vallejo-Nágera, espainiar idazle eta sendagilea (h. 1990).
• 1927 – Narciso Yepes, espainiar gitarra-jotzailea (h. 1997).
• 1928 –
  • Vitaliy Masol, Ukrainako lehen ministroa (h. 2018).
  • María Inmaculada Paz-Andrade, galiziar zientifiko, fisiko eta ikertzailea (h. 2022).
• 1930 – Edward White, estatubatuar astronauta (h. 1967).
• 1934 –
  • Krikor Bedros XX.a Gabroyan, Eliza Armeniar Katolikoaren patriarka (h. 2021).
  • Ellis Marsalis Jr., estatubatuar jazz piano-jotzailea (h. 2020).
• 1935 – Hussein I.a Jordaniakoa, Jordaniako erregea (h. 1999).
• 1936 –
  • Antonio Gades, espainiar dantzaria (h. 2004).
  • Josefina Molina, espainiar zinema-zuzendaria, gidoilaria, telebistako errealizadorea, idazlea eta eszenako zuzendaria.
• 1937 – Vittorio Adorni, italiar txirrindularia (h. 2022).
• 1939 – Kenizé Mourad, frantziar kazetari eta idazlea.
• 1942 –
  • Klaus Beer, alemaniar atleta, luzera jauzian espezializatua (h. 2023).
  • Natalia Gutman, errusiar biolontxelo-jotzailea.
• 1943 – Rafael Leonardo Callejas, Hondurasko presidentea (h. 2020).
• 1945 – Anne Brenon, frantziar historialari, idazle eta ondarearen kontserbatzailea.
• 1946 – Sacheen Littlefeather, estatubatuar aktorea, modeloa eta Amerindiarren eskubide zibilen aldeko aktibista (h. 2022).
• 1947 – Nat Young, australiar surflaria.
• 1948 – Karlos III.a Erresuma Batukoa, Erresuma Batuko erregea.
• 1950 – Matías Prats Luque, espainiar kazetaria, irratian eta telebistan aritutakoa.
• 1951 –
  • Alec John Such, hungariar-estatubatuar baxu-jolea, Bon Jovi taldeko kidea (h. 2022).
  • Zhang Yimou, txinatar zine zuzendaria.
• 1953 – Dominique de Villepin, Frantziako Lehen Ministro ohia.
• 1954 –
  • Bernard Hinault, frantziar txirrindularia, historiako txirrindulari hoberenetakoa.
  • Condoleezza Rice, estatubatuar politologo eta diplomazialaria, AEBetako Estatu Idazkari ohia.
• 1955 – Hiroshi Hayano, japoniar futbolari ohia eta entrenatzailea.
• 1956 – Peter R. de Vries, herbeheretar ikerketa-kazetaria eta krimen antolatuaren inguruko berri-emailea (h. 2021).
• 1960 – Fernando Cossio, kantabriar kimikaria eta EHUko irakaslea.
• 1961 –
  • Reyes Calderón, espainiar idazle, ekonomialari eta unibertsitateko irakaslea.
  • Antonio Flores, espainiar kantautore eta abeslari ijitoa (h. 1995).
  • Nagui, frantziar kazetaria.
• 1967 –
  • Marta Sanz, espainiar idazlea.
  • Makoto Teguramori, japoniar futbolari ohi eta entrenatzailea.
• 1971 – Javier Pascual Rodríguez, espainiar txirrindulari ohia.
• 1972 –
  • Josh Duhamel, estatubatuar modelo ohi eta aktorea.
  • Edyta Górniak, poloniar abeslaria.
  • Hovik Keuchkerian, armeno-libanoar jatorriko espainiar boxeolari ohi, aktore eta idazlea.
• 1973 – Dana Snyder, estatubatuar aktorea.
• 1975 – Luizão, brasildar futbolari ohia.
• 1978 – Mersing Nguyen, estatubatuar aktorea.
• 1979 –
  • Olga Kurylenko, franko-ukrainar modeloa eta aktorea.
  • Mpule Kwelagobe, botswanar aktibista eta modeloa, 1999ko Miss Unibertso.
• 1980 – Vanesa Martín, espainiar abeslari eta idazlea.
• 1981 – Verónica Gerber Bicecci, mexikar artista eta idazlea.
• 1982 – Fernando Garibay, estatubatuar idazle eta musika ekoizlea.
• 1984 –
  • Vincenzo Nibali, siziliar txirrindularia.
  • Marija Šerifović, serbiar abeslaria.
• 1985 –
  • Elena Gómez Servera, espainiar gimnasta-artistikoa.
  • Thomas Vermaelen, belgikar futbolaria.
• 1986 –
  • Nahla El Fatiha Naili, aljeriar eskulturgile eta artista plastikoa.
  • Berta Grosser, alemaniar aktorea.
• 1991 – Tomoya Hosoda, japoniar politikaria.
• 1998 – Anna Henderson, ingeles txirrindularia.

Heriotzak

Euskal Herria

• 1898 – Bartolome Ertzilla, bizkaitar musika-konpositorea (j. 1863).
• 1915 – Marie Clémence Richard, Luis Luziano Bonaparteren emazte zuberoarra, Londresen (j. 1830).
• 1916 – Pedro Arriola Bengoa, esploratzaile, konkistatzaile, merkatari eta ehiztaria, Ekuatore Ginean.
• 1936 - Juana Tomasa Charela Vidas, La Calderera, nafar etxekoandrea, fusilatua (j. 1881).
• 1950 – Jesús-Jacques Moujica, euskal txirrindularia, Montélimarren (j. 1926).
• 1962 – Ignazio Maria Etxaide, euskarazko eta gaztelaniazko idazlea, ingeniaria eta euskaltzalea (j. 1884).
• 2007 – Begoña Urkixo, bizkaitar politikari eta enpresaburua, Madrilen (j. 1930).
• 2013 – Manuel María Uriarte, arabar abokatu eta politikaria, Bizkaiko gobernadore zibila (j. 1932).
• 2018 –
  • Xalbador Garmendia, gipuzkoar idazlea (j. 1932).
  • Aitor Sarasua, gipuzkoar bertsolaria (j. 1967).
• 2019 – Regina Raull, bizkaitar margolaria, Mexiko Hirian (j. 1931).
• 2020 – Angel Maria Unzueta, bizkaitar apaiz katolikoa, Bilboko Elizbarrutiko bikario nagusia (j. 1952).
• 2021 – Jesus Renteria, bizkaitar futbolaria (j. 1934).

Mundua

• 1263 – Alexandro Nevski, Novgorodeko printzea.
• 1442 – Yolanda Aragoikoa, Aragoiko tronuaren erreginagaia eta Napoliko erregina ezkontidea (j. 1384).
• 1522 – Ana Frantziakoa, printzesa kapetarra (j. 1461).
• 1540 – Rosso Fiorentino, italiar margolari manierista (j. 1494).
• 1625 – Giulio Cesare Procaccini, italiar margolaria (j. 1574).
• 1687 – Nell Gwyn, lehen aktore ingelesetako bat eta Karlos II.a  erregearen maitalea (j. 1650).
• 1716 – Gottfried Wilhelm Leibniz, alemaniar matematikari eta filosofo arrazionalista (j. 1646).
• 1746 – Georg Wilhelm Steller, alemaniar boranikari, zoologo, sendagile eta esploratzailea (j. 1709).
• 1804 – Aagje Deken, herbeherear idazlea (j. 1741).
• 1817 – Policarpa Salabarrieta, La Pola, Espainiako Errekonkista garaian independentista kreolentzat espiatu zuen euskaldun jatorriko heroina, Kolonbiako independentziaren heroitzat joa (j. c. 1797).
• 1825 – Jean Paul, alemaniar eleberrigilea (j. 1763).
• 1829 – Louis Nicolas Vauquelin, frantziar kimikaria, kromoaren eta berilioaren aurkitzailea (j. 1763).
• 1831
  • Georg Wilhelm Friedrich Hegel, alemaniar filosofoa (j. 1770).
  • Ignaz Pleyel, austriar musikagilea, musika-argitaratzailea eta pianogilea (j. 1757).
• 1832 –
  • Wilhelm Bendz, daniar margolaria (j. 1804).
  • Rasmus Kristian Rask, daniar hizkuntzalaria, gramatika konparatuaren aitzindaria (j. 1787).
• 1841 – Thomas Bruce Elgin, britainiar diplomatikoa eta arte-bildumagilea (j. 1766).
• 1844 – Flora Tristan, frantsesezko idazlea eta pentsalari sozialista eta feminista, feminismo modernoaren sortzailea (j. 1803).
• 1847 – Josef Jungmann, txekiar olerkari, itzultzaile eta hizkuntzalaria (j. 1773).
• 1866 – Mikel I.a Portugalgoa, Portugalgo erregea (j. 1802).
• 1882 – Mariana Angélica de Andrade, portugaldar poeta (j. 1840).
• 1908 –
  • Guangxu, Txinako enperadorea (j. 1875).
  • Antonio Ruiz-Cabal, andaluziar elizgizona (j. 1835).
• 1909 – Mary C. Jacobs, estatubatuar nekazari, abeltzain, baratzezain eta idazlea (j. 1828).
• 1909an itsasoan galdua – Joshua Slocum, kanadar itsasgizon eta abenturazalea, munduari itsasoz eta ontzi batean bakarka bira eman zion lehenbiziko gizasemea (j. 1844).
• 1910 – John La Farge, estatubatuar artista (j. 1835).
• 1914 – Frederick Sleigh Roberts, ingeles mariskala (j. 1832).
• 1916 – Hector Hugh Munro, britainiar idazlea eta antzerkigilea (j. 1870).
• 1919 – John Aitken, eskoziar meteorologo, fisikari eta itsas ingeniaria, hodei fisikaren eta aerosol zientziaren sortzaileetako bat (j. 1839).
• 1921 – Isabel I.a Bragantzakoa, Brasilgo printzesa inperiala eta erregeordea (j. 1846).
• 1922 – Karl Michael Ziehrer, austriar musikagile eta banda-militar zuzendaria (j. 1843).
• 1938 – Hans Christian Gram, daniar mikrobiologoa, Gram tindaketaren asmatzailea (j. 1853).
• 1946 – Manuel de Falla, espainiar musikagilea (j. 1876).
• 1947 – Marie Adelaide Belloc Lowndes, ingeles nobelagilea (j. 1868).
• 1950 – Orhan Veli Kanik, turkiar olerkaria, XX. mendeko Turkiako olerkaritzaren berritzaile garrantzizkoenetako bat (j. 1914).
• 1951 – Fra' Ludovico Chigi Albani della Rovere, Maltako Ordenako Printze eta Maisu Nagusia (j. 1866).
• 1956 – Elisabet Errumaniakoa, Greziako erregina ezkontidea (j. 1894).
• 1968 – Ramón Menéndez Pidal, espainiar filologo, historialari, folkloreari eta Erdi Aroari buruzko ikerlaria (j. 1869).
• 1969 – Bobbie Rosenfeld, kanadar atleta, 4x100 metroko proban aditua (j. 1904).
• 1975 – Harvey Sacks, estatubatuar soziologoa, etnometodologiaren ordezkari nabarietakoa (j. 1935).
• 1980 – Vicente Zorita, galiziar-bizkaitar politikaria, ETAk eraila (j. 1920).
• 1985 – Wellington Koo, txinatar diplomatikoa, herrialdearen ordezkaria 1919ko Parisko Bake Biltzarrean (j. 1888).
• 1986 – Ferdinand Daučík, eslovakiar futbolari eta entrenatzailea, Athletic Klubeko entrenatzailea izandakoa (j. 1910).
• 1988 –
  • Julia Caba Alba, espainiar aktorea (j. 1902).
  • Augusta La Torre, Camarada Norah, perutar iraultzailea, Sendero Luminosoko bigarren burua (j. 1946).
• 1990 –
  • Paula Nenette Pepín, frantziar konpositore, piano-jole eta kanta-idazlea (j. 1908).
  • Adolf Rudnicki, poloniar idazlea (j. 1912).
• 1991 – Tony Richardson, ingeles zinemagilea (j. 1928).
• 1992 – Ernst Happel, austriar futbolari eta entrenatzailea (j. 1925).
• 1997 – Alba de Céspedes, italiar idazlea (j. 1911).
• 2004 – Daniel Gil, espainiar diseinatzailea (j. 1930).
• 2011 – Franz Josef Degenhardt, alemaniar idazlea eta musikagilea (j. 1931).
• 2015 – May Peleg, israeldar LGBT eskubideen aldeko ekintzailea (j. 1984).
• 2016 – Diana Balmori, Asturiasen jaiotako argentinar hiri diseinatzailea (j. 1932).
• 2018 – Fernando del Paso, mexikar idazlea (j. 1935).
• 2019 – Branko Lustig, judu jatorriko kroaziar zinema ekoizlea (j. 1932).
• 2020 – Hasan Muratović, Bosnia eta Herzegovinako lehen ministroa (j.1940).
• 2021 – Etel Adnan, estatubatuar nazionalizatua frantses-libanoar artista bisuala, margolaria, poeta, idazlea, egillea eta marrazkilaria (j. 1925).
• 2024 – Peter Sinfield, ingeles olerkari, musikari eta egile abeslaria, King Crimson taldeko kidea (j. 1943).

Jaiak eta urteurrenak

• Sehaska egutegiko izendegia: Nere, Nerea eta Enea.
• Diabetearen Nazioarteko Eguna.

Kanpo estekak

• Datuak: Q2983
• Multimedia: 14 November / Q2983

Azaroaren 13 | Urteko egutegi | Azaroaren 15