Andreas Vesalius

Andreas Vesalius
	; (1543)
Beathaisnéis
Breith	(nl) Andries Wytinck van Wesel ; 31 Nollaig 1514; Mont aux Potences - Galgenberg (Habsburg Netherlands)
Bás	16 Deireadh Fómhair 1564 ; 49 bliana d'aois; Zakynthos (Poblacht na Veinéise)
Faisnéis phearsanta
Scoil a d'fhreastail sé/sí	Ollscoil Pháras ; Ollscoil Padua ; Sean-Ollscoil Lováin
Comhairleoir dochtúireachta	Gemma Frisius
Gníomhaíocht
Réimse oibre	Anatamaíocht, míochaine agus máinliacht
Suíomh oibre	Flóndras ; Réigiún Fhlóndras
Gairm	anatamaí, múinteoir ollscoile, fiseolaí, máinlia, bitheolaí, dochtúir leighis, scríbhneoir
Fostóir	Ollscoil Padua ; Ollscoil Pisa ; Ollscoil Bhologna
Mac/iníon léinn de chuid	Jacques Dubois, Jean Fernel, Johann Winter von Andernach agus Johannes Baptista Montanus
Mac/iníon léinn	Levinus Lemnius agus Felice Accoramboni
Faoi thionchar	Galen
Teangacha	An Laidin
Saothar
	Saothar suntasach (1543) De humani corporis fabrica (en) ;
Mac léinn dochtúireachta	Realdo Colombo
Teaghlach
Céile	Anne van Hamme (en)

Ba anatamaí agus dochtúir é Andries van Wezel (31 Nollaig 1514 – 15 Deireadh Fómhair 1564), a Laidiníodh mar Andreas Vesalius^[1] a scríobh De Humani Corporis Fabrica Libri Septem (Ar chreatlach chorp an duine, i seacht leabhar), a mheastar a bheith ar cheann de na leabhair is mó tionchair ar anatamaíocht an duine agus dul chun cinn suntasach ar shaothar Ghalen a bh i ann le cuimhne na gcat. Is minic a thagraítear do Vesalius mar bhunaitheoir na hanatamaíochta daonna nua-aimseartha. Sa Bhruiséil a rugadh é, a bhí mar chuid den Ísiltír Hapsburgach an uair sin. Bhí sé ina ollamh in Ollscoil Padua (1537–1542) agus ina dhiaidh sin rinneadh lia Impiriúil de ag cúirt an Impire Séarlas V.

Luathshaol agus oideachas

Rugadh Vesalius mar Andries van Wesel dá athair Anders van Wesel agus dá mháthair Isabel Crabbe ar an 31 Nollaig 1514 sa Bhruiséil, a bhí mar chuid den Ísiltír Hapsburgach ag an am sin. Fuair a shin-seanathair, Jan van Wesel, a rugadh i Wesel is dócha, céim leighis ó Ollscoil Pavia agus mhúin sé leigheas in Ollscoil na Lováin. Ba é a sheanathair, Everard van Wesel, Lia Ríoga an Impire Maximilian, agus bhí a athair, Anders van Wesel, ina phoitigéir ag Maximilian agus ina dhiaidh sin valet de chambre dá chomharba, Charles V. Spreag Anders a mhac chun leanúint ar aghaidh i dtraidisiún an teaghlaigh agus chláraigh sé i mBráithre an tSaoil Choitinn sa Bhruiséil chun Gréigis agus Laidin a fhoghlaim sula bhfoghlaimeodh sé leigheas, de réir chaighdeáin na ré. ^[2]

Sa bhliain 1528 chuaigh Vesalius isteach in Ollscoil na Lováin (Pedagogium Castrense) ag tógáil ealaíon na n-ealaíon, ach nuair a ceapadh a athair mar an Valet de Chambre sa bhliain 1532 bheartaigh sé ina ionad sin slí bheatha a bhaint amach sa leigheas in Ollscoil Pháras, áit ar bhog sé sa bhliain 1533. Rinne sé staidéar ansin ar theoiricí Ghalen faoi choimirce Johann Winter von Andernach, Jacques Dubois (Jacobus Sylvius) agus Jean Fernel. Ba le linn an ama sin a d'fhorbair sé suim san anatamaíocht agus ba mhinic a thángthas air ag scrúdú cnámha tochailte sna hulacha ag Reilig na Neamhchiontacha. (Fraincís: Cimetière des Saints-Innocents) ^[3] Deirtear gur ghoid sé a chéad chnámharlach ó chroch. ^[4] ^[3] ^[5]

Cuireadh iallach ar Vesalius Páras a fhágáil sa bhliain 1536 mar gheall ar oscailt na cogaíochta idir an Impireacht Naofa Rómhánach agus an Fhrainc agus d’fhill sé ar Ollscoilna na Lováin. Chríochnaigh sé a chuid staidéir ansin agus bhain sé céim amach an bhliain dár gcionn. Bhí a thráchtas dochtúireachta, Paraphrasis in nonum librum Rhazae medici Arabis clarissimi ad regem Almansorem, de affectuum singularum corporis partium curatione, ina thráchtaireacht naoú leabhar Rhazes.

Tagairtí

↑ “Vesalius | Dictionary.com” (en). www.dictionary.com. Cartlannaíodh an bunleathanach ar 23 February 2022. Dáta rochtana: 23 February 2022.
↑ O'Malley (1964). "Andreas Vesalius of Brussels, 1514–1564": 21–27. Berkeley : University of California Press.
↑ ^3.0 ^3.1 Gumpert (1948). "Vesalius". Scientific American 178 (5): 24–31. doi:10.1038/scientificamerican0548-24. ISSN 0036-8733. JSTOR 24945814.
↑ McRae (1890). "Fathers of biology". London: Percival & Co..
↑ “Andreas Vesalius and the Challenge to Galen | St John's College, University of Cambridge”. www.joh.cam.ac.uk. Dáta rochtana: 7 January 2023.

[1] “Vesalius | Dictionary.com” (en). www.dictionary.com. Cartlannaíodh an bunleathanach ar 23 February 2022. Dáta rochtana: 23 February 2022.

[2] O'Malley (1964). "Andreas Vesalius of Brussels, 1514–1564": 21–27. Berkeley : University of California Press.

[:3-3] 3.0 ^3.1 Gumpert (1948). "Vesalius". Scientific American 178 (5): 24–31. doi:10.1038/scientificamerican0548-24. ISSN 0036-8733. JSTOR 24945814.

[4] McRae (1890). "Fathers of biology". London: Percival & Co..

[5] “Andreas Vesalius and the Challenge to Galen | St John's College, University of Cambridge”. www.joh.cam.ac.uk. Dáta rochtana: 7 January 2023.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]