Matterhorn

	Matterhorn
	it. Monte Cervino; fr.: Mont Cervin eller Le Cervin
	fjell
	Matterhorn sett frå Zermatt
Land	Italia, Sveits
Del av	grensa mellom Italia og Sveits
Fjellkjede	Wallis-Alpane
Høgd	4 478 moh.
Primærfaktor	1 040 m ↓ Col Durand; mot Weisshorn
Sekundærfaktor	13,7 km → Liskamm-Westgipfel
Koordinatar	45°58′35″N 7°39′30″E / 45.97639°N 7.65833°E
Lettast tilkomst	Hörnliryggen (AD, fjellklatring)
Førstestiging	Edward Whymper
• dato	14. juli 1865
	; Matterhorn; 45°58′35″N 7°39′31″E / 45.976388888889°N 7.6586111111111°E
	Plasseringa i Sveits Plasseringa i Sveits
	Wikimedia Commons: Matterhorn

Matterhorn (fr.: Mont Cervin eller Le Cervin, it.: Monte Cervino) er eit av dei best kjente fjella i Alpane. Fjellet ligg på grensa mellom Sveits og Italia og er 4 478 moh. Pyramideforma er svært karakteristisk og har mellom anna vore inspirasjon for Toblerone-sjokoladen.

Fjellet kan sjåast godt frå den sveitsiske tettstaden Zermatt i Valais og den italienske tettstaden Breuil-Cervinia i Val Tournanche.

Matterhorn har fire sider, som kvar vender mot kvar sin himmelretning. Nordsida vender mot Zmuttdalen, sørsida mot Breuil-Cervinia, austsida mot Gornergrat og vestsida mot Dent d'Hérens. Sidene er bratte og berre små område med snø og is dekkjer dei. Det går ofte snøras slik at det samlar seg snø på isbreane ved foten av fjellet. Hörnliryggen frå nordaust er den vanlegaste ruta til toppen. Nordsida av Matterhorn vert rekna som ein av Dei seks store nordsidene i Alpane.

Klatring

Matterhorn var av dei siste store fjellet i Alpane som fjellklatrarar nådde toppen av. Fjellet var ikkje teknisk vanskelegare enn andre fjell, men skapte ei frykt hos dei tidlege fjellklatrarane. Den første seriøse forsøket vart gjort rundt 1857, hovudsakleg frå den italienske sida, men sjølv om det ikkje ser sånn ut er sørsida vanskelegare og klatrelaga måtte gje opp fleire forsøk.

Først i 14. juli 1865 klarte Edward Whymper, Charles Hudson, Francis Douglas og Robert Hadow, saman med Michel Croz og to stykk Peter Taugwalder (far og son med same namn) å nå toppen. Dei gjekk langs Hörnliryggen og oppdaga at dette var lettare enn dei trudde på førehand. På veg ned glei Hadow, slo Croz overende og drog Hudson og Douglas med seg. Tauet som hang fast i dei tre andre slitna og dei fire fall ned på Matterhornbreen 1 400 meter under dei og omkom. Alle lika, bortsett frå det til Douglas, vart funne og gravlagde på kyrkjegarden i Zermatt. Klatreturen vert rekna som den siste i den såkalla gullalderen i britisk/europeisk fjellklatring.

Tre dagar seinare, 17. juli, nådde eit lag leia av Jean-Antoine Carrel toppen frå den italienske sida. I 1871 vart Lucy Walker den første kvinna på toppen av fjellet, eit par veker før rivalen hennar Meta Brevoort.

I dag er alle ryggane og sidene av Matterhorn klatra i alle årstider. Kvar sommar tar fjellguidar med seg mange klatrarar til toppen av fjellet via Hörnliryggen. Ut frå vanleg standard er klatringa relativt vanskeleg (med klatregraden AD). På grunn av personlege feil, fallande steinar og overfolka ruter døyr fleire klatrarar kvart år. Den vanlegaste ruta er å ta taubanen Schwarzsee opp frå Zermatt, gå til Hörnli-hytta (3 260 moh.) og overnatte her. Neste dag står klatrarane opp seint på natta for å nå toppen før dei vanlege ettermiddagsbyene (ofte med torevêr) kjem inn.

Matterhorn sett frå dei fire hovudretningane: