Ravels

gemeente in Antwerpen, België

Ravels is een plaats en gemeente in de Belgische provincie Antwerpen. De gemeente behoort tot het kieskanton en het gerechtelijk kanton Arendonk. Hoewel de gemeente vernoemd is naar de grootste deelgemeente, Ravels, staat het gemeentehuis in Weelde, omdat dat centraler in de gemeente ligt. De inwoners van Ravels, de Ravelsenaars of Ravelaars, dragen de bijnaam Ravelse Pieren.

Ravels
Gemeente in België Vlag van België
Ravels (België)
Ravels
Geografie
Gewest Vlag Vlaanderen Vlaanderen
Provincie Vlag Antwerpen (provincie) Antwerpen
Arrondissement Turnhout
Oppervlakte
– Onbebouwd
– Woongebied
– Andere
95,13 km² (2022)
84,64%
6,33%
9,03%
Coördinaten 51° 22' NB, 4° 60' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners
– Mannen
– Vrouwen
– Bevolkings­dichtheid
15.514 (01/01/2024)
50,44%
49,56%
163,07 inw./km²
Leeftijdsopbouw
– 0-17 jaar
– 18-64 jaar
– 65 jaar en ouder
(01/01/2024)
19,13%
59,56%
21,31%
Buitenlanders 34,63% (01/01/2024)
Politiek en bestuur
Burgemeester Walter Luyten (CD&V)
Bestuur CD&V
Zetels
CD&V
N-VA
Dorpslijst Ravels
23
13
5
5
Economie
Gemiddeld inkomen 19.696 euro/inw. (2021)
Werkloosheids­graad 6,17% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode
2380
2381
2382
Deelgemeente
Ravels
Weelde
Poppel
Zonenummer 014
NIS-code 13035
Politiezone Kempen N-O
Hulpverlenings­zone Taxandria
Website www.ravels.be
Detailkaart
ligging binnen het arrondissement Turnhout
in de provincie Antwerpen
Portaal  Portaalicoon   België
Sint-Servaaskerk
Gemeentehuis Ravels

Geschiedenis

bewerken

De vroegste benaming van Ravels is Ravenslo en dook reeds op in 1165. Hiervan is niet met zekerheid geweten of de tussen-s op een bezitsvorm wijst ("ravenbos") dan wel op een persoonsnaam. Het achtervoegsel -lo duidt op bos.

De oudst bekende archeologische vindplaats betreft een grafveld met een 16-tal grafheuvels uit de vroege- en middenijzertijd (700-250 v.Chr.).

Ravels behoorde tot het Land van Turnhout, dat tot 1096 bij het Markgraafschap Antwerpen behoorde en daarna onderdeel werd van het Hertogdom Brabant. De heerlijke rechten behoorden tot 1298 aan de Abdij van Tongerlo, doch werden daarna "beschermd" door de Hertogen van Brabant. Einde 18e eeuw werd Ravels een zelfstandige gemeente.

Omstreeks 1850 begon de ontginning van de uitgestrekte woeste gronden in de omgeving van Ravels. Rond deze tijd werd ook het Kanaal Dessel-Turnhout-Schoten gegraven, waarbij men kleilagen aantrof die interessant bleken voor de baksteenindustrie. Omstreeks 1900 werden er meerdere baksteen- en cementfabrieken opgericht. Deze groepeerden zich uiteindelijk in de Cimenteries et Briqueteries Réunies (C.B.R.). De cementfabrieken bereikten hun hoogtepunt omstreeks 1925, maar sloten in 1944.

Omstreeks 1900 werden ook diverse wegen en een tramlijn aangelegd.

Op 1 januari 1977 vormden de gemeenten Poppel, Weelde, de wijk Kijkverdriet van Oud-Turnhout en de oude gemeente Ravels de nieuwe fusiegemeente Ravels. Op 15 oktober van hetzelfde jaar werd de Ravelse heemkundekring Nicolaus Poppelius opgericht.

Samenwerkingsverbanden

bewerken
  • Sinds 2005 maakt Ravels deel uit van het Land van Turnhout, een toeristisch recreatief samenwerkingsverband tussen de gemeenten Arendonk, Beerse, Oud-Turnhout, Ravels, Turnhout en Vosselaar.

Wapenschild

bewerken

In het wapenschild van de Ravelse fusiegemeente staan de drie oorspronkelijke patroonheiligen zij aan zij afgebeeld. Van links naar rechts: Sint-Servatius (Ravels), Sint-Michiel (Weelde) en Sint-Valentinus (Poppel).

Geografie

bewerken

Deelgemeenten

bewerken
# Naam Opp.
(km²)
Inwoners
(2020)
Inwoners
per km²
NIS-code
1 Ravels 26,34 6.126 233 13035A
2 Weelde 37,21 4.886 131 13035B
3 Poppel 31,58 3.995 126 13035C

Woonkernen

bewerken

De gemeente Ravels bestaat uit drie deelgemeenten: Ravels (met inbegrip van Eel), Poppel en Weelde (met inbegrip van Weelde-Station).

Natuur en landschap

bewerken
 
Gewestbossen

Het laagst gelegen gebied (± 22m) ligt bij Aarle in het noorden van Poppel, de hoogste punten (35m) zijn verspreid over de deelgemeente Ravels. Doorheen Ravels loopt de waterscheidingslijn tussen de stroomgebieden van de Schelde (ten westen) en de Maas (ten oosten).

Belangrijke natuurgebieden zijn: het Gewestbos Ravels en het Kijkverdriet, ten oosten van de kom van Ravels gelegen. De Gewestbossen, gelegen tussen de Jachtweg en de Arendonkseweg, zijn een bosrijk gebied van 830 ha groot met een variatie van loof- en naaldbomen. Vanaf het begin van de twintigste eeuw werden de oorspronkelijke vennen bebost. Enkele van de oorspronkelijke vennen bleven bewaard. Het belangrijkste ven hiervan is wel het Kesseven. In de bossen kan men wandelen in alle rust. De geschiedenis van de bossen wordt uitgelegd in het onthaalcentrum, het Boshuis, gelegen op de Jachtweg.

Aangrenzende gemeenten

bewerken
   Aangrenzende gemeenten   
 Alphen-Chaam (NL)       Goirle (NL)       Hilvarenbeek (NL) 
             
 Baarle-Hertog, Baarle-Nassau (NL)   Reusel-De Mierden (NL) 
           
 Turnhout
Merksplas 
     Oud-Turnhout       Reusel-De Mierden (NL)
Arendonk 

Bezienswaardigheden

bewerken
  Zie Lijst van onroerend erfgoed in Ravels voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
  • Sint-Servaaskerk
  • Grafveld Het Heike bij Klein-Ravels
  • De molen De Nachtegaal der Maatvennen werd opgericht langs de weg naar Arendonk via Ravels-Eel. Hij werd gebouwd in 1869 ter vervanging van een houten molen die in 1868 omwaaide. De windmolen werd volledig gerestaureerd door de gebroeders Caers in 1971. Een inschrift in de molen vermeldt dat op 28 december 1925 in één uur tijd 1315 kg rogge gemalen werd. In de molen is nog de standaard hergebruikt van de vroegere houten molen. De molen is nog regelmatig in werking. Op de muur van de maalzolder staat volgende spreuk:

«Een molenaar schijnt een dief te zijn, mij dunkt dit kan niet mogelijk zijn, wat behoeft hij om geld te geven, daar hij van de wind moet leven.»

Monumenten

bewerken
  • De Ravelse Pier in het centrum van de deelgemeente Ravels: bijnaam van zowel de Ravelsenaar als de Pierenmarkt
  • Kunstwerk van May Claerhout bij het gemeentehuis in Weelde dat de drie-eenheid van Ravels uitbeeldt
  • Standbeeld 'Vriendschap' van beeldhouwer Stan Grooten bij het oud-gemeentehuis in Poppel dat de vriendschap tussen Belgen en Nederlanders in Poppel symboliseert

Demografie

bewerken

Samenstelling

bewerken

De Kempense gemeente telt ruim 14.000 inwoners, waarvan meer dan 25% de Nederlandse nationaliteit heeft.

Demografische ontwikkeling voor de fusie

bewerken
  • Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1970=volkstellingen; 1976 = inwoneraantal op 31 december

Demografische ontwikkeling van de fusiegemeente

bewerken

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

  • Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari
Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari
1992 tot heden
jaar Aantal[1] Evolutie: 1992=index 100
1992 11.748 100,0
1993 11.929 101,5
1994 12.105 103,0
1995 12.336 105,0
1996 12.520 106,6
1997 12.775 108,7
1998 12.903 109,8
1999 12.988 110,6
2000 13.099 111,5
2001 13.138 111,8
2002 13.238 112,7
2003 13.347 113,6
2004 13.436 114,4
2005 13.531 115,2
2006 13.762 117,1
2007 14.020 119,3
2008 14.139 120,4
2009 14.323 121,9
2010 14.446 123,0
2011 14.442 122,9
2012 14.515 123,6
2013 14.556 123,9
2014 14.661 124,8
2015 14.712 125,2
2016 14.735 125,4
2017 14.810 126,1
2018 14.871 126,6
2019 15.009 127,8
2020 15.023 127,9
2021 15.104 128,6
2022 15.293 130,2
2023 15.338 130,6
2024 15.514 132,1

Politiek

bewerken

Structuur

bewerken

De gemeente Ravels ligt in het kieskanton Arendonk en het provinciedistrict Turnhout. Deze maken deel uit van het kiesarrondissement Mechelen-Turnhout en de kieskring Antwerpen.

Ravels Supranationaal Nationaal Gemeenschap Gewest Provincie Arrondissement Provinciedistrict Kanton Gemeente
Administratief Niveau   Europese Unie   België   Vlaanderen   Antwerpen Turnhout Ravels
Bestuur Europese Commissie Belgische regering Vlaamse regering Deputatie Gemeentebestuur
Raad Europees Parlement Kamer van
volksvertegenwoordigers
Vlaams Parlement Provincieraad Gemeenteraad
Kiesomschrijving Nederlands Kiescollege Kieskring Antwerpen Mechelen-Turnhout Turnhout Arendonk Ravels
Verkiezing Europese Federale Vlaamse Provincieraads- Gemeenteraads-

Geschiedenis

bewerken

Lijst van burgemeesters

bewerken
Tijdspanne Burgemeester
1800 - 1802 Adrianus Pluym
1802 - 1804 Pierre Sebastien Demayuli
1804 - 1830 Petrus Janssen
1830 - 1860 Joannes Antonius Vloemans
1860 - 1861 Joseph Bax (waarnemend)
1861 - 1890 Cornelius Beyens
1890 - 1891 Adrianus Van Dun (waarnemend)
1891 - 1919 Clement Mathé
1916 - 1919 Petrus Vincent Van Dun (waarnemend)
Tijdspanne Burgemeester
1919 - 1927 Petrus Vincent Van Dun
1927 - 1931 Florent Jaak Van den Borne
1931 Petrus Ludovicus Heylen (waarnemend)
1931 - 1933 Jan Frans Schillebeeckx (waarnemend)
1933 - 1939 Mathildis Verschueren
1939 - 1941 Jan Antoon Van Dun
1941 Jacobus Van Leent (waarnemend)
1941 - 1944 Frans Van Oekelen (VNV, oorlogsburgemeester)
1944 Adriaan Baeyens (waarnemend)
Tijdspanne Burgemeester
1944 - 1945 Jan Antoon Van Dun
1945 - 1946 Jacobus Van Leent (waarnemend)
1946 - 1947 Frans Bourgeois
1947 - 1952 Jacobus Van Leent
1953 - 1959 Antoon Paulussen (CVP)
1959 - 1982 Francis Tanghe (CVP)
1983 - 2000 Jozef Segers (CVP)
2001 - 2010 Leo Van Nooten (CVP / CD&V)
2010 - heden Walter Luyten (CD&V)

Legislatuur 2012 - 2018

bewerken

Het kartel sp.a-Groen!-VLD uit de vorige legislatuur werd opengebroken. Open Vld trok naar de kiezer onder de naam 'Dorpslijst Ravels'.[2] Burgemeester is Walter Luyten (CD&V).

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976

bewerken
Partij of kartel 10-10-1976[3] 10-10-1982 9-10-1988 9-10-1994 8-10-2000 8-10-2006[4] 14-10-2012[5] 14-10-2018[6] 13-10-2024
Stemmen / Zetels % 21 % 21 % 21 % 21 % 23 % 23 % 23 % 23 % 25
SP1/ sp.a-Groen!-VLDA 2,73 0 4,83 0 9,85 1 9,80 1 5,61 0 27,06A 6 - - -
Ruimte1/ sp.a-Groen!-VLDA/ Groen2 13,781 2 8,911 1 5,562 0 11,52 2 10,02 1
VLD1/ sp.a-Groen!-VLDA/ Dorpslijst Ravels2 19,051 4 22,601 5 19,612 5 - -
CVP1/ CD&V2 68,551 15 65,031 15 69,351 14 52,111 14 55,471 16 58,822 15 47,572 13 64,22 16 74,62 21
N-VA 21,74 5 24,3 5 15,4 3
Vlaams Blok1/ Vlaams Belang2 5,261 0 7,411 1 14,112 2 5,522 0 - -
Gemeentebelangen 28,72 6 30,15 6 20,80 4 -
Totaal stemmen 5867 6507 6953 7250 7883 7667 8004 8.288 5.273
Opkomst % 97,31 96,29 95,29 95,81 93,77 94,3 61,8
Blanco en ongeldig % 2,66 5,13 5,08 4,29 4,15 4,98 2,22 5,3 1,8

Het aantal zetels van de gevormde meerderheid wordt in het vet weergegeven. De grootste partij is in kleur.

Cultuur

bewerken

In de deelgemeente Ravels bevindt zich nabij de Sint-Servaaskerk het gemeenschapscentrum De Wouwer. Hier wordt een verscheidenheid aan optredens georganiseerd en is tevens de gemeentelijke bibliotheek gevestigd.

Evenementen

bewerken
  • Jaarmarkt: de Pieren(jaar)markt in het dorpscentrum vindt steeds plaats op de eerste zondag van september.
  • Loopwedstrijd: op de dag voor de Pierenmarkt wordt de Pierenloop georganiseerd, een loopwedstrijd over verschillende afstanden met aankomst in het centrum. De afstand van de eigenlijke Pierenloop bedroeg in 2012 10 Engelse mijl (=16,1 km). Er zijn ook edities van 5 km en 10 km.

Streekspecialiteit

bewerken

In Poppel wordt de Poppelse Janhagel vervaardigd.

Jeugdbewegingen

bewerken

Van de traditionele jeugdverenigingen zijn Scouts en Gidsen, Chiro, KLJ, KAJ en KSJ vertegenwoordigd:

  • KSA Weelde, aan het Eykantpad
  • Scouting Ravels, aan de Jachtweg
  • Chiro Weelde, bij Baetenheide en Chiro Heidebiekens (Poppel), aan de Krommendijk
  • KLJ Ravels-Eel, in de Eelstraat en KLJ Poppel, aan de Krommendijk
  • KAJ Kajotters Poppel, aan de Krommendijk

Hiernaast zijn er ook nog de lokale verenigingen Jeugdhuis De Sjepap (Weelde, Weeldestraat) Jeugdhuis De Kromme (Poppel, Krommendijk) en Quiza's Child Play (Eel, Eelstraat).

Gemeentelijk sportcentrum

bewerken

" 't Molenslop " in Weelde biedt plaats aan een sportzaal, een polyvalente ruimte, een vechtsportruimte en twee squashlokalen.

Zwemmen

bewerken

In 2012 werd het volledig vernieuwde gemeentelijk zwembad te Weelde geopend. De bodemhoogte kan worden afgesteld in functie van de leeftijdscategorieën.

Voetbal

bewerken

In Ravels zijn er drie voetbalploegen aangesloten bij de KBVB. Deze zijn:

Na afloop van de gewone competities meten deze zich per leeftijdsafdeling met elkaar in de Beker van Ravels.

De tennisclub RWP (Ravels Weelde Poppel) beschikt over 8 gravelterreinen en is gelegen in de deelgemeente Ravels nabij de terreinen van KFC Flandria.

Volleybal

bewerken

Nabij KFC Flandria en tennisclub RWP is VC Power Ravels gevestigd.

Fitness

bewerken

Fitnesscenter Hi-Limit in Poppel en Fitnesscenter (personal training en groepslessen) Focus, gelegen in Weelde.

The BMX Devils zijn gevestigd in Ravels.

Mountainbike

bewerken

De mountainbikeclub ATB Kempen is gelegen vlak bij de tennisclub en beschikt over een parcours van ongeveer 6 km singletrack.

Bekende Ravelsenaars

bewerken

Bekende personen die geboren of woonachtig zijn of waren in Ravels of een andere significante band met de gemeente hebben:

Nabijgelegen kernen

bewerken

Eel, Oosthoven

bewerken
Zie de categorie Ravels van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.