Gerdi Verbeet

Nederlands politica

Gerardina Alida (Gerdi) Verbeet (Amsterdam, 18 april 1951) is een Nederlands voormalig politica en bestuurder. Van december 2001 tot september 2012 was zij, met een korte onderbreking in 2002, lid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal. Van december 2006 tot en met september 2012 was zij voorzitter van de Tweede Kamer. Verbeet is lid van de Partij van de Arbeid. Van 1 juni 2015 tot en met 31 mei 2021 was zij voorzitter van het Nationaal Comité 4 en 5 mei.

Gerdi Verbeet
Gerdi Verbeet
Algemeen
Volledige naam Gerardina Alida Verbeet
Geboren 18 april 1951
Geboorteplaats Amsterdam
Partij PvdA
Functies
2001-2002,
2002-2012
Lid Tweede Kamer
2006-2012 Voorzitter van de Tweede Kamer
Portaal  Portaalicoon   Politiek

Levensloop

bewerken

Verbeet doorliep het gymnasium in Amsterdam en studeerde vervolgens sociale geografie maar rondde deze studie niet af. Zij slaagde later voor de MO-opleiding tot leraar Nederlandse taal- en letterkunde. Verbeet was werkzaam als docent en later binnen het leerlingwezen. Van 1994 tot 2001 was zij politiek adviseur van achtereenvolgens staatssecretaris Tineke Netelenbos (OCW) en PvdA-fractievoorzitter Ad Melkert.[1]

Verbeet kwam op 11 december 2001 in de Tweede Kamer, als opvolgster voor de opgestapte Rob van Gijzel. Na het slechte resultaat van de PvdA bij de Tweede Kamerverkiezingen 2002 verdween zij uit het parlement, maar op 26 juli 2002 keerde zij terug, als opvolgster voor de teruggetreden Eveline Herfkens. Bij de Tweede Kamerverkiezingen 2003 en 2006 werd zij herkozen. In de Tweede Kamer hield Verbeet zich vooral bezig met sport, ouderenbeleid en de AOW. Zij was ondervoorzitter van de vaste Kamercommissie voor Justitie en van de themacommissie ouderenbeleid.

Kamervoorzitterschap

bewerken

Op 6 december 2006 werd Verbeet gekozen tot voorzitter van de Tweede Kamer. In een anonieme stemming onder de Kamerleden (78 van de 150 Tweede Kamerleden stemden op haar) versloeg zij Maria van der Hoeven van het CDA en Henk Kamp van de VVD. Verbeet was de tweede vrouwelijke voorzitter van de Tweede Kamer na Jeltje van Nieuwenhoven.[2] Zij is na haar voorganger Frans Weisglas de tweede voorzitter die na open en vrije verkiezingen gekozen is. Na de Tweede Kamerverkiezingen 2010 werd zij herkozen als voorzitter. Met 94 tegen 54 stemmen versloeg zij Charlie Aptroot van de VVD.[3] Verbeet stelde zich bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2012 niet verkiesbaar.[4] Bij haar afscheid als voorzitter en lid van de Tweede Kamer, op 20 september 2012, werd zij benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau.[5] Als voorzitter werd zij opgevolgd door Anouchka van Miltenburg (VVD).[6]

Aanvaring met de PVV

bewerken

Op 15 februari 2007, kort na haar aantreden, kwam Verbeet in aanvaring met de PVV (Partij voor de Vrijheid) van Geert Wilders. In een debat over de Wijziging van de Rijkswet op het Nederlanderschap tot beperking van meervoudige nationaliteit viel zij Sietse Fritsma (PVV) in de rede en verklaarde zij een gedeelte van een door hem ingediende motie "buiten de orde".[7] De motie riep het kabinet op om tot wetswijzigingen te komen die moeten leiden tot het onmogelijk maken van een dubbele nationaliteit van bewindslieden en parlementsleden. Vooruitlopend op een mogelijke nieuwe wet wilde de PVV dat politici met twee nationaliteiten geen lid kunnen worden van het nieuwe kabinet-Balkenende IV. In een schorsing wist Verbeet de Partij voor de Vrijheid te overreden dat laatste gedeelte in te trekken omdat een dergelijke uitspraak buiten de orde van de Kamer zou vallen. Later stelde PVV-fractieleider Geert Wilders dat Verbeet hiermee fractiepolitiek had bedreven. Woordvoerders van het CDA en de VVD hekelden het optreden van Verbeet.[8]

Toen Wilders minister Ella Vogelaar in de Kamer "knettergek" had genoemd, wilde Verbeet Wilders spreken over het taalgebruik in het parlement, wat door Wilders werd geweigerd.[9]

Op 1 oktober 2009 kwam Verbeet tweemaal in botsing met PVV-Kamerlid Richard de Mos in een debat over de uitdieping van de Westerschelde en de ontpoldering van de Hedwigepolder. Toen deze zich afvroeg of Nederland niet gewoon "belazerd" was door de Belgen, verzocht Verbeet hem zijn "terminologie te wijzigen". Daarna kwam De Mos met een woordspeling op de Zeeuwse wapenspreuk Luctor et emergo ("ik worstel en kom boven"): Luctor et abortus ("ik worstel en drijf af"). Verbeet noemde dit "smakeloos".[10]

In 2009 stemde Verbeet als enige van haar fractie voor een motie-Rutte over het alsnog uitvoeren van een motie over het aankaarten bij de Britse regering van de weigering om Wilders tot het Verenigd Koninkrijk toe te laten.

Na de Tweede Kamer

bewerken

Nadat Verbeet de Tweede Kamer verliet heeft ze verschillende commissariaten gehad. Op dit moment is ze voorzitter van de raad van commissarissen van Unilever Nederland.[11] Ze was al sinds april 2020 lid van de raad.[12] Verder is ze voorzitter van de raad van commissarissen bij Novamedia (het bedrijf achter de postcodeloterij en de vriendenloterij). Eerder was ze commissaris bij Siemens Nederland (tot oktober 2023).[13]

Ze is sinds 2022 lid van de raad van toezicht van de vereniging klinische geriatrie (NVKG).[14] Eerder zat ze in de raad van toezicht van onder andere de Patiëntenfederatie Nederland (2012-2017)[15], dierentuin Artis (2012-2016)[16] en paleis Het Loo (2013-2023)[17].

Verbeet zit in verschillende comités van aanbeveling, onder andere van het Ouderenfonds en het Odensehuis.[18]

Gerdi Verbeet volgde per 1 juni 2015 Joan Leemhuis-Stout op als voorzitter van het Nationaal Comité 4 en 5 mei.[19][1] Zij bleef in die functie tot en met 31 mei 2021, toen haar benoeming voor zes jaar afliep.

Persoonlijk

bewerken

De broer van Gerdi Verbeet, Martin Verbeet, was tot 2010 voorzitter van het Amsterdamse stadsdeel Oost-Watergraafsmeer. Verbeet is tweemaal gescheiden en trouwde in 2010 met voormalig commissaris van de koningin en voormalig staatssecretaris Wim Meijer.[20][1]

Bibliografie

bewerken
  • Voorzitter! 2015
  • Vertrouwen is goed, maar begrijpen is beter, 2012
  • In 2015 maakt Verbeet samen met Erik Dijkstra het televisieprogramma De Strijd voor de VARA. Een programma over de historie van de arbeider.[21][22]
  • Sinds 2019 leest zij het Groot Dictee der Nederlandse Taal voor. Hiermee heeft zij Philip Freriks opgevolgd die in de voorgaande jaren het dictee voorlas, al dan niet samen met een Vlaamse co-presentator.[23]
  • In de televisieserie Het jaar van Fortuyn (2022) wordt de rol van Gerdi Verbeet vertolkt door Carly Wijs.
bewerken
Voorganger:
F.W. (Frans) Weisglas
Voorzitter van de Tweede Kamer
2006 - 2012
Opvolger:
A. (Anouchka) van Miltenburg