Gori
Gori (gruz. გორი) – miasto we wschodniej Gruzji, stolica regionu Wewnętrzna Kartlia.
 Ratusz Gori z pomnikiem Stalina (usunięty 24 czerwca 2010) | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Region | |||||
| Data założenia |
XII w. | ||||
| Prawa miejskie |
1801 | ||||
| Zarządzający | |||||
| Powierzchnia |
16,9 km² | ||||
| Wysokość |
588 m n.p.m. | ||||
| Populacja (2014) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
| Nr kierunkowy |
(370) | ||||
| Kod pocztowy |
1400 | ||||
Położenie na mapie Gruzji  | |||||
 41°58′N 44°06′E/41,966667 44,100000
| |||||
| Strona internetowa | |||||
Miasto leży na północny zachód od Tbilisi u ujścia rzeki Liachwi do rzeki Mtkwari (Kura). Jest administracyjnym, kulturalnym i przemysłowym centrum okręgu o rozwiniętym rolnictwie.
W Gori znajduje się teatr, muzeum historii i sztuki gruzińskiej, uniwersytet i wiele szkół wyższych.
W mieście rozwinął się przemysł precyzyjny, bawełniany, spożywczy oraz drzewny[2].
Historia
edytujNazwa miasta pochodzi od znajdującej się w pobliżu do dzisiaj twierdzy Goris Ciche (pol. „twierdza na górze“), która pod nazwą Tontio była znana od VII wieku. Podczas badań archeologicznych ruin średniowiecznej twierdzy odkryto wcześniejszą, pochodzącą z III w. p.n.e.–II w. p.n.e. Na przełomie XI i XII w., w okresie panowania Dawida Budowniczego, koło twierdzy powstało miasto, które stało się jednym z ważniejszych ośrodków miejskich Gruzji.
W pobliżu Gori znajdują się ruiny XVI-wiecznych umocnień twierdzy Ksanis Ciche, która w czasie najazdu tureckiego miała bronić na gruzińskiej drodze wojennej dostępu do reszty kraju.
W 1818 r. w Gori powstała pierwsza gruzińska wyższa szkoła teologiczna.
Gori jest miejscem urodzenia Józefa Stalina. Dom, w którym się urodził i żył do 1883 r., jest miejscem pamięci – muzeum z eksponatami poświęconymi jego osobie. Do 2010 r., przed miejskim ratuszem stał pomnik Stalina, który dwukrotnie próbowano zburzyć w 1953 i 1988, ale mieszkańcy Gori protestowali[3].
Pomnik został usunięty w nocy 24 czerwca 2010 roku ku zaskoczeniu mieszkańców miasta[4].
Gori zostało poważnie zniszczone podczas trzęsienia ziemi w 1920 r.
W sierpniu 2008 miasto było bombardowane przez lotnictwo rosyjskie. Uszkodzeniu lub zniszczeniu uległo wiele budynków[5]. 11 sierpnia Micheil Saakaszwili ujawnił, że siły gruzińskie odparły atak rosyjskich czołgów 5 km od miasta[6]. Od 13 do 22 sierpnia miasto znajdowało się pod okupacją wojsk rosyjskich.
Przypisy
edytuj- ↑ მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014, საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური, listopad 2014 [dostęp 2016-07-27].
- ↑ Gori, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-07-04].
- ↑ BBC: Stalin still revered in Georgia. 21 grudnia 2002. [dostęp 2007-01-07]. (ang.).
- ↑ dziennik.pl: W Gori, rodzinnym mieście Stalina, rozebrano pomnik wodza. 25 czerwca 2010. [dostęp 2010-06-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-01-18)]. (pol.).
- ↑ Eyewitness: Mood shifts in Gori, BBC News [dostęp 10.08.2008]
- ↑ Saakaszwili: Moskwa chce kontrolować szlaki energetyczne na Kaukazie - WP Wiadomości [online], wiadomosci.wp.pl [dostęp 2017-11-23] (pol.).