1456.
(Preusmjereno sa stranice 1456)
< |
14. vijek |
15. vijek
| 16. vijek
| >
< |
1420-e |
1430-e |
1440-e |
1450-e
| 1460-e
| 1470-e
| 1480-e
| >
<< |
< |
1452. |
1453. |
1454. |
1455. |
1456..
| 1457.
| 1458.
| 1459.
| 1460.
| >
| >>
Godina 1456 (MCDLVI) bila je prijestupna godina koja počinje u četvrtak (1. 1. po julijanskom kalendaru).
Gregorijanski | 1456.. (MCDLVI) |
Ab urbe condita | 2209. |
Islamski | 860–861. |
Iranski | 834–835. |
Hebrejski | 5216–5217. |
Bizantski | 6964–6965. |
Koptski | 1172–1173. |
Hindu kalendari | |
• Vikram Samvat | 1511–1512. |
• Shaka Samvat | 1378–1379. |
• Kali Yuga | 4557–4558. |
Kineski | |
• Kontinualno | 4092–4093. |
• 60 godina | Yang Vatra Miš (od kineske Ng.) |
Holocenski kalendar | 11456. |
Podrobnije: Kalendarska era |
Događaji
uredi- siječanj - Kralj Ladislav V. Posmrtni stigao na sabor u Budim sa Ulrihom Celjskim; kardinal Ivan Carvajal lobira za rat protiv Turaka.
- februar - Jaželbicki mirovni sporazum između Vasilija II., velikog kneza Moskve i vlade Velikog Novgoroda, koji će dovesti do gubitka nezavisnosti grada 1478.
- 20. 2. - Papski nepotizam: za kardinala postavljen Rodrigo Borgia, budući Aleksandar VI..
- 1. 3. - Janoš Hunjadi stiže sa sinom Ladislavom na sabor u Budim (krajem meseca obnovljen savez o prijateljstvu sa Ulrihom Celjskim).
- 7. 3. - Etiopski car Zara Jakob osnovao grad Debre Berhan.
- 6. 4. - U Budim stiže vest o turskom pohodu.
- proleće - Herceg Stjepan ima uspeha u ratu sa vojvodom Ivanišem Vlatkovićem.
- 18. 5. - Bitka kod Oranika: Skenderbeg porazio osmanlijskog saveznika Goljemija.
- lipanj - Bosanski kralj Tomaš pregovara sa Mlečanima o savezu protiv hrvatskog bana Celjskog.
- Tokom pohoda u Srbiji, sultan traži od kralja Tomaša četiri bosanska grada (npr. Bistrički grad kod Livna) i 10.000 tovara žita za ishranu vojske - Tomaš traži pomoć kod Mlečana.
- 9. 6. - Halejeva kometa u perihelu - u Italiji o njoj piše humanista Bartolomeo Platina, posmatraju je i ratnici oko Beograda.
- 13. 6. - Sultan Mehmed II. započeo opsadu Beograda; u ovo vreme pokušano i brzo zauzimanje Smedereva, ali posada se održala (Đurđe je u Bečeju).
- 7. 7. - Jovanka Orleanka oslobođena optužbi zbog kojih je spaljena 1431.
- 14. 7. - Hunjadi i Kapistran se kroz turske lađe probili sa vojskom u Beograd (srpski šajkaši napali Turke s leđa).
- 21. 7. - Opšti turski juriš na zidine Beograda (bombardovanje traje od početka meseca) - nekoliko puta ulaze u varoš, junaštvo Titusa Dugovića na bedemu tvrđave.
- 22. 7. - Опсада Београда (1456): krstaški ispad razbio Turke pred tvrđavom, i sam sultan je ranjen, povlači se sutradan.
- 11. 8. - Janoš Hunjadi, branitelj Beograda, umro u Zemunu od kuge.
- 20. 8.? - Vlad III Drakul došao na vlast u Vlaškoj ubistvom prethodnika Vladislava II (boriće se protiv Turaka).
- rujan - Knin, Lab i gradovi na Cetini se predali banu a Klis ostaje pod zaštitom Mlečana, sa sinovima pokojnog Petra Talovca (sva ostala Dalmacija, Hrvatska i Slavonija pod vlašću bana Ulriha Celjskog).
- 23. 10. - Ivan Kapistran umro od kuge u Iloku.
- listopad - Ugarski sabor u Futogu - novi vrhovni kapetan je Ulrih Celjski, a Ladislav Hunjadi mora predati kruni sve gradove kojima je upravljao njegov otac.
- 8. 11. - Kralj Ladislav i Ulrih Celjski stigli sa krstaškom vojskom u Beograd.
- 9. 11. - Ulrih II Celjski ubijen u Beogradu od ljudi Ladislava Hunjadija - s njim se okončava loza Celjskih (nakratko ga nasledila udovica Katarina Branković), posede će mu preuzeti Habsburzi.
- Kralj Ladislav prinuđen imenovati Ladislava Hunjadija za vrhovnog kapetana Ugarske.
- novembar - Ljeka Dukađini zauzeo mletački Danj i ubio providura.
- 5. 12. - Razoran zemljotres u Napulju i južnoj Italiji, više desetaka hiljada mrtvih.
- 24. 12. - Umro srpski despot Đurađ Branković, nasleđuje ga sin Lazar (1456-58); u toku su pregovori o miru sa sultanom.
Tokom/tijekom godine
uredi- početkom godine - Despotov mir sa Turcima - izgubljene zemlje južno od Zapadne Morave.
- Turska osvajanja:
- Turahanoglu Omer-beg zauzeo Atinsko Vojvodstvo i sam grad bez Akropolja (Francesco II Acciaioli se održao do 1458),
- Golubac od Srba (?),
- Enos (Enez) od đenovske porodice Gattilusi.
- Okvir vrata na katedrali u Puli prvi primjer renesanse u Istri.
- Paolo Uccello naslikao "Bitku kod San Romana".
- Henrikovi moreplovci Alvise Cadamosto, Antoniotto Usodimare i jedan anonimni na drugom putovanju u Afriku: izgleda otkrili Zelenortska ostrva, zatim stupaju u miran kontakt sa Mandinkama sa rijeke Gambije i na kraju stižu do reke Žebe u današnjoj Gvineji Bisau (u približno ovo vreme dovde plovi i Diogo Gomes).
- Trinaestogodišnji rat: Poljaci spalili nemački Memel.
- Papa izuzeo Drivast iz nadležnosti barskog nadbiskupa u korist unijatskog mitropolita Pavla Dušmana iz Prečiste Krajinske - nadbiskup optužuje Pavla za izdaju katoličanstva.
- Nirnberški topolivac Jerg u službi hercega Stjepana 1456-60[1].
Rođenja
uredi- 1. 3. - Vladislav II., kralj češki i ugarski († 1516)
- 21. 3. - Jurij Slatkonja, bečki biskup († 1522)
- Gjon Kastrioti II, Skenderbegov sin, italijanski plemić († 1514)
Smrti
uredi- 17. 1. - Elisabeth von Lothringen, nemačka književnica (* ca. 1395)
- 21. 7. - Titus Dugović, branitelj Beograda
- 11. 8. - Janoš Hunjadi, vojvoda Transilvanije, veliki kapetan Ugarske (* 1387)
- 17. 10. - Nicolas Grenon, francuski kompozitor (* ca. 1375)
- 23. 10. - Ivan Kapistran, franjevac, budući svetac (* 1386)
- 9. 11. - Ulrih II Celjski, austrijski plemić (* 1406)
- 25. 11. - Jacques Cœur, francuski trgovac (* ca. 1395)
- Juan de Mena, španski pesnik (* 1411)
- Jan Šindel, češki matematičar, astronom, lekar (* ca. 1375)
Reference
uredi- ↑ G. a., Istorija Crne Gore, str. 467
- Vjekoslav Klaić, Svezak drugi: dio drugi. Treće doba: Vladanje kraljeva iz raznih porodica (1301-1526). Druga knjiga: Od gubitka Dalmacije do Matije Korvina (1409-1457) (archive.org)
- Vladimir Ćorović, Historija Bosne
- Grupa autora, Istorija Crne Gore