Adolphe Thiers

Adolphe Thiers
	; Irudi gehiago
; Frantziako Errepublikako presidente
; 23. Andorrako Printzekide Frantsesa
Frantziako gobernuburua
Frantziako gobernuburua
Frantziako gobernuburua
seat 38 of the Académie française (en)
; Frantziako Nazio Biltzarreko kidea
Frantziako Hirugarren Errepublikako senataria
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Marie-Joseph-Louis-Adolphe Thiers
Jaiotza	Marseilla, 1797ko apirilaren 15a
Herrialdea	Frantzia
Lehen hizkuntza	frantsesa
Heriotza	Saint-Germain-en-Laye, 1877ko irailaren 3a (80 urte)
Hobiratze lekua	Père Lachaise hilerria; Grave of Mathéron-Charlemagne (en) ; Grave of Thiers (Père-Lachaise, division 55) (en)
Heriotza modua	: istripu zerebrobaskularra
Familia
Ezkontidea(k)	Élise Thiers
Hezkuntza
Heziketa	Lycée Thiers (en) ; Aix-Marseillako Unibertsitatea ; Paul Cézanne University (en)
Hizkuntzak	frantsesa
Jarduerak
Jarduerak	abokatua, politikaria, kazetaria, historialaria eta idazlea
Lantokia(k)	Paris
Lan nabarmenak	ikusi The History of the French Revolution (en) ;
Jasotako sariak	ikusi Ohorezko Legioko gurutze handia (1871ko apirilaren 6a) ; Urrezko Ardi-larruaren Ordenako zalduna ; Grand Master of the Legion of Honour ; Order of the Cross of July ; Fellow of the American Academy of Arts and Sciences ; Ohorezko Legioko ofizial handia ; Ohorezko Legioko komandantea ; Ohorezko Legioko ofiziala ; Ohorezko Legioko zalduna ; Urrezko Ardi-larruaren Ordena ;
Kidetza	Frantses Akademia; Hungariako Zientzien Akademia; Académie des sciences morales et politiques; Arteen eta Zientzien Ameriketako Estatu Batuetako Akademia; Société de l’histoire de France (en) ; Accademia delle Scienze di Torino
Sinesmenak eta ideologia
Alderdi politikoa	Orléanism (en)

Louis Adolphe Thiers (Bouc-Bel-Air, 1797ko apirilaren 15a - Saint-Germain-en-Laye, 1877ko irailaren 3a) frantses politikari, kazetaria eta historialaria izan zen. Frantziako Hirugarren Errepublikako presidentea izan zen, 1871-1873 bitartean.

Bizitza

Aix-en-Provencen zuzenbideko ikasketak egin ondoren, Parisen bizileku hartu eta berehala egin zen ezagun, Le Constitutionnel eta Le National egunkarietan Karlos X.a Frantziakoa aginpidetik baztertzearen eta askatasun publikoaren alde idatzi zituen artikuluengatik. 1830eko Iraultzaren ondoren, kargu garrantzitsuak izan zituen Luis Filipe Frantziakoaren agintaldian (gobernuburu ere izan zen), baina 1840an dimisioa eman behar izan zuen, erregea ez zetorrelako bat haren kanpo arazoetarako politika zorrotzarekin.

Frantziako Bigarren Inperioan diputatua izan zen, eta legebiltzarreko erakundeen alde agertu zen, Napoleon III.aren autoritarismoaren aurrean. Urte horietan Histoire du consulat et de l´empire (1845-1862, «Kontsulatuaren eta inperioaren historia») obra handia idatzi zuen, frantses nazionalismoaren berpizkundean eragin handia izan zuena. 1870ean Frantzia-Prusia Gerraren aurka agertu zen, ez baitzuen gerra irabazteko inolako aukerarik ikusten. Gerra galdu ondoren, 1871ean Frantziako Hirugarren Errepublikako presidente hautatu zuten, eta, Frantziarentzako politika-sistemarik egokiena errepublika kontserbadorea zelakoan, gogor zapaldu zuen urte bereko Parisko Komunako matxinada. 1873. urtean dimisioa aurkeztu zuen.

Erreferentziak

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Adolphe Thiers

Datuak: Q5738
Multimedia: Adolphe Thiers / Q5738