Dolors Piera
Dolors Piera Llobera ( Puigvert de Agramunt ( Lleida ), 1910eko uztailaren 21a – Santiago de Chile, 2002ko urtarrilaren 20a ) irakasle sindikalista izan zen. Hezkidetza eta Freinet-en pedagogia defendatu zituen [1] eta UGT - Unión General de Trabajadores (Langileen Batasun Orokorra) sindikatuaren Irakaskuntzako Langileen Federazioaren sortzaileetako bat izan zen. Lleidako misio pedagogikoak antolatu zituen. Mugimendu feministan engaiaturik, 1937an sortutako Unió de mujeres de Catalunia (Kataluniako Emakumeen Batasuna) erakundeko idazkari nagusia izan zen, eta baita PSUC - Partit Socialista Unificat de Catalunya (Kataluniako Alderdi Sozialista Batua) alderdiaren Emakumeen Batzordearen arduraduna ere. Bartzelonako Udalaren lehen emakume zinegotzia ere izan zen. [2]
| Dolors Piera | |||
|---|---|---|---|
1937 - 1939 | |||
| Bizitza | |||
| Jaiotzako izen-deiturak | Dolors Piera i Llobera | ||
| Jaiotza | Puigverd d'Agramunt, 1910eko uztailaren 21a | ||
| Herrialdea |  Katalunia | ||
| Heriotza | Santiago, 2002ko urtarrilaren 19a (91 urte) | ||
| Familia | |||
| Ezkontidea(k) | Pere Aznar i Seseres (en)  | ||
| Hezkuntza | |||
| Hizkuntzak | gaztelania katalana | ||
| Jarduerak | |||
| Jarduerak | pedagogoa, politikaria eta sindikalista | ||
| Kidetza | Unión General de Trabajadores Q5836147 | ||
| Sinesmenak eta ideologia | |||
| Alderdi politikoa |  Kataluniako Alderdi Sozialista Batua | ||
Biografia
aldatuLehen urteak
Dolors Piera familia errepublikazale batean jaio zen. Amaren aitona, Pau Llobera, Lehen Errepublikako miliziano boluntarioa eta Puigvert de Agramunteko Errepublikanoen Etxearen sortzaileetako bat izan zen. Aitak, maisukatalanista eta aurrerakoiak, pedagogia berritzeko mugimenduan parte hartu zuen. Dolorsek ikasgela batean igaroko zuen bere haurtzaroaren zati handi bat aitarekin batera.
Pierak irakasle-ikasketak egin zituen Lleidako Eskolan (1924-1928). Eskola hartan Montessori Metodoa zabaltzen saiatzen ziren zenbait irakasle berritzailek lanean segitzen zuten, nahiz eta Primo de Rivera jeneralaren diktaduraren garaia izan. Bere irakasleen artean Pepita Úriz zegoen . [3]
Dolors eta bere aita Lleidako Café Exprés-eko solasaldietara eta hiri bereko Ateneoan antolatutako ekintzetara joan ohi ziren. Haien artean, azpimarratzekoak dira 1926an antolatutako hitzaldiak, non Alexandre Galí, Rafael Campalans eta Pere Bosch i Gimpera-k parte hartu baitzuten. Horrez gain, Batec taldearen sortzaileen artean egon ziren. Talde horren helburua eskola laikoa sustatzea eta Célestin Freinet-en metodo pedagogikoa zabaltzea zen.
Ibilbide profesionala
aldatuDolors Pierak 18 urterekin hasi zuen bere ibilbide profesionala Bartzelonako Xuclà kaleko Nesken Eskola Nazionalean. 1929an behin-behineko maistra postua lortu zuen 1916an sortutako Bartzelonako Udalaren Eskola Patronatuan. Garai hartan hasi zen harremanetan jartzen mugimendu feministarekin eta, aldi berean, bere prestakuntza politikoan sakondu zuen. [3]
1931-1932 ikasturtean behin-behineko irakasle aritu zen Bell Lloc de Urgell-en eta, handik gutxira, Balaguerren. Han aurkitu zuen berriro Pepita Uriz, Hezkuntzako Langileen Federazioa (FETE-UGT) sindikatuaren eta PSUC alderdiaren sortzaileetako bat. [4] Dolors Pierak FETEn sartzea erabaki zuen eta bertako kide gogotsua izango zen handik aurrera.
Dolors Pierak, 1934an, behin-betiko plaza hartu zuen Villafranca del Panadés-en. Urte berean Ramón Costa-Jou irakaslearekin ezkontza zibila egin zuen. Costa-Jou ere Freinet-en proiektuaren zabaltzailea zen. Senar-emazte biak Colaboración aldizkariaren sustatzaile nagusiak izan ziren, haien etxean bertan izanik aldizkariaren erredakzioa. Dolors salatu egin zuten Freinet teknika erabiltzeagatik, eta espedientea ere egin zioten, baina, horren ondorioz, ohartarazpen administratibo bat baino ez zuen izan.
Pierak, garai hartan, Bloc Obrer i Camperol (Langileen eta Nekazarien Blokea) erakundearen inguruko zirkuluetan mugitzen zen eta 1934an Asturiasko gertaeren ondorioz izan ziren errepresialatuen haurren harrera-batzordearen partaide izan zen. Bikotekidearekin batera, eskualdeko presoak laguntzeko batzordean sartu zen.
1935ean UGTko Bartzelonako Irakaskuntza Federazioko Idazkaritza Nagusiaren ardura hartu zuen. Horrez gain, Katalunia ordezkatu zuen 1936an Madrilen egin zen irakasle sindikatuen Estatuko Kongresuan eta Pariseko Irakasleen Munduko Kongresuan ere Kataluniako ordezkaria izan zen. Sindikatuaren aldizkariaren zuzendaria ere izan zen: L'Escola Proletària.
Gerra zibilaren hasieran, FETE sindikatua berrantolatu eta FCTE - Kataluniako Irakasleen Langileen Federazioa bihurtu zen. Bertan, Dolors Piera Bartzelonako Irakasle Nazionalen Ataleko idazkari hautatu zuten. FCTEk kongresu bakarra egin zuen Bartzelonan 1938ko urtarrilean. [3]
Ardura sindikaletik militantzia politikora
aldatu1935ean, Bloque Obrero y Campesino erakundearen hogei bat disidenterekin batera, PSOEren Kataluniako Federazioan sartu zen, alderdia eta haren inguruko sindikatuak katalanizatzeko asmoz.
Uztailaren 18ko estatu kolpearen ondoren, Villafrancako Batzorde Iraultzailean sartu zen. Urte bereko uztailean PSUC - Partit Socialista Unificat de Catalunya (Kataluniako Alderdi Sozialista Batua) alderdian sartu zen eta bertan Batzorde Exekutiboko kide izan zen, Emakumeen Komisioaren arduraduna izanik. [2] Bartzelonara joan zen bizitzera eta bertan bikotekide izango zuen Pere Aznar ezagutu zuen.
1937an, gerra zibila betean, Emakumearen Kongresuaren antolaketan parte hartu zuen eta bertan La unidad nos dará la victoria (Batasunak emango digu garaipena) txostena aurkeztu zuen. Unió de Dones de Catalunya (Kataluniako Emakumeen Batasuna) erakundearen sortzaileetako bat ere izan zen eta haren idazkari orokorra izendatu zuten. [5] Urte berean, Bartzelonako zinegotzi gisa, Pasionariari lagundu zion Parisko Neguko Belodromoan egindako mitinean. [6]
PSUC alderdiarekin 1937ko urrian Bartzelonako Udalean hautatutako lehenengo emakume zinegotzia izan zen. 1938ko abuztuan Kultura Zinegotzi izendatu zuten. Kargu horretan lan handia egingo zuen Bartzelonara ihesean etorritako errefuxiatuen beharrei erantzuten. 1939ko urtarrilean tropa frankistek hiria okupatu zuten arte jarraitu zuen zinegotzi ardurarekin. PSUCeko kidea izan zen 1940ko hamarkadan kanporatu zuten arte.
Erbestea
aldatuErrepublikanoek gerra galdutakoan, Dolors Piera Parisera erbesteratu zen. Han, Haurrentzako Nazioarteko Bulegoan lan egin zuen eta 4 hilabete eman zituen naziek atxilotuta Fresnesko espetxean. Askatu zutenean, berak eta bere neba Josepek Frantziatik alde egin behar izan zuten. Kuba transtatlantikoan Dominikar Errepublikara joan zen eta gero Txilen finkatu zen. 1940ko martxoan iritsi zen, han berriz ere aurkitu zuen Pere Aznar bikotekidea eta haien seme-alabak jaio ziren. Piera berriro hasi zen irakasle lanetan eta Bialik Eskolako zuzendariordea eta Andersen Eskolako zuzendaria izan zen 1970 arte. [7]
Dolors Pierak bere militantzia feminista aktiboarekin jarraitu zuen Txilen. Santiagoko Emakumeen Biltzarra antolatu zuen eta Kataluniako Zentroaren sustatzaileetako bat ere izan zen.
1977an Bartzelonan izan zen bisitan eta bertan Estatutuaren aldeko irailaren 11ko manifestazioan parte hartu zuen.
2002an Txileko Santiagon hil zen eta bertan izan zen hilobiratua.
Esker onak
aldatu2006ko martxoan, UdL - Lleidako Unibertsitateko Aukera Berdintasunerako eta Emakumearen Sustapenerako Dolors Piera Zentroa sortu zen, Emakumearen Ikasketen Diziplinarteko Mintegiaren (SIED) eta Lleidako Unibertsitatearen (UdL) arteko hitzarmenaren bidez. Dolors Piera Zentroaren helburuak honako hauek dira: genero-arloko ikerketa eta irakaskuntza sustatzea, profesionalak prestatzen laguntzea eta errealitatea eraldatzea, gizarte justuagoa eta berdintasunezkoagoa izan dadin.[8]
Vilafranca del Penedèseko Dolors Piera ikastetxe publikoak 1934an herri horretan irakasle postua izan zuen pedagogoa gogorarazten du.[9]
2018az geroztik, Lleidako Balàfia barrutiak Dolors Piera izena duen plaza bat du, auzo-erakundeek luzaroan eskatutako errekonozimendua.[10]
Bartzelonako hiriak ere, non zinegotzi izan baitzen, plaza bat eskaini dio Poblenou auzoan maistra errepublikar eta erbesteratuari.[11]
Erreferentziak
aldatu- ↑ Assemblea Nacional de les Dones. .
- ↑ a b Dolors Piera, una mestra centenària. .
- ↑ a b c Historia UGT - Dolors Piera. .
- ↑ La transición borró los nombres de las mayores defensoras de la educación pública. .
- ↑ Les dones d'Esquerra Republicana de Catalunya 1931-1939. .
- ↑ Quién fue Dolors Piera. .
- ↑ Dolors Piera Llobera. .
- ↑ «Presentació - Centre Dolors Piera d'Igualtat d'Oportunitats i Promoció de les Dones» www.cdp.udl.cat (Noiz kontsultatua: 2021-10-15).
- ↑ (Katalanez) «Escola Dolors Piera» agora.xtec.cat (Noiz kontsultatua: 2021-10-15).
- ↑ (Katalanez) paeria.es. «Lleida dedica una plaça a la mestra Dolors Piera, pionera en la renovació educativa i el feminisme i primera dona regidora a Barcelona — Regidories d’Urbanisme, Mobilitat, Vialitat, Trànsit i Horta i d’Habitatge i Transició Ecològica – La Paeria – Ajuntament de Lleida» urbanisme.paeria.cat (Noiz kontsultatua: 2021-10-15).
- ↑ «L’Ajuntament urbanitza la plaça de Dolors Piera, al barri del Parc i la Llacuna del Poblenou, a tocar d’una nova promoció d’habitatge públic : Servei de Premsa» ajuntament.barcelona.cat (Noiz kontsultatua: 2021-10-15).
Bibliografia
aldatu- Cañellas, Cèlia; Toran, Rosa (2003). Dolors Piera, mestra, política i exiliada. Bartzelona: Publicacions de la Abadía de Montserrat i Institut d'Educació de l'Ajuntament de Barcelona.
- Jiménez Mier eta Terán, Fernando (2007) Batec. Historia de vida de un grupo de maestros. Lleidako Unibertsitatea.
Kanpo estekak
aldatu
Datuak: Q11917598