Przemyt

Kontrabandziści w Tatrach, Alfred Schouppé, 1870

Przemyt (kontrabanda^[1], pot. szmugiel^[2]) – przemieszczenie towarów pomiędzy państwami z pominięciem opłat celnych, akcyzy, podatku VAT i innych należności wobec państwa, na którego terytorium wwieziono towar, lub też wwiezienie towaru, którym obrót jest w danym kraju zakazany przez prawo. Omija się również, rzadko co prawda występujące, opłaty i ograniczenia wywozowe.

Ogólniejsza definicja mówi, iż przemytem nazywa się przemieszczenie między państwami lub obszarami celnymi dowolnego towaru z naruszeniem obowiązującego prawa.

Nasilenie przemytu zależy od stosunku opłacalności tego procederu do ryzyka sankcji karnej, jest wprost proporcjonalne do potencjalnego zysku, a odwrotnie do sprawności organów państwa.

Historia przemytu jest równie długa, jak historia opłat granicznych i prawnych ograniczeń handlu.

Przemyt w Polsce

W okresie rozbiorów istniało zjawisko przemytu pomiędzy zaborami.

W okresie II Rzeczypospolitej na Górnym Śląsku całe miejscowości żyły z przemytu, głównie cukru, który z powodu protekcjonistycznej polityki Polski był niewspółmiernie drogi w porównaniu z jego cenami w Niemczech.

W czasie II wojny światowej, po wprowadzeniu przez okupacyjne władze niemieckie przydziałów kartkowych, pojęciem „szmugiel” określano przemyt żywności ze wsi do miast oraz ze „strony aryjskiej” do gett żydowskich^[3].

W latach PRL-u przemycano niemal wszystko, z powodu braków na rynku wewnętrznym i ograniczeń prawnych (np. pornografię).

W III RP z powodu wysokiego podatku akcyzowego opłacalny stał się przemyt papierosów, alkoholu i paliw płynnych. Zajmują się nim zarówno pojedyncze osoby, tzw. mrówki, jak i większe, zorganizowane grupy. Nasila się także zjawisko przemytu narkotyków, w obydwu kierunkach. Polska ma duży udział w rynku amfetaminy i jej pochodnych, które są nielegalnie wywożone na zachód, a z drugiej strony jest konsumentem pochodnych konopi indyjskich, opiatów i kokainy.

Przemyt na świecie

W XVIII w. w Europie odbywał się nielegalny handel na masową skalę między Anglią a niektórymi krajami europejskimi, m.in. Francją. Zjawisko występowało zwłaszcza w Kornwalii, gdzie trudny teren i niebezpieczne wybrzeże stanowiły o przewadze przemytników. Jednak najbardziej znanym przykładem na zorganizowanego na masową skalę przemytu są lata prohibicji w Stanach Zjednoczonych, kiedy to wiele gangów, w tym najsłynniejszy Ala Capone zajmowało się, obok produkcji alkoholu na miejscu, także jego przemytem z Kanady i Meksyku.

Współcześnie obiektem przemytu bywa broń i amunicja, narkotyki, dzieła sztuki, rzadkie gatunki zwierząt i roślin.

Zobacz też

Przypisy

↑ Słownik Wyrazów Obcych. [dostęp 2013-07-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-07-02)].
↑ Tamże. [dostęp 2015-03-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-03-31)].
↑ Krzysztof Komorowski (red.): Warszawa walczy 1939–1945. Leksykon. Warszawa: Fundacja Polska Walczy i Wydawnictwo Bellona, 2015, s. 721. ISBN 978-83-1113474-4.

[1] Słownik Wyrazów Obcych. [dostęp 2013-07-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-07-02)].

[2] Tamże. [dostęp 2015-03-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-03-31)].

[3] Krzysztof Komorowski (red.): Warszawa walczy 1939–1945. Leksykon. Warszawa: Fundacja Polska Walczy i Wydawnictwo Bellona, 2015, s. 721. ISBN 978-83-1113474-4.

[1]

[2]

[3]