Dyma restr o enwau a ddefnyddir yn Gymraeg ar gyfer llefydd yn Lloegr.
Enw Saesneg
|
Siroedd
|
Enw Cymraeg
|
Abbey Dore
|
Swydd Henffordd
|
Abaty Deur[1] neu Abaty Dour[1]
|
Aconbury
|
Swydd Henffordd
|
Caer Rhain[2]
|
Alberbury
|
Swydd Amwythig
|
Llanfihangel-yng-Ngheintun[3]
|
Arthuret
|
Cumbria
|
Arfderydd[4]
|
Babbinswood
|
Swydd Amwythig
|
Coed Babis[angen ffynhonnell]
|
Bagwyllydiart
|
Swydd Henffordd
|
Bagwyllydiart
|
Ballingham
|
Swydd Henffordd
|
Llanfuddwalan[5]
|
Bamborough Castle
|
Northumberland
|
Dinwarwy[5]
|
Banbury
|
Swydd Rydychen
|
Banbri[5] neu Bambri[5]
|
Baschurch
|
Swydd Amwythig
|
Eglwysau Basa[6]
|
Bath
|
Gwlad yr Haf
|
Caerfaddon
|
Bedford
|
Swydd Bedford
|
Rhydwely[7]
|
Beeston
|
Swydd Gaer
|
Y Felallt[8]
|
Berwick-upon-Tweed
|
Northumberland
|
Caerferwig[9] neu Berwig[9]
|
Bettws-y-Crwyn
|
Swydd Amwythig
|
Betws-y-Crwyn
|
Birkenhead
|
Glannau Merswy
|
Penbedw
|
Bishop's Castle
|
Swydd Amwythig
|
Trefesgob
|
Bridstow
|
Swydd Henffordd
|
Llansanffraid[10]
|
Brilley
|
Swydd Henffordd
|
Brulhai[angen ffynhonnell]
|
Bristol
|
Bryste
|
Bryste neu Caerodor (hynafiaethol)
|
Broome
|
Swydd Amwythig
|
Brŵm[angen ffynhonnell]
|
Cadwgan
|
Swydd Henffordd
|
Cadwgan
|
Colchester
|
Essex
|
Caer Colun[11]
|
Cambridge
|
Swydd Gaergrawnt
|
Caergrawnt
|
Canterbury
|
Caint
|
Caergaint
|
Carlisle
|
Cumbria
|
Caerliwelydd
|
Catterick
|
Gogledd Swydd Efrog
|
Catraeth
|
Chester
|
Swydd Gaer
|
Caer (fel arfer) neu Caerllion Fawr
|
Chichester
|
Gorllewin Sussex
|
Caerfuddai
|
Chirbury
|
Swydd Amwythig
|
Llanffynhonwen[12]
|
Clodock
|
Swydd Henffordd
|
Merthyr Clydog
|
Clun
|
Swydd Amwythig
|
Colunwy[13]
|
Cornwall
|
Cernyw
|
Cernyw
|
Coventry
|
Gorllewin Canolbarth
|
Cofentri[14] neu Cwyntry[14]
|
Crewe
|
Swydd Gaer
|
Criw neu Cryw
|
Crickheath
|
Swydd Amwythig
|
Cricieth neu Crigiaeth[15]
|
Cumbria
|
Cumbria
|
Cymbria neu Rheged (enw hynafol)
|
Derwent, River
|
Cumbria
|
Derwennydd
|
Dore
|
Swydd Henffordd
|
Deur[16]
|
Devon
|
Dyfnaint
|
Dyfnaint
|
Dewsbury
|
Gorllewin Swydd Efrog
|
Twmpyn Glori[17]
|
Dorstone
|
Swydd Henffordd
|
[Llan] Tref y Cernyw[18]
|
Dover
|
Caint
|
Dofr[19]
|
Dudleston
|
Swydd Amwythig
|
Llandudlyst yn y Traean[20] neu Didlystwn[20]
|
Durham
|
Swydd Durham
|
Dyrham neu (yn hanesyddol) Caerweir
|
Edenhope
|
Swydd Amwythig
|
Ednob[21]
|
Exeter
|
Dyfnaint
|
Caerwysg
|
Falmouth
|
Cernyw
|
Aberfal
|
Farndon
|
Swydd Gaer
|
Rhedynfre
|
Fleet Street
|
Llundain Fwyaf
|
Stryd y Fflyd
|
Forest of Dean
|
Swydd Gaerloyw
|
Fforest y Ddena[22] neu Gwent Goch yn y Ddena[22]
|
Foy
|
Swydd Henffordd
|
Llandyfoi[23]
|
Frome
|
Gwlad yr Haf
|
Ffraw[24]
|
Ffawyddog
|
Swydd Henffordd
|
Ffawyddog
|
Garway
|
Swydd Henffordd
|
Llanwrfwy[25]
|
Glastonbury
|
Gwlad yr Haf
|
Ynys Wydrin
|
Gledrid
|
Swydd Amwythig
|
Y Galedryd[26] neu Gledryd
|
Gloucester
|
Swydd Gaerloyw
|
Caerloyw
|
Handbridge, Chester
|
Swydd Gaer
|
Tre-boeth, Caer [27]
|
Hentland
|
Swydd Henffordd
|
Henllan Dyfrig a Theilo [28]
|
Hereford
|
Swydd Henffordd
|
Henffordd
|
Huntington
|
Swydd Henffordd
|
Castell y Maen
|
Hull
|
Dwyrain Swydd Efrog
|
Caerffynidwy
|
Isle of Wight
|
Ynys Wyth
|
Ynys Wyth
|
Kent
|
Caint
|
Caint
|
Kentchurch
|
Swydd Henffordd
|
Llan-gain [29]
|
Kilhendre
|
Swydd Amwythig
|
Cilhendre
|
Kilpeck
|
Swydd Henffordd
|
Cilpeddeg
|
Kington
|
Swydd Henffordd
|
Ceintun / Ceintyn[30]
|
Kingston upon Hull
|
Dwyrain Swydd Efrog
|
Caerffynidwy
|
Kinnerley
|
Swydd Amwythig
|
Generdinlle
|
Knockin
|
Swydd Amwythig
|
Cnwcin
|
Lake District
|
Cumbria
|
Ardal y Llynnoedd[31] neu Bro'r Llynnoedd[32]
|
Lancaster
|
Swydd Gaerhirfryn
|
Caerhirfryn
|
Lancaut
|
Swydd Gaerloyw
|
Llan Cewydd
|
Landican, Wirral
|
Glannau Merswy
|
Llandegan, Cilgwri[33]
|
Langport
|
Gwlad yr Haf
|
Llongborth
|
Leicester
|
Swydd Gaerlŷr
|
Caerlŷr
|
Leintwardine
|
Swydd Henffordd
|
Brewyn[34]
|
Leominster
|
Swydd Henffordd
|
Llanllieni neu Llanlleini neu Llanlleni
|
Lichfield
|
Swydd Stafford
|
Caerlwytgoed
|
Lindisfarne
|
Northumberland
|
Ynys Metcaud neu Ynys Metgawdd
|
Little Dewchurch
|
Swydd Henffordd
|
Llanddewi[35]
|
Liverpool
|
Glannau Merswy
|
Lerpwl (cynt Llynlleifiad; weithiau Nerpwl[36])
|
London
|
Llundain Fwyaf
|
Llundain neu (yn hanesyddol) Caer Ludd[37]
|
Long Mynd
|
Swydd Amwythig
|
Cefn Hirfynydd[38]
|
Ludlow
|
Swydd Amwythig
|
Llwydlo
|
Lundy [Island]
|
Dyfnaint
|
Ynys Wair
|
Lydham
|
Swydd Amwythig
|
Llidwm
|
Llancillo
|
Swydd Henffordd
|
Llansulfyw[39]
|
Llandinabo
|
Swydd Henffordd
|
Llanwnabwy [39]
|
Llanfair Waterdine
|
Swydd Amwythig
|
Llanfair Dyffryn Tefeidiad[39]
|
Llangarren
|
Swydd Henffordd
|
Llangarron neu Llangaran [39]
|
Llangunnock
|
Swydd Henffordd
|
Llangynog [39]
|
Llanithog
|
Swydd Henffordd
|
Llanheiddog [39]
|
Llancloudy
|
Swydd Henffordd
|
Llanllwydau[39]
|
Llanrothal
|
Swydd Henffordd
|
Llanridol[39]
|
Llanveynoe
|
Swydd Henffordd
|
Llanfeuno [39]
|
Llanwarne
|
Swydd Henffordd
|
Llanwarne neu Llanwern Teilo a Dyfrig[39]
|
Llanyblodwel
|
Swydd Amwythig
|
Llanyblodwel
|
Llwyntidman
|
Swydd Amwythig
|
Llwyn Tydmon
|
Maesbrook
|
Swydd Amwythig
|
Maesbrog
|
Maesbury
|
Swydd Amwythig
|
Llysfeisir
|
Manchester
|
Manceinion Fwyaf
|
Manceinion
|
Marstow
|
Swydd Henffordd
|
Llanmartin[40]
|
Melverley
|
Swydd Amwythig
|
Melwern[41]
|
Mersey, River
|
Glannau Merswy a Swydd Gaer
|
Afon Merswy neu Afon Mersi[32]
|
Merseyside
|
Glannau Merswy
|
Glannau Merswy
|
Michaelchurch (Gillow)
|
Swydd Henffordd
|
Llanfihangel Cil-llwch[42]
|
Michaelchurch Escley
|
Swydd Henffordd
|
Llanfihangel Esglai[42]
|
Moccas
|
Swydd Henffordd
|
Mochros[43]
|
Mocktree
|
Swydd Amwythig
|
Mochdre[43]
|
Much Dewchurch
|
Swydd Henffordd
|
Llanddewi Rhos Ceirion[35]
|
Much Wenlock
|
Swydd Amwythig
|
Gweunllwg [44] neu Llanfaelien[44]
|
Nantwich
|
Swydd Gaer
|
Yr Heledd Wen[45]
|
Nesscliffe
|
Swydd Amwythig
|
Tal Clegir[46]
|
Norwich
|
Norfolk
|
Caer Went Icenorum
|
Northwich
|
Swydd Gaer
|
Yr Heledd Du[45]
|
Nottingham
|
Swydd Nottingham
|
Tre'r Ogof
|
Oswestry
|
Swydd Amwythig
|
Croesoswallt
|
Oxford
|
Swydd Rydychen
|
Rhydychen
|
Pencoyd
|
Swydd Henffordd
|
Pencoed[47]
|
Pengethly
|
Swydd Henffordd
|
Pengelli[48]
|
Penkridge
|
Swydd Stafford
|
Pencrug[48]
|
Pennines (mynyddoedd)
|
-
|
Y Penwynion[48]
|
Penrith
|
Cumbria
|
Penrhudd
|
Penrose
|
Swydd Henffordd
|
Penrhos[49]
|
Penselwood
|
Gwlad yr Haf
|
Pen y Coed Mawr[49]
|
Pentreheyling
|
Swydd Amwythig
|
Pentreheyling
|
Pentre Kenrick
|
Swydd Amwythig
|
Pentre Cynrig
|
Pentwyn Common
|
Swydd Henffordd
|
|
Peterborough
|
Swydd Gaergrawnt
|
Trebedr
|
Peterstow
|
Swydd Henffordd
|
Llanbedr
|
Plymouth
|
Dyfnaint
|
Aberplym
|
Porkington
|
Swydd Amwythig
|
Brogyntyn[50]
|
Portsmouth
|
Hampshire
|
Llongborth[51]
|
Potteries, The
|
Swydd Stafford
|
Ardal y Crochendai
|
Preesgweene
|
Swydd Amwythig
|
Prysg Gwên[52]
|
Primrose Hill
|
Llundain Fwyaf
|
Bryn y Briallu
|
Prisk
|
?
|
Y Prysg[53]
|
Pulford
|
Swydd Gaer
|
Porffordd[54]
|
Roden
|
Swydd Amwythig
|
Rhydonwy[55]
|
Ross-on-Wye
|
Swydd Henffordd
|
Rhosan ar Wy
|
Ruyton-XI-Towns
|
Swydd Amwythig
|
Croesfaen[56] neu Yr Un Dref ar Ddeg[56]
|
St Briavels
|
Swydd Gaerloyw
|
Llanfriafael[57]
|
St Helens
|
Glannau Merswy
|
Sain Helen
|
St Martin's
|
Swydd Amwythig
|
Llanfarthin
|
St Weonards
|
Swydd Henffordd
|
Llansainwenarth[58]
|
Salisbury
|
Wiltshire
|
Caersallog
|
Sandwich
|
Caint
|
Aber Santwic (yn Armes Prydein).[59]
|
Selattyn
|
Swydd Amwythig
|
Sylatyn
|
Shrewsbury
|
Swydd Amwythig
|
Yr Amwythig
|
Shropshire
|
Swydd Amwythig
|
Swydd Amwythig
|
Soar, river
|
Swydd Gaerlŷr
|
Afon Soram
|
Somerset
|
Gwlad yr Haf
|
Gwlad yr Haf
|
Stafford
|
Swydd Stafford
|
Rhyd y Fagl (llenyddol)
|
Stonehenge
|
Wiltshire
|
Côr y Cewri
|
Sweeney
|
Swydd Amwythig
|
Swinau
|
Tarvin
|
Swydd Gaer
|
Terfyn
|
Tempsiter (hanesyddol, ger Afon Tefeidiad)
|
Swydd Amwythig
|
Dyffryn Tefeidiad[60] neu Dyffryn Tefeidiog[60]
|
Thames, River
|
-
|
Afon Tafwys
|
Thanet/Isle of Thanet
|
Caint
|
Taned/Ynys Daned[4]
|
Tidenham
|
Swydd Gaerloyw
|
Ystrad Hafren[4]
|
Tower Hill, London
|
Llundain Fwyaf
|
Y Gwynfryn, Llundain [61]
|
Treago
|
Swydd Henffordd
|
Tre-Iago [62]
|
Trecilla
|
Swydd Henffordd
|
Trecelli [63]
|
Tredoughan
|
Swydd Henffordd
|
Tredwchan [63]
|
Tre-evan
|
Swydd Henffordd
|
Tre-Ifan [63]
|
Trelasdee
|
Swydd Henffordd
|
Tre Lewis Ddu [63]
|
Trelough
|
Swydd Henffordd
|
Tre-lwch [63]
|
Trent, River
|
-
|
Afon Trannon[64]
|
Trerado
|
Swydd Henffordd
|
Tre'r adwy [64]
|
Trereece
|
Swydd Henffordd
|
Tre-rhys [64]
|
Treseck
|
Swydd Henffordd
|
Tre-isac [64]
|
Trethal
|
Swydd Henffordd
|
Tre-ithel [65]
|
Tretire
|
Swydd Henffordd
|
Rhyd-hir [65]
|
Trevace
|
Swydd Henffordd
|
Tre-faes [65]
|
Treville
|
Swydd Henffordd
|
Trefelin [65]
|
Trevranon
|
Swydd Henffordd
|
Trefaranon [65] neu Trefranwen [65][66]
|
Welsh Bicknor
|
Swydd Henffordd
|
Llangystennin Garth Brenni
|
Wenlock Edge
|
Swydd Amwythig
|
Cefn Gweunllwg[44]
|
Weobley
|
Swydd Henffordd
|
Weblai[52]
|
Westminster
|
Llundain Fwyaf
|
San Steffan (= y Senedd, nid y fwrdeistref)
|
Whitchurch
|
Swydd Amwythig
|
Yr Eglwys Wen
|
Whitchurch
|
Swydd Henffordd
|
Llandywynnog
|
Whittington
|
Swydd Amwythig
|
Y Dre Wen
|
Wiltshire
|
Wiltshire
|
Swydd Wilton
|
Wirral
|
Glannau Merswy
|
Cilgwri
|
Winchester
|
Hampshire
|
Caerwynt
|
Worcester
|
Swydd Gaerwrangon
|
Caerwrangon
|
Wrekin, The
|
Swydd Amwythig
|
Din Gwrygon
|
Wroxeter
|
Swydd Amwythig
|
Caerwrygion
|
York
|
Gogledd Swydd Efrog
|
Efrog neu Caerefrog
|
Yorkshire
|
|
Swydd Efrog
|
- ↑ 1.0 1.1 Geiriadur yr Academi, t. 2.
- ↑ Geiriadur yr Academi, t. 13.
- ↑ Geiriadur yr Academi, t. 33.
- ↑ 4.0 4.1 4.2 Geiriadur yr Academi.
- ↑ 5.0 5.1 5.2 5.3 Geiriadur yr Academi, t. 100.
- ↑ Geiriadur yr Academi, t. 106..
- ↑ Geiriadur yr Academi, t. 117.
- ↑ Geiriadur yr Academi, t. 119.
- ↑ 9.0 9.1 Geiriadur yr Academi, t. 125.
- ↑ Geiriadur yr Academi, t. 169.
- ↑ books.google.lv; tud. 310; Celtic Linguistics, 1700-1850: pt. 2. The Gael and Cymbri; adalwyd 2 Ebrill 2019.
- ↑ Geiriadur yr Academi, t. 233.
- ↑ Geiriadur yr Academi, t. 255.
- ↑ 14.0 14.1 Geiriadur yr Academi, t. 317.
- ↑ Archaeologia cambrensis; adalwyd 6 Ebrill 2015
- ↑ Gwyddoniadur Cymru, tud. S 873
- ↑ Geiriadur yr Academi, t. 382.
- ↑ Geiriadur yr Academi, t. 416.
- ↑ Geiriadur yr Academi, t. 419.
- ↑ 20.0 20.1 Geiriadur yr Academi, t. 434.
- ↑ Geiriadur yr Academi, t. 446.
- ↑ 22.0 22.1 Geiriadur yr Academi, t. 356.
- ↑ Geiriadur yr Academi, t. 567.
- ↑ Geiriadur yr Academi, t. 576.
- ↑ Geiriadur yr Academi, "Garway".
- ↑ Geiriadur yr Academi, t. 609.
- ↑ Geiriadur yr Academi, t. 649.
- ↑ Geiriadur yr Academi, t. 672.
- ↑ Geiriadur yr Academi, t. 777.
- ↑ Geiriadur yr Academi
- ↑ Geiriadur yr Academi, t. 405.
- ↑ 32.0 32.1 Jones, Gareth (gol.). Yr Atlas Cymraeg Newydd (Collins-Longman, 1999), t. 14.
- ↑ Geiriadur yr Academi, t. 795.
- ↑ Geiriadur yr Academi, t. 1718 [810].
- ↑ 35.0 35.1 Geiriadur yr Academi, t. 381.
- ↑ "Y CYMRY YN NERPWL - Yr Amserau". Michael James Whitty & William Ellis. 1851-10-08. Cyrchwyd 2023-02-19.
- ↑ Geiriadur yr Academi, t. 836.
- ↑ Geiriadur yr Academi, t. 838.
- ↑ 39.00 39.01 39.02 39.03 39.04 39.05 39.06 39.07 39.08 39.09 Geiriadur yr Academi, t. 832.
- ↑ Geiriadur yr Academi, t. 867.
- ↑ Geiriadur yr Academi, t. 879.
- ↑ 42.0 42.1 Geiriadur yr Academi, t. 886.
- ↑ 43.0 43.1 Geiriadur yr Academi, t. 901.
- ↑ 44.0 44.1 44.2 Geiriadur yr Academi, t. 1659.
- ↑ 45.0 45.1 [Geiriadur Prifysgol Cymru; Cyfrol ll; tudalen 1843]
- ↑ Geiriadur yr Academi, t. 934.
- ↑ Geiriadur yr Academi, t. 1014.
- ↑ 48.0 48.1 48.2 Geiriadur yr Academi, t. 1015.
- ↑ 49.0 49.1 Geiriadur yr Academi, t. 1016.
- ↑ Geiriadur yr Academi, t. 1057.
- ↑ Geiriadur yr Academi, t. 1058.
- ↑ 52.0 52.1 Geiriadur yr Academi
- ↑ Geiriadur yr Academi, t. 1078.
- ↑ Geiriadur yr Academi, t. 1096.
- ↑ Geiriadur yr Academi, t. 1181.
- ↑ 56.0 56.1 Geiriadur yr Academi, t. 1200.
- ↑ https://www.llgc.org.uk/fileadmin/fileadmin/docs_gwefan/casgliadau/Drych_Digidol/Deunydd_print/Welsh_Classical_Dictionary/02_A-B.pdf
- ↑ Geiriadur yr Academi, t. 1205.
- ↑ Llyfrau Google;
- ↑ 60.0 60.1 Geiriadur yr Academi, t. 1451.
- ↑ Geiriadur yr Academi, t. 1507.
- ↑ Geiriadur yr Academi, t. 1519.
- ↑ 63.0 63.1 63.2 63.3 63.4 Geiriadur yr Academi, t. 1520.
- ↑ 64.0 64.1 64.2 64.3 Geiriadur yr Academi, t. 1521.
- ↑ 65.0 65.1 65.2 65.3 65.4 65.5 Geiriadur yr Academi, t. 1522.
- ↑ www.genesreunited.co.uk; adalwyd 01 Mai 2015