Isilpeko polizia
Itxura
(«Polizia sekretu» orritik birbideratua)
Isilpeko polizia edo Polizia sekretua, sekretupean lan egiten duen polizia erakunde bat da, eta sarri, baliabide terroristak erabiltzen ditu oposizio politikoa, ezadostasunak eta sedizioa ezabatzeko, edo polizia estatua sustatu eta indartzeko baliabide bezala.
Demokrazia bidez zuzentzen diren estatuen gehiengo handi batek ere, isilpeko polizia erabiltzen dute euren Adimen Zerbitzuetan. Ohi, zerbitzu honek, metodo demokratiko eta legezkoak erabiltzen ditu, Estatuaren osotasuna babesteko euren xedea lortzeko, batzuetan, bere funtzio berezietatik at dauden gauzak egiten dituzten arren, eta orduan, zalaparta handia sortzen da.
Demokratikoak ez diren estatuetako isilpeko poliziaren adibideak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Isilpeko polizia nazia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Gestapoa Alemania nazian (izena Geheime Staatspolizeiren laburdura da, Estatuko Isilpeko Polizia alemanieraz)
Isilpeko polizia faxistak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- OVRA Mussoliniren Italian
- Kempeitai Japonia inperialean
- PVDE/PIDE/DGS Portugalen
Isilpeko polizia komunistak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Stasia Alemaniako Errepublika Demokratikoan
- Cheka Errusiar Iraultzaren lehen egunetan
- NKVDa Stalinen SESBen
- KGBa SESBen
- ÁVHa Hungaria komunistan
- Securitatea Errumania komunistan
- Sigurimia Albania komunistan
- StBa Txekoslovakia komunistan
- Urząd Bezpieczeństwa (UB) eta ondoren Służba Bezpieczeństwa (SB) Polonia komunistan
Isilpeko polizia Ekialde Ertainean
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- SAVAKa iraultzaren aurreko Iranen
- VEVAKa gaur egungo Iranen
- Mukhabarata Iraken Saddam Husseinen agindupean
Isilpeko polizia Latinoamerikan
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- DINA Txilen, Augusto Pinocheten diktadura militarpean
- SIDEa diktaduraren kontrolpean 1976tik Jorge Rafael Videlarekin Argentinan. Gainera, armada, Argentinar Aire Armada, Itsas armada, Polizia Federala eta Probintzia Poliziaren adimen zerbitzu militarrekin elkarlanean aritzen zen. Erregulazio hau, bakarrik etsai politikoaren aurkakoa Malvinetako Gerraren aurretik eta gerra horretan zehar bakarrik agertu zen.
- DFSa, errepresio politikoaren protagonista izan zena Mexikon 1947tik eta Mexikoko "gerra zikina"rena 1960 eta 1970eko hamarkadetan.
Isilpeko polizia Kariben
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Tonton Macoute François Duvalierren Haitin, Papa Doc bezala ezagunagoa
- Adimen Zerbitzu Militarra Rafael Leonidas Trujilloren zerbitzupeko erakunde boteretsua Dominikar Errepublikan.